عربیه

عربیه (استان روم). عربیا پترایئا ( به لاتین: Arabia Petraea ) و یا استان عربی ( به لاتین: Provincia Arabia ) که به عربی «العربیة البترائیة» نامیده می شود، یک استان مرزی امپراتوری روم بود که در سال ۱۰۶ میلادی توسط امپراتور ترایانوس ایجاد شد و شامل پادشاهی سابق نبطی های اردن، شام جنوبی، شبه جزیره سینا و شمال غربی شبه جزیره عربستان بود. پایتخت آن شهر پترا[ یادداشت ۱] بود. این استان از شمال به سوریه ( استان روم ) ، از غرب به یهودیه و مصر، و از جنوب و شرق نیز به صحرای عرب و عربیا فلیکس[ یادداشت ۲] محدود می شد.
این قلمرو همچون استان های ارمنستان، آشوریه، و بین النهرین توسط امپراتور ترایانوس به امپراتوری روم منضم شد، با این تفاوت که برخلاف آن ها تا مدت ها بعد از مرگ ترایانوس نیز برجای ماند؛ و مرزهای صحرایی آن را لیمس عربیکوس[ یادداشت ۳] به معنای «خطوط مرزی عربی» می نامیدند. امپراتور فیلیپ عرب در این استان زاده شد، کسی که در حدود ۲۰۴ میلادی متولد شد. استان عربیه به عنوان یک استان مرزی، شامل صحرایی مملو از قبایل عرب و همسایه ی سرزمین های حاشیه ای پارت ها بود.
با اینکه این استان مورد یورش های همیشگی اشکانیان و پالمیرا قرار داشت ولی همچون دیگر استان های مرزی روم — از جمله ژرمانیا و آفریقای شمالی — شاهد یورش های مکرر نبود، و نیز به اندازهٔ دیگر استان های شرقی روم که بیشتر هلنیزه ( یونانی ) شده بودند از فرهنگی ریشه دار برخوردار نبود.
پیش از تسلط رومیان در سال ۱۰۶، رابل دوم[ یادداشت ۴] از سال ۷۰ میلادی بر این منطقه حکومت می کرد که آخرین پادشاه نبطه بود. با مرگ وی، لژیون سوم سیرنائیک[ یادداشت ۵] روم از مصر به سمت شمال یعنی پترا راه افتاد و در همان حال لژیون ششم فراتا[ یادداشت ۶] که در سوریه مستقر بود، به سمت جنوب راه افتاد تا بصری را اشغال کند. تصرف پادشاهی نبطی ها و انضمام آن به روم را می توان امری اتفاقی دانست، اقدامی که توسط ترایانوس انجام شد تا کنترل روم بر منطقه را تقویت کند، پیش از اینکه امپراتور مشغول طرح های خود برای سرزمین های ماورای فرات و به خصوص بین النهرین شود.
شواهدی دال بر هرگونه بهانه و مستمسک برای این انضمام وجود ندارند: رابل دوم، یک وارث به نام اوبوداس[ یادداشت ۷] داشت و به رغم وجود درگیری کوچک نظامی ( از روی این حقیقت که ترایانوس لقب Arabicus «به معنای فاتح عربیه» را به خود اختصاص نداد ) به نظر می آید که یک شکست کافی برای تحقیر نبطی ها در کار بوده باشد. به استثنای برخی یگان های گارد سلطنتی نبطی ها، به نظر می رسد مقاومتی قوی در کار نبوده است؛ چراکه حقیقت نشان داد برخی نظامیان نبطی، مدتی کوتاه بعد از اشغال رومیان، به عنوان نیروهای کمکی در ارتش روم خدمت کردند.