عسعس

[ویکی الکتاب] معنی عَسْعَسَ: نیمه تاریک می شود (عسعسه هم به رو آوردن شب اطلاق میشود ، و هم به رفتن آن . پس عسعسه و عساس به معنای تاریکی مختصر است ، نظیر تاریکی اول مغرب و قبل از آفتاب )
ریشه کلمه:
عسعس (۱ بار)

«عَسْعَسَ» از مادّه «عسعسة» در اصل به معنای تاریکی رقیق است و از آنجا که در ابتدا و انتهای شب تاریکی رقیق تر می شود، این معنا در مورد روی آوردن یا پشت کردن شب به کار می رود، و اطلاق کلمه «عَسَسَ» به مأموران شب گرد، نیز به همین مناسبت است.
. راغب گفته: عسعسه و عساس رقیق شدن تاریکی است و آن در اول و آخر شب است و «عسعس اللیل» را بدین جهت آمدن و رفتن شب معنی کرده که در هر دو حالت تاریکی رقیق است. به نظرالمیزان به قرینه «وَالصُّبْحِ اَذا تَنَفَّسَ» آن را رفتن شب معنی کردن بهتر است. یعنی: قسم به شب آنگاه که برود و قسم به روز آن گاه که امتداد یابد، این قرآن گفته فرستاده محترم (جبرئیل) است. در نهایه گوید: «فی حَدیثِ عَلِیٍّ علیه السلام اَنَّهُ قامَ فی جَوْفِ اللَّیْلِ لِیُصَلّی فَقالَ وَ اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ» آن گاه آن را آمدن و رفتن شب گفته است این کلمه در کلام الله فقط یکبار آمده است.