[ویکی فقه] امام حسین (علیه السلام)، امام سوم از امامان دوازده گانه شیعه امامیه و یکی از چهارده معصوم می باشد؛ آن حضرت در روز دهم محرم الحرام (روز عاشورا) سال ۶۱ هجری قمری در کربلا به همراه یاران باوفایش مظلومانه به شهادت رسید. در روایات متعددی حضرت امام رضا (علیه السّلام) به گریه و بیان ثواب گریه و حتی نوحه سرایی و بیان مصائب پرداخته است، همچنین ایشان روز عاشوراء را روز حزن و اندوه و گریه معرفی می کند که باید در این روز بر حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) عزاداری و گریه کرد.
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امام رضا (علیه السلام) را نقل می کنیم.
بیان ثواب گریه بر امام حسین
حدثنا محمد بن ابراهیم بن اسحاق (رحمه الله)، قال: اخبرنا احمد بن محمد الهمدانی، عن علی بن الحسن بن علی بن فضال، عن ابیه، قال: قال الرضا (علیه السّلام): من تذکر مصابنا وبکی لما ارتکب منا کان معنا فی درجتنا یوم القیامة، ومن ذکر بمصابنا فبکی وابکی لم تبک عینه یوم تبکی العیون، ومن جلس مجلسا یحیی فیه امرنا لم یمت قلبه یوم تموت القلوب
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۱۳۱، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة - مؤسسة البعثة –قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
حدثنا محمد بن علی ماجیلویه (رحمه الله)، قال: حدثنا علی بن ابراهیم، عن ابیه، عن الریان بن شبیب، قال: دخلت علی الرضا (علیه السّلام) فی اول یوم من المحرم، فقال لی: یا بن شبیب، اصائم انت؟ فقلت: لا. فقال: ان هذا الیوم هو الیوم الذی دعا فیه زکریا (علیه السّلام) ربه عز وجل، فقال: (رب هب لی من لدنک ذریة طیبة انک سمیع الدعاء) فاستجاب به، وامر الملائکة فنادت زکریا وهو قائم یصلی فی المحراب: (ان الله یبشرک بیحیی) فمن صام هذا الیوم ثم دعا الله (عزّوجلّ) استجاب الله له، کما استجاب لزکریا (علیه السّلام). ثم قال: یا بن شبیب، ان المحرم هو الشهر الذی کان اهل الجاهلیة فیما مضی یحرمون فیه الظلم والقتال لحرمته، فما عرفت هذه الامة حرمة شهرها ولا حرمة نبیها (صلی الله علیه و آله وسلّم)، لقد قتلوا فی هذا الشهر ذریته، وسبوا نساءه، وانتهبوا ثقله، فلا غفر الله لهم ذلک ابدا. یا بن شبیب، ان کنت باکیا لشئ، فابک للحسین بن علی بن ابی طالب (علیه السّلام)، فانه ذبح کما یذبح الکبش، وقتل معه من اهل بیته ثمانیة عشر رجلا ما لهم فی الارض شبیه، ولقد بکت السماوات السبع والارضون لقتله، ولقد نزل الی الارض من الملائکة اربعة آلاف لنصره فوجدوه قد قتل، فهم عند قبره شعث قبر الی ان یقوم القائم، فیکونون من انصاره، وشعارهم: یا لثارات الحسین. یا بن شبیب، لقد حدثنی ابی، عن ابیه، عن جده (علیه السّلام): انه لما قتل جدی الحسین (صلوات الله علیه)، مطرت السماء دما وترابا احمر. یا بن شبیب، ان بکیت علی الحسین (علیه السّلام) حتی تصیر دموعک علی خدیک غفر الله لک کل ذنب اذنبته، صغیرا کان او کبیرا، قلیلا کان او کثیرا. یا بن شبیب، ان سرک ان تلقی الله (عزّوجلّ) ولا ذنب علیک، فزر الحسین (علیه السّلام). یا بن شبیب، ان سرک ان تسکن الغرف المبنیة فی الجنة مع النبی وآله (صلوات الله علیهم)، فالعن قتلة الحسین. یا بن شبیب، ان سرک ان یکون لک من الثواب مثل ما لمن استشهد مع الحسین (علیه السّلام) فقل متی ما ذکرته: یا لیتنی کنت معهم فافوز فوزا عظیما. یا بن شبیب، ان سرک ان تکون معنا فی الدرجاب العلی من الجنان، فاحزن لحزننا وافرح لفرحنا، وعلیک بولایتنا، فلو ان رجلا تولی حجرا لحشره الله معه یوم القیامة.
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۱۹۲، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة - مؤسسة البعثة –قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
...
از دیر باز عقاید مهم تشیع، مورد هجمه دشمنان و مخالفین قرار گرفته است، و این هجمه ها در بعضی از زمان ها، شدت بیشتری به خود می گیرد که البته با دروغ و تهمت و افتراء و سیاه نمایی فروانی همراه می شود، از جمله عقاید مسلم و روشن مدرسه حقه اهل بیت (علیهم السّلام) که مورد هجمه مخالفین قرار گرفته است، عزاداری در ایام محرم برای سید و سالار شیهدان حضرت اباعبدالله (علیه السّلام) می باشد، گرچه همیشه این عقیده مهم مورد هجوم دشمنان و مخالفان اهل بیت (علیهم السّلام) قرار گرفته، ولی در ایام محرم این هجمه ها شدت بیشتری به خود می گیرد تا بلکه بتوانند با سیاه نمایی و افتراء، جوانان و مردم را نسبت به این مساله دچار تردید کنند و در نتیجه باعث دوری آنها از اهل بیت (علیهم السّلام) شوند.از جمله شبهاتی که در ایام محرم الحرام از جانب دشمنان اهل بیت (علیهم السّلام) مطرح می شود، عدم وجود فرهنگی به نام عزاداری برای اباعبدالله (علیهم السّلام) در بین معصومان (علیهم السّلام) می باشد، به عبارتی دیگر مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم السّلام) می گویند اگر واقعا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) جائز و مشروع بوده پس چرا این فرهنگ در بین ائمه و اهل بیت (علیهم السّلام) رائج نبوده و روایت صحیح السندی در این باره نقل نشده؟اینگونه سؤال ها و شبهات که از مخالفین مطرح می گردد بی شک ناشی از جهل و نادانی و یا عناد و دشمنی می باشد؛ زیرا فرهنگ عزاداری در بین ائمه معصومان (علیهم السّلام) در روایات و کتاب های حدیثی شیعه به قدری نقل شده است، که به جرات می توان گفت درجه تواتر معنوی بلکه فوق تواتر را دارد، از طرفی در بین اهل علم مبرهن است مسئله که با تواتر ثابت می شود نیاز به بررسی سندی ندارد. علی رغم اینکه صرف نظر از مطلب فوق، سند تعدادی از این روایات نیز از نظر دانش حدیث از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.از طرفی گریه و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام)، نه تنها بعد از شهادت ایشان بلکه حتی قبل از شهادت آن حضرت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) به فروانی نقل شده است، که این مسئله نه تنها نشانه رایج بودن فرهنگ عزاداری در بین اهل بیت (علیهم السّلام) می باشد بلکه از اهمیت گریه و عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام) حکایت دارد.حال با توجه به مقدمه مذکور، در این مجال روایات عزاداری امام رضا (علیه السلام) را نقل می کنیم.
بیان ثواب گریه بر امام حسین
حدثنا محمد بن ابراهیم بن اسحاق (رحمه الله)، قال: اخبرنا احمد بن محمد الهمدانی، عن علی بن الحسن بن علی بن فضال، عن ابیه، قال: قال الرضا (علیه السّلام): من تذکر مصابنا وبکی لما ارتکب منا کان معنا فی درجتنا یوم القیامة، ومن ذکر بمصابنا فبکی وابکی لم تبک عینه یوم تبکی العیون، ومن جلس مجلسا یحیی فیه امرنا لم یمت قلبه یوم تموت القلوب
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۱۳۱، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة - مؤسسة البعثة –قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
حدثنا محمد بن علی ماجیلویه (رحمه الله)، قال: حدثنا علی بن ابراهیم، عن ابیه، عن الریان بن شبیب، قال: دخلت علی الرضا (علیه السّلام) فی اول یوم من المحرم، فقال لی: یا بن شبیب، اصائم انت؟ فقلت: لا. فقال: ان هذا الیوم هو الیوم الذی دعا فیه زکریا (علیه السّلام) ربه عز وجل، فقال: (رب هب لی من لدنک ذریة طیبة انک سمیع الدعاء) فاستجاب به، وامر الملائکة فنادت زکریا وهو قائم یصلی فی المحراب: (ان الله یبشرک بیحیی) فمن صام هذا الیوم ثم دعا الله (عزّوجلّ) استجاب الله له، کما استجاب لزکریا (علیه السّلام). ثم قال: یا بن شبیب، ان المحرم هو الشهر الذی کان اهل الجاهلیة فیما مضی یحرمون فیه الظلم والقتال لحرمته، فما عرفت هذه الامة حرمة شهرها ولا حرمة نبیها (صلی الله علیه و آله وسلّم)، لقد قتلوا فی هذا الشهر ذریته، وسبوا نساءه، وانتهبوا ثقله، فلا غفر الله لهم ذلک ابدا. یا بن شبیب، ان کنت باکیا لشئ، فابک للحسین بن علی بن ابی طالب (علیه السّلام)، فانه ذبح کما یذبح الکبش، وقتل معه من اهل بیته ثمانیة عشر رجلا ما لهم فی الارض شبیه، ولقد بکت السماوات السبع والارضون لقتله، ولقد نزل الی الارض من الملائکة اربعة آلاف لنصره فوجدوه قد قتل، فهم عند قبره شعث قبر الی ان یقوم القائم، فیکونون من انصاره، وشعارهم: یا لثارات الحسین. یا بن شبیب، لقد حدثنی ابی، عن ابیه، عن جده (علیه السّلام): انه لما قتل جدی الحسین (صلوات الله علیه)، مطرت السماء دما وترابا احمر. یا بن شبیب، ان بکیت علی الحسین (علیه السّلام) حتی تصیر دموعک علی خدیک غفر الله لک کل ذنب اذنبته، صغیرا کان او کبیرا، قلیلا کان او کثیرا. یا بن شبیب، ان سرک ان تلقی الله (عزّوجلّ) ولا ذنب علیک، فزر الحسین (علیه السّلام). یا بن شبیب، ان سرک ان تسکن الغرف المبنیة فی الجنة مع النبی وآله (صلوات الله علیهم)، فالعن قتلة الحسین. یا بن شبیب، ان سرک ان یکون لک من الثواب مثل ما لمن استشهد مع الحسین (علیه السّلام) فقل متی ما ذکرته: یا لیتنی کنت معهم فافوز فوزا عظیما. یا بن شبیب، ان سرک ان تکون معنا فی الدرجاب العلی من الجنان، فاحزن لحزننا وافرح لفرحنا، وعلیک بولایتنا، فلو ان رجلا تولی حجرا لحشره الله معه یوم القیامة.
الشیخ الصدوق، الوفاة:۳۸۱، الکتاب الامالی، ج۱، ص۱۹۲، چاپ اول، الناشر:تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة - مؤسسة البعثة –قم، ۱۴۱۷ ه . ق.
...
wikifeqh: عزاداری_امام_رضا_برای_اباعبدالله