عَلَم ، امیر اسدالله (۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۷ش )
عَلَم ، امیر اسدالله
دولتمرد، وزیر و نخست وزیر ایران در دورۀ پهلوی. فرزند محمدابراهیم شوکَتُ الْمُلْک علم بود. اجداد او از اعراب خوزستان بودند. پدر و پدربزرگ عَلَم از زمین داران بزرگ خراسان و سیستان و از وفاداران به سیاست استعماری انگلستان بودند. امیراسدالله پس از تحصیلات مقدماتی به دربار راه یافت و از رجال مهم دربار شد. او برای ادامۀ تحصیل به دانشکدۀ کشاورزی (در کرج) رفت و مدرک لیسانس گرفت . در ۱۳۱۸ش به دستور پدر با دختر قوام الملک شیرازی ازدواج کرد و پس از مرگ پدر حکمران سیستان و بلوچستان شد. طی سال های ۱۳۲۸ و ۱۳۲۹ش وزیر کشور، وزیر کشاورزی، و وزیر راه شد. در تیر ۱۳۳۰ش به دستور محمدرضا شاه ، ریاست تقسیم املاک خالصه را برعهده گرفت . عَلَم از مخالفان اصلی مصدق بود و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش مشاور ویژه شاه شد و سمت وزارت کشور و نیابت تولیت بنیاد پهلوی را عهده دار شد. سپس حزب دولتی مردم را تأسیس کرد. در ۲۸ تیر ۱۳۴۱ش علم به نخست وزیری رسید و در ماه بعد لایحۀ انجمن های ایالتی و ولایتی را در هیئت دولت تصویب کرد و در ۶ بهمن ۱۳۴۰ش اصول ششگانۀ شاه را به همه پرسی، گذاشت. این لوایح و همه پرسی، که مخالف قانون اساسی بود، با مخالفت مراجع و علما، به ویژه امام خمینی روبه رو شد و تظاهرات مردم و دانشجویان را در تهران به دنبال داشت . در اوایل خرداد ۱۳۴۲ش امام خمینی نطق شدیداللحنی علیه شاه ایراد کرد و متعاقب آن دستگیر و در تهران زندانی شد. به محض انتشار این خبر گروه های مردم تهران ، قم ، ورامین ، مشهد و شیراز در اعتراض به این اقدام دولت، در روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش شورش کردند و به دست مأموران نظامی سرکوب شدند و در تهران و چند شهر حکومت نظامی اعلام شد. در اسفند همان سال علم استعفا کرد و به سمت وزیر دربار منصوب شد. او مسئول برگزاری جشن های تاج گذاری (۱۳۴۶ش)، دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی (۱۳۵۰) و جشن هنر شیراز بود و مدت یازده سال وزیر دربار بود. در ۱۳۵۶ش به بیماری سرطان خون مبتلا شد و در فروردین ۱۳۵۷ش و با آغاز حرکت های انقلابی در تهران درگذشت . خاطرات و یادداشت های روزانه او از ۱۳۴۶ش به بعد، پس از مرگش در چند جلد به چاپ رسیده که حاوی اطلاعات گران بهایی از دورۀ پهلوی است .
عَلَم ، امیر اسدالله
دولتمرد، وزیر و نخست وزیر ایران در دورۀ پهلوی. فرزند محمدابراهیم شوکَتُ الْمُلْک علم بود. اجداد او از اعراب خوزستان بودند. پدر و پدربزرگ عَلَم از زمین داران بزرگ خراسان و سیستان و از وفاداران به سیاست استعماری انگلستان بودند. امیراسدالله پس از تحصیلات مقدماتی به دربار راه یافت و از رجال مهم دربار شد. او برای ادامۀ تحصیل به دانشکدۀ کشاورزی (در کرج) رفت و مدرک لیسانس گرفت . در ۱۳۱۸ش به دستور پدر با دختر قوام الملک شیرازی ازدواج کرد و پس از مرگ پدر حکمران سیستان و بلوچستان شد. طی سال های ۱۳۲۸ و ۱۳۲۹ش وزیر کشور، وزیر کشاورزی، و وزیر راه شد. در تیر ۱۳۳۰ش به دستور محمدرضا شاه ، ریاست تقسیم املاک خالصه را برعهده گرفت . عَلَم از مخالفان اصلی مصدق بود و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش مشاور ویژه شاه شد و سمت وزارت کشور و نیابت تولیت بنیاد پهلوی را عهده دار شد. سپس حزب دولتی مردم را تأسیس کرد. در ۲۸ تیر ۱۳۴۱ش علم به نخست وزیری رسید و در ماه بعد لایحۀ انجمن های ایالتی و ولایتی را در هیئت دولت تصویب کرد و در ۶ بهمن ۱۳۴۰ش اصول ششگانۀ شاه را به همه پرسی، گذاشت. این لوایح و همه پرسی، که مخالف قانون اساسی بود، با مخالفت مراجع و علما، به ویژه امام خمینی روبه رو شد و تظاهرات مردم و دانشجویان را در تهران به دنبال داشت . در اوایل خرداد ۱۳۴۲ش امام خمینی نطق شدیداللحنی علیه شاه ایراد کرد و متعاقب آن دستگیر و در تهران زندانی شد. به محض انتشار این خبر گروه های مردم تهران ، قم ، ورامین ، مشهد و شیراز در اعتراض به این اقدام دولت، در روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش شورش کردند و به دست مأموران نظامی سرکوب شدند و در تهران و چند شهر حکومت نظامی اعلام شد. در اسفند همان سال علم استعفا کرد و به سمت وزیر دربار منصوب شد. او مسئول برگزاری جشن های تاج گذاری (۱۳۴۶ش)، دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی (۱۳۵۰) و جشن هنر شیراز بود و مدت یازده سال وزیر دربار بود. در ۱۳۵۶ش به بیماری سرطان خون مبتلا شد و در فروردین ۱۳۵۷ش و با آغاز حرکت های انقلابی در تهران درگذشت . خاطرات و یادداشت های روزانه او از ۱۳۴۶ش به بعد، پس از مرگش در چند جلد به چاپ رسیده که حاوی اطلاعات گران بهایی از دورۀ پهلوی است .