علم کلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] ‎علم کلی نوشته مهدی حائری یزدی، کتابی است در موضوع علم فلسفه که نگارنده با دقتی ژرف به تحریر مسائل عالیه فلسفه همت گماشته است. این کتاب به زبان فارسی در زمان معاصر و در یک جلد به نگارش درآمده است.
کتاب دارای دو مقدمه‎ است که مقدمه دوم با عنوان «سرآغاز» آمده است.
مطالب کتاب در ضمن بخش‎های متعدد مطرح‎ شده است. وجود و اقسام آن، اقسام امکان، اقسام حمل و اقسام علت از مباحث این کتاب است.
کتاب با مقدمه‎ای در باب «فایده فلسفه» آغاز می‎شود و اینکه «انسان چه نیاز ذاتی و طبیعی به فلسفه دارد تا در راه به دست آوردن آن بذل جهد و صرف وقت نماید». او در سخنی کوتاه چنین پاسخ می‎دهد: به‎راستی فلسفه از حقیقت در هر مرتبه و درهرصورتی که هست بحث می‎کند و ماهیت آن درک حقیقت است لذا راهی برای تضعیف و انکار آن متصور نیست؛ زیرا انکار فلسفه محصولی از انکار درک و حقیقت خواهد بود؛ درحالی‎که نه حقیقت قابل‎انکار است و نه درک؛ و در واقع تعقل را که هسته مرکزی بشریت و فصل ممیز او از سایر حیوانات است نمی‎توان تعطیل کرد. تازه اگر کور باطنی هم در تاریکی‎های جهل، حق و حقیقت را انکار نماید صرف‎نظر از آنکه انکارش دلیل قطعی جهل و بی ادراکی است، همین انکار سند قاطع‎تری برای اثبات حقیقت که نقض مطلوب او است.
نگارنده در سرآغاز کتاب به طرح مبادی و مقدمات مباحث فلسفی و تبیین یک سری مفاهیم عام و کلی می‎پردازد. از جمله آن‎ها:
بخش اول از این نوشتار پیرامون مفهوم و حد و رسم وجود و ماهیت است. مفهوم وجود (هستی) یک مفهوم بدیهی‎التصور است که در درک آن کاملاً بی‎نیاز از تعریف و تشریح هستیم. ماهیت عبارت است از یک طبیعت کلیه که در پاسخ پرسش از حقیقت شیئی واقع می‎گردد مثلاً اگر از حقیقت زید سؤال شود در پاسخ گفته خواهد شد او انسان است بنابراین ماهیت زید انسان خواهد بود.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:علم (منطق و فلسفه)

پیشنهاد کاربران

بپرس