علوم مقدماتی

علومِ مقدّماتی یا مقدّمات یا فنون متحرر یا هنر آزاد ( به انگلیسی liberal arts ) در اروپای قرون وسطی به هفت علمی گفته می شد که محصلان در همهٔ رشته ها باید به یادگیری آن ها اهتمام می ورزیدند.
در سدهٔ پنجم میلادی بنا به تعریف مارتیانوس کاپلا علوم مقدماتی شامل دستور زبان، علم جدل، علم بلاغت، هندسه، حساب، نجوم و موسیقی می شد.
در دانشگاه های قرون وسطی در مغرب زمین، علوم مقدماتی شامل موارد زیر بودند:
علوم سه گانه ( Trivium )
• دستور زبان
• بلاغت
• منطق
علوم چهارگانه ( Quadrivium )
• حساب
• نجوم
• موسیقی
• هندسه