علم حروف

[ویکی فقه] علم حروف، مجموعه روش های اسرارآمیزی که در آن حروف الفبا به ترتیب خاصی طبقه بندی می گردند و برای هر حرف یا ترکیبی از آن ها یا معادل عددی آن ها خواص فراطبیعی قائل می شوند.
گاهی با انجام دادن عملیاتی صوری بر روی حروف، احکامی چون سعد و نحس امور، پیش بینی آینده، شفای امراض، ایجاد عاطفه بین اشخاص، استمداد از نیروهای غیبی و مسائلی از این دست، استنباط یا با آن ها اعمال می شود.در این مقاله، به رغم شبه علم بودن حروف، باتوجه به طبقه بندی آن در زمره علوم در دوره اسلامی، از آن به علم حروف یاد می شود.
جایگاه علم حروف
درباره جایگاه علم حروف در میان علوم دیگر، در تقسیم بندی دوره اسلامی، آرای مختلفی وجود دارد.در عین این که حروف یکی از علوم غریبه دانسته شده، ابن خلدون آن را شاخه ای از علم سیمیا و نهاوندی آن را از شاخه های سِحر دانسته است.براساس تعلق علم حروف به علم سیمیا، این علم در کنار چند علم و شبه علم دیگر ــ شامل کواکب و افلاک ( نجوم )، تنجیم ( احکام نجوم )، طبایع، اعداد، اوفاق و رَقْی قرار می گیرد، پیرلوری، علم الحروف فی الاسلام، ص ۵۷ـ۵۸، ۶۱ـ۶۲؛ برای گزارش کلی از مفهوم سیمیا. برخی نیز حروف را معادل جَفر دانسته اند، ضمن آن که از نظر عده ای دیگر، جفر یکی از شاخه های علم حروف است. در نهایت، طاشکوپری زاده در یک تقسیم بندی نادر، علم حروف را در قالب علم خواص روحانی (شامل وِفْق و تکسیر و مانند آن)، یکی از فروع علم تفسیر (که خود یکی از شعب علوم شرعی است) قرار داده است.
نظر ابن خلدون
به نوشته ابن خلدون، احکام و قوانین این علم نه مبتنی بر شرع است، نه بر عقل و نه بر امور عینی و طبیعی، بلکه عمدتآ مبتنی بر قرارداد و وضع و بر مبنای حساب جمل ( حساب ، علم ،ابجد ) و اعمال صوری روی حروف است. موضوع پرداختن به ارزش عددی و قراردادیِ حروف و کوشش برای یافتن معانی پنهان و تفسیر اعداد، در دوره اسلامی سابقه ای طولانی داشته است.
سابقه علم حروف
...