عصب پایانی

عصب پایانی یا انتهایی ( انگلیسی: Terminal nerve ) که به عنوان عصب مغزی ۰ ( cranial nerve 0 ) نیز شناخته می شود، عصبی است که در طبقه بندی رایج اعصاب مغزی به عنوان CN I تا CN XII گنجانده نشده است اما اکنون به طور کلی به عنوان عصب مغز دسته بندی می شود. این عصب در سال ۱۸۷۸ توسط دانشمند آلمانی گوستاو فریش در مغز کوسه ها کشف شد و در سال ۱۹۱۳ نیز برای اولین بار در انسان یافت شد. [ ۱] یک مطالعه در سال ۱۹۹۰ نشان داد که عصب انتهایی یک یافته رایج در مغز انسان بالغ است. [ ۲] [ ۳] این عصب به طور غیررسمی با نام های دیگری از جمله عصب مغزی ۱۳، عصب صفر، عصب N, [ ۴] و NT نامیده می شود. [ ۵]
عصب انتهایی درست جلوی سایر اعصاب مغزی به صورت دو طرفه به صورت شبکه میکروسکوپی از دسته های عصبی محیطی بدون میلین در فضای زیر عنکبوتیه که شکنج رکتوس را می پوشاند ظاهر می شود. این شبکه در نزدیکی صفحه کریبریفرم ظاهر می شود و به سمت خلف به سمت سه گوشه بویایی، شکنج بویایی داخلی و تیغه پایانی حرکت می کند. [ ۲]
این عصب اغلب در کالبدشکافی نادیده گرفته می شود، زیرا برای عصب مغزی به طور غیرعادی نازک است و اغلب با آشکار شدن مغز پاره می شود. [ ۴] تشریح دقیق برای تجسم عصب ضروری است. هدف و مکانیسم عملکرد آن هنوز قابل بحث است. در نتیجه، عصب صفر اغلب در کتاب های درسی آناتومی ذکر نشده است. [ ۱]
گورخرماهی به عنوان یک مدل رشد در تحقیقات از سال ۲۰۰۴ استفاده شد. [ ۶]
ارتباط میان عصب انتهایی و سیستم بویایی به طور گسترده در جنین انسان مورد مطالعه قرار گرفته است. در طی آن مشخص شد که این عصب در مراحل ۱۷ و ۱۸ از منشأ بویایی وارد مغز می شود. [ ۷]
اگرچه عصب انتهایی به بسیار نزدیک[ ۸] به پیاز بویایی، جایی که بوها تجزیه و تحلیل می شوند، قرار گرفته، به آن متصل نیست؛ ولی اغلب به اشتباه به عنوان شاخه ای از عصب بویایی در نظر گرفته می شود. این واقعیت نشان می دهد که این عصب یا یک اندام بازمانده است یا ممکن است به حس فرومون ها مرتبط باشد. فرضیه فرومون ها با این واقعیت که عصب انتهایی به هسته های سپتال داخلی و جانبی و نواحی پره اپتیک پیوند دارد، پشتیبانی می شود، که همگی در تنظیم رفتار جنسی در پستانداران نقش دارند. [ ۱] همچنین یک مطالعه در سال ۱۹۸۷ نشان داد که جفت گیری در همستر وقتی عصب انتهایی قطع شود، کاهش می یابد. [ ۹]