[ویکی فقه] امام حسین (علیه السلام)، امام سوم از امامان دوازده گانه شیعه امامیه و یکی از چهارده معصوم می باشد؛ آن حضرت در روز دهم محرم الحرام (روز عاشورا) سال ۶۱ هجری قمری در کربلا به همراه یاران باوفایش مظلومانه به شهادت رسید. روایاتی که در باب عزاداری حضرت امام صادق (علیه السّلام) نقل شده، به مراتب بیشتر از روایات بقیه معصومین در این باب می باشد، و این چه بسا ناشی از شرایط خاصی که در زمان امام صادق (علیه السّلام) پیش آمده بود، در این روایات امام صادق (علیه السلام) ضمن آنکه خود، به عزاداری و گریه می پردازد، به دیگران توصیه به عزاداری می کند و ثواب گریه بر اباعبدالله (علیه السّلام) را بیان کرده است، همچنین در بعضی از روایات نقل شده است که خود حضرت (علیه السّلام) از شعرا درخواست می کرد که برای آن حضرت شعر در عزای حضرت اباعبدالله بسرایند و امام نیز به شدت گریه می کردند.
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امام صادق (علیه السلام) را نقل می کنیم.
روضه خوانی شعراء در محضر امام صادق
حدَّثنی محمّد بن جعفر، عن محمّد بن الحسین، عن ابن ابی عُمَیر، عن عبدالله بن حسّان، عن ابن ابی شعبة عن عبدالله بن غالب «قال: دخلت علی ابی عبدالله علیه السلام فانشدته مَرْثِیةَ الحسین علیه السلام، فلمّا انتهیتُ الی هذا الموضع:لَبلِیَّة تَسقو حُسَیناً بمَسقاةِ الثَّری غَیر التُّرابِفصاحت باکیة من وراء السّتر: واابتاه!! !
جعفر بن محمد بن قولویه، الوفاة:۳۶۷، کامل الزیارات، ج۱، ص۱۱۲، تحقیق:بهراد الجعفری، الناشر:مکتبة الصدوق.
حدثنی نصر بن الصباح، قال حدثنی احمد بن محمد بن عیسی، عن یحیی بن عمران، قال حدثنا محمد بن سنان، عن زید الشحام، قال کنا عند ابی عبدالله (علیه السّلام) ونحن جماعة من الکوفیین، فدخل جعفر بن عفان علی ابی عبدالله (علیه السّلام) فقربه وادناه، ثم قال یا جعفر قال لبیک جعلنی الله فداک، قال بلغنی انک تقول الشعر فی الحسین (علیه السّلام) وتجید فقال له نعم جعلنی الله فداک، فقال قل فانشده (علیه السّلام) و من حوله حتی صارت له الدموع علی وجهه ولحیته، ثم قال یا جعفر و الله لقد شهدک ملائکة الله المقربون هاهنا یسمعون قولک فی الحسین (علیه السّلام) ولقد بکوا کمابکینا اواکثر، ولقد اوجب الله تعالی لک یا جعفر فی ساعته الجنة باسرها وغفر الله لک، فقال یا جعفر ا لاازیدک قال نعم یاسیدی، قال ما من احد قال فی الحسین (علیه السّلام) شعرا فبکی وابکی به الااوجب الله له الجنة وغفر له.
الشیخ الطوسی، الوفاة:۴۶، رجال الکشی، ج۱، ص۲۸۹، المحقق:السید مهدی الرّجائی صححه و علق علیه و قدم له و وضع فهارسه حسن المصطفوی، الناشر:انتشارات مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مشهد ۱۳۴۸.
...
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امام صادق (علیه السلام) را نقل می کنیم.
روضه خوانی شعراء در محضر امام صادق
حدَّثنی محمّد بن جعفر، عن محمّد بن الحسین، عن ابن ابی عُمَیر، عن عبدالله بن حسّان، عن ابن ابی شعبة عن عبدالله بن غالب «قال: دخلت علی ابی عبدالله علیه السلام فانشدته مَرْثِیةَ الحسین علیه السلام، فلمّا انتهیتُ الی هذا الموضع:لَبلِیَّة تَسقو حُسَیناً بمَسقاةِ الثَّری غَیر التُّرابِفصاحت باکیة من وراء السّتر: واابتاه!! !
جعفر بن محمد بن قولویه، الوفاة:۳۶۷، کامل الزیارات، ج۱، ص۱۱۲، تحقیق:بهراد الجعفری، الناشر:مکتبة الصدوق.
حدثنی نصر بن الصباح، قال حدثنی احمد بن محمد بن عیسی، عن یحیی بن عمران، قال حدثنا محمد بن سنان، عن زید الشحام، قال کنا عند ابی عبدالله (علیه السّلام) ونحن جماعة من الکوفیین، فدخل جعفر بن عفان علی ابی عبدالله (علیه السّلام) فقربه وادناه، ثم قال یا جعفر قال لبیک جعلنی الله فداک، قال بلغنی انک تقول الشعر فی الحسین (علیه السّلام) وتجید فقال له نعم جعلنی الله فداک، فقال قل فانشده (علیه السّلام) و من حوله حتی صارت له الدموع علی وجهه ولحیته، ثم قال یا جعفر و الله لقد شهدک ملائکة الله المقربون هاهنا یسمعون قولک فی الحسین (علیه السّلام) ولقد بکوا کمابکینا اواکثر، ولقد اوجب الله تعالی لک یا جعفر فی ساعته الجنة باسرها وغفر الله لک، فقال یا جعفر ا لاازیدک قال نعم یاسیدی، قال ما من احد قال فی الحسین (علیه السّلام) شعرا فبکی وابکی به الااوجب الله له الجنة وغفر له.
الشیخ الطوسی، الوفاة:۴۶، رجال الکشی، ج۱، ص۲۸۹، المحقق:السید مهدی الرّجائی صححه و علق علیه و قدم له و وضع فهارسه حسن المصطفوی، الناشر:انتشارات مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مشهد ۱۳۴۸.
...
wikifeqh: عزاداری_امام_جعفر_بن_محمد_برای_امام_حسین