علم قرائت

[ویکی فقه] قرائت، همان تلاوت و خواندن قرآن کریم است، یعنی هرگاه تلاوت قرآن به گونه ای باشد که از نصّ وحی الهی حکایت کند و برحسبِ اجتهادِ یکی از قرّاء معروف ـ برپایه و اصول مضبوطی که در علم قرائت شرط شده است ـ استوار باشد، قرائت قرآن تحقّق یافته است .امام صادق(ع) می فرماید: «قرآن یکی بیش نیست و اختلاف بر سر قرائت آن، از جانب راویان (قاریان) صورت گرفته است» .قرآن دارای نصّ واحدی است و اختلاف میان قرّاء بر سرِ بدست آوردن و رسیدن به آن نصّ واحد است و عوامل اختلاف چند چیز است:۱ـ اختلاف مصاحف اوّلیه، چه پیش از اقدام به یکسان کردن مصاحف در زمان عثمان و چه پس از آن.۲ـ نارسایی خط و نوشته های قرآن که از هرگونه علایم مشخصه و حتّی از نقطه، عاری بوده است.۳ـ ابتدایی بودن خط، نزد عرب آن روز .
۱. ↑ محمد هادی معرفت، علوم قرآنی، ص ۱۸۲.۲. ↑ اصول کافی، ج ۲، ص ۶۳۰، ح ۱۲.
سایت اندیشه قم.
...

[ویکی شیعه] علم قرائت، علم به کیفیت ادای کلمات قرآن و شناخت اختلاف آنها به حسب راویان است. با توجه به عللی، از جمله: اختلاف لهجه های قبایل گوناگون عرب و نبودن اعراب در خط عربی صدر اسلام، بعضی از واژه های قرآن به گونه های متفاوت خوانده شده است. از این رو، برخی از قرآن پژوهان در اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم، به ثبت و ضبط قرائتها پرداختند و در قرن چهارم با توجه به بسیار شدن قرائتها از میان آنها ۷ قرائت به عنوان مرجع برگزیده شد. سند این قرائتها به صحابه پیامبر(ص) می رسد. بعدها سه قرائت دیگر نیز به اینها اضافه شد.
اختلاف قرائتها در سراسر قرآن مجید، طبق گفته برخی از مقریان در حدود ۱۱۰۰ مورد، اعم از مهم یا غیر مهم است که بیشتر از دو سوم آنها به ادغام یا اظهار یا حاضر/غایب خواندن صیغه مضارع (به اختلاف «ی” یا «ت” بر سر فعل مضارع) مربوط می شود. طبرسی در تفسیر مجمع البیان قبل از شروع در تفسیر هر آیه، اختلاف قرائتهای آن را (در صورت وجود اختلاف) به همراه توجیه لغوی و نحوی آنها بیان کرده است.