[ویکی نور] عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، (شگفتی های آفریدگان و موجودات) تألیف جغرافیدان، دانشمند، تاریخ نویس و فیلسوف ایرانی تبار، زکریا بن محمد بن محمود طوسی یا قزوینی (600-682) به زبان عربی است. کتابی است در زمینه هیئت و جهان شناسی، علم الاشیا و شگفتی های عالم خلقت که نویسنده در آن می کوشد شرح نظام مندی از کل آفرینش ارائه کند.
کتاب؛ شامل چهار مقدمه و دو مقاله است: مقاله اول در عُلویات و مقاله دوم در سُفلیات. هر یک از مقالات نیز به صورت یک فصل نگارش شده است. شکل تنظیم کتاب بی شباهت به دائره المعارف های امروزی نیست و متن آن از مقالات کوتاه یا مدخل های متعدد تشکیل شده است.
کتاب های «عجائب المخلوقات» که به نام های مختلفی؛ مانند: «عجایب نامه» و «العجایب و الغرایب» و «عجایب البر و البحر» و «خریده العجایب و فریده الغرایب» و... خوانده شده اند، گویی برای بالا بردن سطح اطلاعات مردمی که زیاد اهل مطالعه و دقت نبوده اند، نوشته می شده است تا با جلب کردن نظر آنان به عجایب و غرایب، ایشان را با موجودات محیط وسیع اطراف خود آشنا سازند.
مؤلفین این رشته کتب از آسمان و ستارگان و حرکات آنها و ساعات طلوع و غروب ایشان به اندازه ی احتیاج افراد متوسط بحثی به میان آورده اند، سپس برای شناسایی زمین ذکری از دریاها، رودها، کوه ها، چشمه ها، چاه ها، دشت ها، شهرهای معروف و سرانجام گیاه ها، و درختان، سنگ ها و مواد معدنی کرده اند. در بعضی از این کتب شرحی از ساختمان ظاهری بدن انسان و وظایف اعضای مختلف و ملکات فاضله و صفات رذیله دیده می شود. نویسندگان این کتب از فرشتگان و جن و غول نیز گفتگویی به میان آورده اند.
گروهی معتقدند که دو سوم هر یک از این کتب خرافه و یاوه است و از چاپ کردن و نقل آنها باید صرف نظر کرد؛ اما برخی نیز بر این باورند که برای شناسایی سطح معلومات و روحیات ادوار مختلف، کتبی بهتر از اینها در دست نداریم و اگر از دیدگاه فرهنگ عامه ای به آنها بنگریم هر یک سال ها مطالعه و دقت لازم دارد.
کتاب؛ شامل چهار مقدمه و دو مقاله است: مقاله اول در عُلویات و مقاله دوم در سُفلیات. هر یک از مقالات نیز به صورت یک فصل نگارش شده است. شکل تنظیم کتاب بی شباهت به دائره المعارف های امروزی نیست و متن آن از مقالات کوتاه یا مدخل های متعدد تشکیل شده است.
کتاب های «عجائب المخلوقات» که به نام های مختلفی؛ مانند: «عجایب نامه» و «العجایب و الغرایب» و «عجایب البر و البحر» و «خریده العجایب و فریده الغرایب» و... خوانده شده اند، گویی برای بالا بردن سطح اطلاعات مردمی که زیاد اهل مطالعه و دقت نبوده اند، نوشته می شده است تا با جلب کردن نظر آنان به عجایب و غرایب، ایشان را با موجودات محیط وسیع اطراف خود آشنا سازند.
مؤلفین این رشته کتب از آسمان و ستارگان و حرکات آنها و ساعات طلوع و غروب ایشان به اندازه ی احتیاج افراد متوسط بحثی به میان آورده اند، سپس برای شناسایی زمین ذکری از دریاها، رودها، کوه ها، چشمه ها، چاه ها، دشت ها، شهرهای معروف و سرانجام گیاه ها، و درختان، سنگ ها و مواد معدنی کرده اند. در بعضی از این کتب شرحی از ساختمان ظاهری بدن انسان و وظایف اعضای مختلف و ملکات فاضله و صفات رذیله دیده می شود. نویسندگان این کتب از فرشتگان و جن و غول نیز گفتگویی به میان آورده اند.
گروهی معتقدند که دو سوم هر یک از این کتب خرافه و یاوه است و از چاپ کردن و نقل آنها باید صرف نظر کرد؛ اما برخی نیز بر این باورند که برای شناسایی سطح معلومات و روحیات ادوار مختلف، کتبی بهتر از اینها در دست نداریم و اگر از دیدگاه فرهنگ عامه ای به آنها بنگریم هر یک سال ها مطالعه و دقت لازم دارد.
wikinoor: عجائب_المخلوقات