عقد ضمان
کلمه ضمان در اصطلاح فقها به معنای تعهد و بر عهده گرفتن است و در خقوق کنونی مرادف با مسئولیت میباشد . ضمان را به اعتبار منبع به دو قسمت تقسیم مینمایند :
الف ) ضمان قهری : یا تعهدات و مسئولیت هایی که بدون رضای متعهد و به حکم قانون بر کسی تحمیل میشود . مانند ضمان ناشی از غصب و اتلاف ( بچه شیشه را بشکند ) .
... [مشاهده متن کامل]
ب ) ضمان ناشی از عقد که به طور مستقیم نتیجه توافق در ایجاد آن است یا نتیجه پیمان شکنی و تخلف قراردادیدو به 3 گروه تقسیم میشوند :
1 ) ضمانی که در نتیجه محقق نشدن. خواست طرفین و قصد معاوضه آنان ایجاد میشود . مانند ضمان معاوضی ناشی از تلف مورد معامله پیش از تسلیم ( ماده 387 ) و یا ضمان درک ناشی از تعلقذمورد معامه به دیگری ( ماده 390 قانون مدنی ) معنی ضمان در اینگونه اصطلاح ها تعهدی است که یکی از دو طرف به دلیل تلف یا درک معوض در بازگرداندن عوض ( ثمن ) دارند .
2 ) ضمانی که در نتیجه انجام ندادن تعهد ناشی از عقد برای متعهد ایجاد میشود . و به موجب آن باید خسارات عهد شکنی را جبران نماید .
( ماده 221 قانون مدنی )
3 ) ضمان عقدی ، که به موجب قراردادی شخصی ملتزم میشود دین دیگری را بپردازد . ماده ( 684 قانون مدنی )
عقد ضمان بین ضامن و طلبکار بسته میشود . و اراده بدهکار در آن دخالتی ندارد . نیز انواعی دارد
1 ) ضمان نقل ذمه : با انعقاد عقد ، مدیون بری میشود و دین وی بر ذمه ضامن انتقال میبابد .
2 ) ضمان ضم ذمه : در این ضمان مدیون اصلی همچنان باقی میماند و ضامن به او اضافه میشود . ( بدهکار اصلی ضامن ) . این ضمان بر دو نوع است :
1 ) ضمان عرضی ( تضامنی ) : این است که ضامن و بدهکار در عرض یک دیگر هستند . و در رجوع طلبکار به آنها تقدم و تأخری وجود ندارد . بنابراین مضمون له برای تمام طلب خود میتواند به هر کدام که خواست مراجه نماید .
2 ) ضمان طولی ( وثیقهای ) : در این نوع ضمان که بیشتر در عرف و بازار مورد استفاده است . طلبکار ابتدا به مدیون اصلی مراجعه میکند و اگر نتوانست طلب خود را وصول کند . به ضامن رجوع میکند .
* نکته : قانون مدنی صراحتاًدر ماده 698 ضمانت نقل ذمه را پذیرفته و ضمان ضم ذمه نیاز به تصریح دارد ، پس در صورت عدم تصریح ، ضمانت نقل ذمه است .
منبع : جزوه مدنی 7 استاد حسن رضوانی ( وکیل پایه یک دادگستری ) .
کلمه ضمان در اصطلاح فقها به معنای تعهد و بر عهده گرفتن است و در خقوق کنونی مرادف با مسئولیت میباشد . ضمان را به اعتبار منبع به دو قسمت تقسیم مینمایند :
الف ) ضمان قهری : یا تعهدات و مسئولیت هایی که بدون رضای متعهد و به حکم قانون بر کسی تحمیل میشود . مانند ضمان ناشی از غصب و اتلاف ( بچه شیشه را بشکند ) .
... [مشاهده متن کامل]
ب ) ضمان ناشی از عقد که به طور مستقیم نتیجه توافق در ایجاد آن است یا نتیجه پیمان شکنی و تخلف قراردادیدو به 3 گروه تقسیم میشوند :
1 ) ضمانی که در نتیجه محقق نشدن. خواست طرفین و قصد معاوضه آنان ایجاد میشود . مانند ضمان معاوضی ناشی از تلف مورد معامله پیش از تسلیم ( ماده 387 ) و یا ضمان درک ناشی از تعلقذمورد معامه به دیگری ( ماده 390 قانون مدنی ) معنی ضمان در اینگونه اصطلاح ها تعهدی است که یکی از دو طرف به دلیل تلف یا درک معوض در بازگرداندن عوض ( ثمن ) دارند .
2 ) ضمانی که در نتیجه انجام ندادن تعهد ناشی از عقد برای متعهد ایجاد میشود . و به موجب آن باید خسارات عهد شکنی را جبران نماید .
( ماده 221 قانون مدنی )
3 ) ضمان عقدی ، که به موجب قراردادی شخصی ملتزم میشود دین دیگری را بپردازد . ماده ( 684 قانون مدنی )
عقد ضمان بین ضامن و طلبکار بسته میشود . و اراده بدهکار در آن دخالتی ندارد . نیز انواعی دارد
1 ) ضمان نقل ذمه : با انعقاد عقد ، مدیون بری میشود و دین وی بر ذمه ضامن انتقال میبابد .
2 ) ضمان ضم ذمه : در این ضمان مدیون اصلی همچنان باقی میماند و ضامن به او اضافه میشود . ( بدهکار اصلی ضامن ) . این ضمان بر دو نوع است :
1 ) ضمان عرضی ( تضامنی ) : این است که ضامن و بدهکار در عرض یک دیگر هستند . و در رجوع طلبکار به آنها تقدم و تأخری وجود ندارد . بنابراین مضمون له برای تمام طلب خود میتواند به هر کدام که خواست مراجه نماید .
2 ) ضمان طولی ( وثیقهای ) : در این نوع ضمان که بیشتر در عرف و بازار مورد استفاده است . طلبکار ابتدا به مدیون اصلی مراجعه میکند و اگر نتوانست طلب خود را وصول کند . به ضامن رجوع میکند .
* نکته : قانون مدنی صراحتاًدر ماده 698 ضمانت نقل ذمه را پذیرفته و ضمان ضم ذمه نیاز به تصریح دارد ، پس در صورت عدم تصریح ، ضمانت نقل ذمه است .
منبع : جزوه مدنی 7 استاد حسن رضوانی ( وکیل پایه یک دادگستری ) .
درلغت به معنای برعهده گرفتن وکفیل شدن است. اصطلاح حقوقی عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است برعهده بگیرد یا ملتزم شود که اگر کسی به عهد خود وفا نکرد، ازعهده خسارت بر آید.