عرفیه خاصه با وقتیه شکل چهارم

[ویکی فقه] عرفیه خاصه با وقتیه شکل چهارم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم است.
قیاس مختلط، قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد.
ضروب منتج این شکل
مختلطات ضروب شکل چهارم به خلاف سه شکل دیگر، از حیث عقیم یا منتج بودن و از حیث نوع نتیجه، بر یک منوال نیست، بلکه نتایج ضرب اول این شکل (صغرا: موجبه کلی، کبرا: موجبه کلی، نتیجه: موجبه جزئی) و ضرب دوم (صغرا: موجبه کلی، کبرا: موجبه جزئی، نتیجه: موجبه جزئی) به یک منوال است و ضرب سوم (صغرا: سالبه کلی، کبرا: موجبه کلی، نتیجه: سالبه کلی) حکم جداگانه دارد و ضرب چهارم (صغرا: موجبه کلی، کبرا: سالبه کلی، نتیجه: سالبه جزئی) و ضرب پنجم (صغرا: موجبه جزئی، کبرا: سالبه کلی، نتیجه: سالبه جزئی) در بیشتر اختلاطات متشابه اند مگر در مواردی که کبرا، از قضایای وصفیه مرکبه باشد. ضرب سوم به شکل دوم مشابهت زیادی دارد، و چهار ضرب دیگر به شکل سوم مشابهت دارند. به دلیل اختلافات مذکور، در کتب منطقی تفصیل مختلطات شکل چهارم در سه جدول جداگانه آمده است؛ یکی مشتمل بر مختلطات دو ضرب اول، دومی مشتمل بر مختلطات ضرب سوم، و جدول سوم شامل ضرب چهارم و پنجم. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم عبارت است از اختلاط قضیه عرفیه خاصه (صغرا) با وقتیه (کبرا). نتیجه این ضرب، قضیه مطلقه عامه خواهد بود. مثال: همواره هر موجودی تا زمانی که انسان است حیوان است نه همیشه، و هر موجودی تا زمانی که ضاحک است انسان است نه همیشه، پس: بالفعل بعضی حیوان ها ضاحک هستند.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
...