عددنویسی مصری

عددنویسی مصری دستگاه شمارش دهدهی بود که با هیروگلیف مصری نوشته می شد و در بازهٔ زمانی ۳۰۰۰ پیش از میلاد[ ۱] تا آغاز هزارهٔ یکم میلادی در مصر باستان به کار می رفت.
این دستگاه از شش نماد که در جدول زیر نشان داده شده استفاده می کرده است:[ ۲]
برای نوشتن یک عدد، این نمادها آنقدر پشت سر هم تکرار می شدند که از جمع آن ها عدد موردنظر به دست آید. مثلاً عدد ۱۵۲٬۱۲۳ ( = ۱۰۰٬۰۰۰+۵۰٬۰۰۰+۲٬۰۰۰+۱۰۰+۲۰+۳ ) — اگر نوشته چپ به راست می بود — به این صورت نمایش داده می شد:[ ۲]
نمادهای کوچک تر ( نمادهای اعداد یک، ده و صد ) معمولاً به صورت گروهی رسم می شدند و ترتیب رسم نمادها، از نماد با ارزش عددی بیشتر به کمتر بوده است، [ ۲] چنان که پیشتر رسم شد.
برای اعداد بزرگ تر از ده هزار، گاه از روشی دیگر استفاده می شده است بدین طریق که مقدار عددی هر نماد بالایی در مجموع مقادیر عددی نمادهای پایین آن ضرب می شده است. برای نمونه، عدد ۴۷۰٬۰۰۰ ( = ۴ × ۱۰۰٬۰۰۰ + ۷ × ۱۰٬۰۰۰ ) به این صورت نمایش داده می شود:[ ۲]
برای یک میلیون نیز نماد جداگانه وجود داشت ولی مصریان دوران میانه از آن بیشتر برای نمایش عددی تعریف نشده استفاده می کردند و برای نوشتن یک میلیون و اعداد بزرگ تر از آن، گاه از روش ذکرشده در بالا نیز استفاده می شد. [ ۲]
برای صفر نمادی وجود نداشت و برایش فضای خالی قرار داده می شد. [ ۲]
شکل دهان که در هیروگلیف به معنی بخش ( part ) است، برای نمایش کسر ( با صورت کسر یک ) استفاده می شد. برای کسرهای یک دوم و دوسوم و سه چهارم نماد خاصی وجود داشت که در جدول زیر آمده است. [ ۳]
اگر صورت کسر بیش از یک می بود، به صورت جمع چند کسر با صورت ۱ در نظر گرفته می شد. مثلاً ۴/۷ به صورت ۱/۲ + ۱/۱۴ در نظر گرفته و نوشته می شد ( و نه به صورت مجموع چهار ۱/۷ ) . [ ۴]
در زبان مصری باستان نیز همچون زبان های امروزی برای هر عدد نامی وجود داشت، لیک هنگام نوشتن، بیشتر از عددنویسه ها استفاده می شد تا نام آن ها، جز عدد یک. [ ۵]
برای اعدادی که در جدول ذکر نشده است، نام عدد از کنار هم قرارگرفتن نام هر جزء ( یکان و دهگان و الخ ) از آن به دست می آید، مثل زبان انگلیسی، ولی تفاوت هایی هم دارند. [ ۵]
== اعداد ترتیبی ==1401