علت متعدی

[ویکی فقه] علّت غیر مختص به محل و مورد خاص را علت متعدی گویند.
علت متعدی، مقابل علت قاصر بوده و عبارت است از علتی در قیاس که اختصاص به اصل نداشته و به فرع نیز سرایت می نماید؛ به بیان دیگر، علتی است که به محل خاصی (موضوع) اختصاص ندارد و در موارد دیگر نیز یافت می شود، مثل تعلیل حرمت خمر به «اسکار» که علتی است متعدی و اختصاص به خمر ندارد و هر نوع نوشیدنی را که سبب مستی می شود در بر می گیرد.
علت متعدی در قیاس
در قیاس، شرط است که علت متعدی باشد. «حنفیه» معتقدند، اما دیگران تعدی را در علت، شرط ندانسته اند. و این بدان دلیل است که آنها به ذات علت نظر کرده و آن را به علت متعدی و قاصر تقسیم نموده اند، هر چند آنها نیز در حقیقت اعتقاد دارند در قیاس، به علت قاصر نمی توان تعلیل نمود؛ بنابراین، اختلاف، لفظی است.