علاءالدّوله، میرزا احمد خان (۱۲۸۳ـ۱۳۲۹ق)
علاءالدّوله، میرزا احمد خان
دولتمرد ایرانی، در دورۀ قاجار، علاءالدوله فرزند محمدرحیم خان قاجار دََوَلّو، از رجال بلندپایۀ دستگاه اداری قاجاریه، بود. (چاپ مثنوی معنوی که به چاپ علاء الدوله آوازه دارد به دستور او انجام گرفته است.) در ۱۲۹۹ق، که محمدرحیم خان در ارومیه درگذشت لقبش را به پسرش دادند. میرزا احمدخان در ۱۶ سالگی پیشخدمت ناصرالدین شاه قاجار شد. در ۱۳۰۳ق، والی خوزستان، در ۱۳۱۷ق والی استرآباد، در ۱۳۱۹ق، والی مازندران، در ۱۳۰۲ق والی کرمانشاه و در اواخر همان سال والی فارس شد. در ۱۳۲۳ق، که حاکم تهران بود جنگ روسیه و ژاپن درگرفت و قند در ایران، که از روسیه می آوردند، کمیاب و گران شد. چون مردم نزد علاء الدوله به دادخواهی رفتند وی گروهی از بازرگانان را که از روسیه قند وارد می کردند به دارالحکومه خواست و در آن جا آن ها را به فلک بست. تعطیلی بازار در اعتراض به کار او و گردآمدن بازاریان در مسجدشاه، سرآغاز شکایت مردم از استبداد دولت قاجار و شروع انقلاب مشروطیت در ایران شد. در ذیقعدۀ ۱۳۲۵ق، به دستور محمدعلی شاه او و برادرش، معین الدوله، را دستگیر و زندانی کردند. اما با میانجیگری علی رضاخان عضدالملک که با علاءالدوله خویشی داشت، شاه او و برادرش را بخشید و سپس به فیروزکوه تبعید کرد. در ۱۳۲۶ق، بمبی به خانۀ علاء الدوله انداختند که می گفتند به اشارۀ حیدرخان عمواوغلی بوده است. در ۱۳۲۹ق، که مورگان شوستر، مستشار مالی امریکایی ایران، از علاء الدوله خواست تا مالیات های عقب افتاده اش را بپردازد، وی بر ضد او به دسیسه چینی پرداخت و سرانجام هنگامی که می خواست از خانه اش در لاله زار به سفارت روسیه برود به زخم گلولۀ ناشناسی از پای درآمد. میرزا محمود احتشام السلطنه، رئیس نخستین دورۀ مجلس شورای ملی، برادر او بود.
علاءالدّوله، میرزا احمد خان
دولتمرد ایرانی، در دورۀ قاجار، علاءالدوله فرزند محمدرحیم خان قاجار دََوَلّو، از رجال بلندپایۀ دستگاه اداری قاجاریه، بود. (چاپ مثنوی معنوی که به چاپ علاء الدوله آوازه دارد به دستور او انجام گرفته است.) در ۱۲۹۹ق، که محمدرحیم خان در ارومیه درگذشت لقبش را به پسرش دادند. میرزا احمدخان در ۱۶ سالگی پیشخدمت ناصرالدین شاه قاجار شد. در ۱۳۰۳ق، والی خوزستان، در ۱۳۱۷ق والی استرآباد، در ۱۳۱۹ق، والی مازندران، در ۱۳۰۲ق والی کرمانشاه و در اواخر همان سال والی فارس شد. در ۱۳۲۳ق، که حاکم تهران بود جنگ روسیه و ژاپن درگرفت و قند در ایران، که از روسیه می آوردند، کمیاب و گران شد. چون مردم نزد علاء الدوله به دادخواهی رفتند وی گروهی از بازرگانان را که از روسیه قند وارد می کردند به دارالحکومه خواست و در آن جا آن ها را به فلک بست. تعطیلی بازار در اعتراض به کار او و گردآمدن بازاریان در مسجدشاه، سرآغاز شکایت مردم از استبداد دولت قاجار و شروع انقلاب مشروطیت در ایران شد. در ذیقعدۀ ۱۳۲۵ق، به دستور محمدعلی شاه او و برادرش، معین الدوله، را دستگیر و زندانی کردند. اما با میانجیگری علی رضاخان عضدالملک که با علاءالدوله خویشی داشت، شاه او و برادرش را بخشید و سپس به فیروزکوه تبعید کرد. در ۱۳۲۶ق، بمبی به خانۀ علاء الدوله انداختند که می گفتند به اشارۀ حیدرخان عمواوغلی بوده است. در ۱۳۲۹ق، که مورگان شوستر، مستشار مالی امریکایی ایران، از علاء الدوله خواست تا مالیات های عقب افتاده اش را بپردازد، وی بر ضد او به دسیسه چینی پرداخت و سرانجام هنگامی که می خواست از خانه اش در لاله زار به سفارت روسیه برود به زخم گلولۀ ناشناسی از پای درآمد. میرزا محمود احتشام السلطنه، رئیس نخستین دورۀ مجلس شورای ملی، برادر او بود.