[ویکی فقه] امام حسین (علیه السلام)، امام سوم از امامان دوازده گانه شیعه امامیه و یکی از چهارده معصوم می باشد؛ آن حضرت در روز دهم محرم الحرام (روز عاشورا) سال ۶۱ هجری قمری در کربلا به همراه یاران باوفایش مظلومانه به شهادت رسید. روایات نقل شده در باب گریه حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) در قبل و بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام)، گرچه نسبت به روایات نقل شده از حضرت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) کمتر می باشد، ولی مشتمل بر تعابیری است که نشان از حزن شدید حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) نسبت به مصیبت وارد شده بر اباعبدالله (علیه السلام)، می باشد. در این مجال به ذکر روایات آن حضرت می پردازیم.
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امیرالمومنین (علیه السلام) را نقل می کنیم.
گریه بر امام حسین قبل از شهادت
حدثنا محمد بن احمد السنانی (رضی الله عنه)، قال: حدثنا احمد بن یحیی بن زکریا القطان، قال: حدثنا بکر بن عبدالله بن حبیب، قال: حدثنا تمیم بن بهلول، قال: حدثنا علی بن عاصم، عن الحسین بن عبد الرحمن، عن مجاهد، عن ابن عباس، قال: کنت مع امیرالمؤمنین (علیه السّلام) فی خروجه الی صفین، فلما نزل بنینوی وهو شط الفرات، قال باعلی صوته: یا بن عباس، اتعرف هذا الموضع؟ فقلت له: ما اعرفه، یا امیر المؤمنین. فقال علی (علیه السّلام): لو عرفته کمعرفتی لم تکن تجوزه حتی تبکی کبکائی. قال: فبکی طویلا حتی اخضلت لحیته وسالت الدموع علی صدره، وبکینا معا، وهو یقول: اوه اوه، مالی ولآل ابی سفیان، مالی ولآل حرب، حزب الشیطان، واولیاء الکفر، صبرا - یا ابا عبدالله - فقد لقی ابوک مثل الذی تلقی منهم. ثم دعا بماء فتوضا وضوءه للصلاة وصلی ما شاء الله ان یصلی، ثم ذکر نحو کلامه الاول، الا انه نعس عند انقضاء صلاته وکلامه ساعة، ثم انتبه فقال: یا ابن عباس. فقلت: ها انا ذا. فقال: الا احدثک بما رایت فی منامی آنفا عند رقدتی؟ فقلت: نامت عیناک ورایت خیرا، یا امیر المؤمنین. قال: رایت کانی برجال قد نزلوا من السماء معهم اعلام بیض، قد تقلدوا سیوفهم، وهی بیض تلمع، وقد خطوا حول هذه الارض خطة، ثم رایت کان هذه النخیل قد ضربت باغصانها الارض تضطرب بدم عبیط، وکانی بالحسین سخلیوفرخی ومضغتی ومخی قد غرق فیه، یستغیث فلا یغاث، وکان الرجال البیض قد نزلوا من السماء ینادونه ویقولون: صبرا آل الرسول، فانکم تقتلون علی ایدی شرار الناس، وهذه الجنة - یا ابا عبدالله - الیک مشتاقة. ثم یعزوننی ویقولون: یا ابا الحسن، ابشر، فقد اقر الله به عینک یوم القیامة، یوم یقوم الناس لرب العالمین، ثم انتبهت هکذا. والذی نفس علی بیده، لقد حدثنیالصادق المصدق ابو القاسم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انی ساراها فی خروجی الی اهل البغی علینا، وهذه ارض کرب وبلاء، یدفن فیها الحسین وسبعة عشر رجلا من ولدی وولد فاطمة، وانها لفی السماوات معروفة، تذکر ارض کرب وبلاء کما تذکر بقعة الحرمین وبقعة بیت المقدس....
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۶۹۴- ۶۹۵، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة، مؤسسة البعثة، قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
وَ عَنْ محمد بن عیسی، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ اَبِیهِ قَالَ: مَرَّ عَلِیٌّ بِکَرْبَلَاءَ فِی اثْنَیْنِ مِنْ اَصْحَابِهِ. قَالَ: فَلَمَّا مَرَّ بِهَا تَرَقْرَقَتْ عَیْنَاهُ لِلْبُکَاءِ، ثُمَّ قَالَ: هَذَا مُنَاخُ رِکَابِهِمْ، وَ هَذَا مُلْقَی رِحَالِهِمْ، وَ هَاهُنَا تُهَرَاقُ دِمَاؤُهُمْ، طُوبَی لَکَ مِنْ تُرْبَةٍ عَلَیْکَ تُهَرَاقُ دِمَاءُ الْاَحِبَّةِ.
عبدالله بن جعفر حمیری، الوفاة، نیمه دوم قرن ۳ ه ق، قرب الاسناد (ط- الحدیثة)، ج۱، ص۲۶، تحقیق:گروه پژوهش در مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، الناشر:مؤسسه آل البیت علیهم السلام ۱۴۱۳ ه ق .
...
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امیرالمومنین (علیه السلام) را نقل می کنیم.
گریه بر امام حسین قبل از شهادت
حدثنا محمد بن احمد السنانی (رضی الله عنه)، قال: حدثنا احمد بن یحیی بن زکریا القطان، قال: حدثنا بکر بن عبدالله بن حبیب، قال: حدثنا تمیم بن بهلول، قال: حدثنا علی بن عاصم، عن الحسین بن عبد الرحمن، عن مجاهد، عن ابن عباس، قال: کنت مع امیرالمؤمنین (علیه السّلام) فی خروجه الی صفین، فلما نزل بنینوی وهو شط الفرات، قال باعلی صوته: یا بن عباس، اتعرف هذا الموضع؟ فقلت له: ما اعرفه، یا امیر المؤمنین. فقال علی (علیه السّلام): لو عرفته کمعرفتی لم تکن تجوزه حتی تبکی کبکائی. قال: فبکی طویلا حتی اخضلت لحیته وسالت الدموع علی صدره، وبکینا معا، وهو یقول: اوه اوه، مالی ولآل ابی سفیان، مالی ولآل حرب، حزب الشیطان، واولیاء الکفر، صبرا - یا ابا عبدالله - فقد لقی ابوک مثل الذی تلقی منهم. ثم دعا بماء فتوضا وضوءه للصلاة وصلی ما شاء الله ان یصلی، ثم ذکر نحو کلامه الاول، الا انه نعس عند انقضاء صلاته وکلامه ساعة، ثم انتبه فقال: یا ابن عباس. فقلت: ها انا ذا. فقال: الا احدثک بما رایت فی منامی آنفا عند رقدتی؟ فقلت: نامت عیناک ورایت خیرا، یا امیر المؤمنین. قال: رایت کانی برجال قد نزلوا من السماء معهم اعلام بیض، قد تقلدوا سیوفهم، وهی بیض تلمع، وقد خطوا حول هذه الارض خطة، ثم رایت کان هذه النخیل قد ضربت باغصانها الارض تضطرب بدم عبیط، وکانی بالحسین سخلیوفرخی ومضغتی ومخی قد غرق فیه، یستغیث فلا یغاث، وکان الرجال البیض قد نزلوا من السماء ینادونه ویقولون: صبرا آل الرسول، فانکم تقتلون علی ایدی شرار الناس، وهذه الجنة - یا ابا عبدالله - الیک مشتاقة. ثم یعزوننی ویقولون: یا ابا الحسن، ابشر، فقد اقر الله به عینک یوم القیامة، یوم یقوم الناس لرب العالمین، ثم انتبهت هکذا. والذی نفس علی بیده، لقد حدثنیالصادق المصدق ابو القاسم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انی ساراها فی خروجی الی اهل البغی علینا، وهذه ارض کرب وبلاء، یدفن فیها الحسین وسبعة عشر رجلا من ولدی وولد فاطمة، وانها لفی السماوات معروفة، تذکر ارض کرب وبلاء کما تذکر بقعة الحرمین وبقعة بیت المقدس....
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۶۹۴- ۶۹۵، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة، مؤسسة البعثة، قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
وَ عَنْ محمد بن عیسی، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ اَبِیهِ قَالَ: مَرَّ عَلِیٌّ بِکَرْبَلَاءَ فِی اثْنَیْنِ مِنْ اَصْحَابِهِ. قَالَ: فَلَمَّا مَرَّ بِهَا تَرَقْرَقَتْ عَیْنَاهُ لِلْبُکَاءِ، ثُمَّ قَالَ: هَذَا مُنَاخُ رِکَابِهِمْ، وَ هَذَا مُلْقَی رِحَالِهِمْ، وَ هَاهُنَا تُهَرَاقُ دِمَاؤُهُمْ، طُوبَی لَکَ مِنْ تُرْبَةٍ عَلَیْکَ تُهَرَاقُ دِمَاءُ الْاَحِبَّةِ.
عبدالله بن جعفر حمیری، الوفاة، نیمه دوم قرن ۳ ه ق، قرب الاسناد (ط- الحدیثة)، ج۱، ص۲۶، تحقیق:گروه پژوهش در مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، الناشر:مؤسسه آل البیت علیهم السلام ۱۴۱۳ ه ق .
...
wikifeqh: عزاداری_امام_علی_برای_اباعبدالله