عرفجة بن هرثمهٔ بارقی، ( درگذشت ۳۴ هـ / ۶۵۴م ) وی در قبیلهٔ بارق تولد یافت. وی یکی از صحابهٔ محمد که شاهد فتوحات مسلمانان بوده است. علا بن حضرمی او را برای نبرد دریایی به جزیه ای در نزدیکی ایران فرستاد،
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
این نبرد دریایی، نخستین نبرد دریایی مسلمانان در تاریخ اسلام است، وی توانست در این نبرد، جزیره ای از فارس را تصرف کند و در آن مسجدی بنا کند، این رویداد تقریباً در ۱۴ قمری برابر با ۶۳۵م روی داده است. وی فرماندار موصل بود و چهار هزار نفر از قبیله های ازد، طی، قبیله کنده و عبدالقیس را در موصل اسکان داد. عمر بن خطاب زمانی که عتبة بن غزوان به فرمانداری بصره گماشت، عرفجه را برای راهنمایی برایش فرستاد و نامه ای به او نوشت: «من تو را با فرستادن عرفجه بن هرثمه به نزدت، یاری می کنم، وی شخصی مجاهد است و در نبرد با دشمنان نیرنگ های جنگی را نیک می داند، هرگاه در موضوعی با مشکل برخوردی با وی مشورت کن» همچنین او با سعد بن ابی وقاص در جنگ قادسیه و جنگ تیسفون شرکت کرد. وی یکی از رایزن های سعد بن ابی وقاص بود که به سوی رستم فرخزاد فرماندهٔ فارسی زبانان برای گفتگو فرستاده شد. ابوبکر در جنگ های ارتداد از او استفاده فراوان کرد، ابوبکر به عنوان رهبر او را به سوی مهره زمانی که شهروندانش با لقیط بن مالک بن فاهم ازدی از اسلام انصراف داده بودند برای نبرد فرستاد، در این نبرد همراهانش عکرمة بن ابی جهل و حذیفة بن محصن بود که در نهایت موفق به سرکوب از اسلام برگشتگان مهره شد. او رهبر نظامی مسلمانان در تصرف تکریت بود، همچنین موصل را همراه با عتبة بن فرقد سلمی در سال ۲۰ تصرف کرد. عرفجه فرمانداری موصل را بعد از اینکه عمر بن خطاب عتبة بن فرقد سلمی را در سال ۲۱ قمری برکنار کرد به عهده گرفت.
