عربی قبرسی

عربی قبرسی، عربی مارونی قبرسی یا عربی سانّا[ ۳] ( به عربی: لهجة عربیة قبرصیة ) یک گویش درخطر زبان عربی است که در بین جامعهٔ مارونی های قبرس تکلم می شود. در گذشته بیشتر سخنوران این گویش در کورماکیتیس به سر می بردند، اما در پی تجاوز نظامی ترکیه به قبرس در سال ۱۹۷۴ بیشتر آن ها به جنوب رفتند و پراکنده شدند[ ۴] که منجر به نابودی تدریجی این زبان شد. [ ۵]
تا پیش از سال ۲۰۰۰، همه سخنوران این زبان بالای ۳۰ سال سن داشتند و به زبان یونانی نیز مسلط بودند. طی یک سرشماری در سال ۲۰۱۱ در قبرس انجام گرفت، ۳٬۶۵۶ مارونی قبرسی در این کشور حضور داشتند که هیچ کدام از عربی قبرسی به عنوان زبان مادری خود یاد نکردند. [ ۶]
عربی قبرسی در کرانهٔ شمالی ناحیه گیرنه، کرانهٔ جنوبی ناحیه لیماسول، نیکوزیا و در روستاهای کوهستانی پرشمار مارونی نشین یافت می شود. [ ۷]
عربی قبرسی شمار زیادی وام واژه از سریانی و یونانی دارد.
عربی قبرسی با دو الفبای یونانی و لاتین نوشته می شود. در ماه مه سال ۲۰۰۹، «کمیته خبرگان در نوشتار عربی مارونی قبرسی» پیشنهادی برای نوشتار عربی قبرسی را به دولت قبرس ارسال کرد. معلوم نیست که آیا این به خط یونانی خواهد بود یا لاتین اما ظاهراً هر دو پیشنهاد شده اند. در قبرس یک واژه نامهٔ عربی قبرسی - یونانی موجود است که از الفبای یونانی استفاده کرده است.
الکساندر بورگ زبان شناس یک الفبای لاتین برای نوشتار عربی قبرسی ابداع کرد که سازمان غیردولتی «هکی فی سانّا» در سال ۲۰۰۷ آن را تأیید کرد و ظاهراً برخی متون کوتاه نیز به آن ترجمه شده اند.