لغت نامه دهخدا
عسجدی. [ ع َ ج َ ] ( اِخ ) ابونظر عبدالعزیزبن منصور عسجدی. هدایت در مجمع الفصحاء، او را مروزی قزوینی دانسته و دولتشاه در تذکرةالشعراء، وی راهروی شمرده است و صحت این هر دو قول مورد تردید است. از احوال او اطلاعی در دست نیست لیکن مسلم است که از معاصران محمود غزنوی و مداح او بوده و در خدمتش تقرب داشته است و قصیده ای در فتح سومنات ، که بسال 416 هَ.ق. صورت گرفته بود، ساخته بوده است بدین مطلع:
تا شاه خسروان سفر سومنات کرد
کردارخویش را علم معجزات کرد.
دولتشاه او را ازجمله شاگردان عنصری دانسته که صحت این قول نیز مورد تردید است. هدایت وفات او را در سال 432 هَ.ق. نوشته است و اگر چنین باشد او فقط بایست دوره سلطنت محمود و مسعود را درک کرده باشد و حال آنکه بنابر شاهد دیگری میدانیم که او در دوره سلطنت سلطان مودودبن مسعود ( 432-440 هَ.ق. ) زنده بوده ، و آن اشاره در قصیده ای از معزی است که در مدح تاج الدین نصیرالملک مجدالدوله ابومحمد منیعبن مسعود از خاندان منیعی نیشابور گفته و خطاب به ممدوح خود چنین آورده است :
به مجلس پدرت عسجدی زبهر طمع
مدیح برد به ایام جغری و مودود
به مجلس تو من آورده ام زبهر شرف
عزیز عقدی بگزیده از میان عقود.
و مراد از جغری ابوسلیمان داود جغری بیک برادر طغرل اول سلجوقی است که از 429 تا 450 هَ.ق. بر خراسان امارت داشت ، بنابراین باید عسجدی بعد از سال 432 فوت کرده باشد. از اشعار عسجدی ابیاتی در لباب الالباب و مجمعالفصحا و برخی از کتب دیگر مانند ترجمان البلاغه و حدائق السحر و المعجم و لغت فرس و فرهنگ جهانگیری آمده است و یک قصیده مصنوع او را به مطلع:
باران قطره قطره همی بارم ابروار
هر روز خیره خیره ازین چشم سیل بار
مرحوم عباس اقبال از یک جُنگ خطی در حواشی کتاب حدائق السحر آورده است. ( ازتاریخ ادبیات در ایران تألیف صفا ج 1 ص 577 ).
فرهنگ فارسی
۱ - ( صفت ) منسوب به عسجد زرین ۲ - ( اسم ) نوعی خط : و دیگر مستوی و آن خط کز آن قلم آید آن را عسجدی خوانند یعنی خط زرین .
ابو نظر عبدالعزیز بن منصور عسجدی هدایت در مجمع الفصحائ او را مروزی قزوینی دانسته و دولتشاه در تذکره الشعرائ وی را هروی شمرده است و صحت این هر دو قول مورد تردید است از احوال او اطلاعی در دست نیست لیکن مسلم است که از معاصران محمود غزنوی و مداح او بوده و در خدمتش تقرب داشته است و قصیده ای در فتح سومنات که بسال ۴۱۶ قمری صورت گرفته بود ساخته بوده است
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید