عبدالملکی
/~abdolmaleki/
لغت نامه دهخدا
عبدالملکی. [ ع َ دُل ْ م َ ل ِ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان میان دربند بخش مرکزی کرمانشاهان ، واقع در 68هزارگزی شمال باختری کرمانشاه و سه هزارگزی باختری راه شوسه سنندج در دامنه ای و سردسیر است و 25 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).
عبدالملکی. [ ع َ دُل ْ م َ ل ِ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان خزل شهرستان نهاوند واقع در 29 هزارگزی شمال باختری شهر نهاوند. کنار رودخانه تویسرکان واقع در جلگه و سردسیر و مالاریایی است و 479 تن سکنه دارد. آب آن از رودخانه تأمین میشود محصول آن : غلات دیمی ، حبوبات ، توتون است. اهالی به کشاورزی اشتغال دارند. راه مالرو دارد در فصل خشکی ارابه رو است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
عَبْدُالمَلِکی
از طوایف ترک یک جانشین مازندران، ساکن ناحیۀ زاغ مرز و میانکاله. در گذشته ساکن دره گز خراسان بودند و گویا در دورۀ زندیه به فارس تبعید شدند. در آغاز سلطنت آقامحمدخان قاجار به اطراف شهریار در استان تهران انتقال یافتند و در سا ل های آخر سلطنت او همراه خواجه وندها به نور در مازندران تبعید شدند و ۵۰ـ۶۰ سال بعد به حوالی خلیج میانکاله منتقل شدند. از سازمان اجتماعی عبدالملکی ها اثری باقی نمانده است، اما در گذشته ایل عبدالملکی از چندین طایفۀ عمده از جمله کلوند، شیخ وند، زین وند و چهاربنیچه تشکیل می شد. عبدالملکی ها در بیچه بندی نظامی دورۀ قاجاریه مکلف به تأمین دسته ای نظامی بودند که ریاست آنان معمولاً با خوانین موروثی عبدالملکی بود. آخرین سرکردۀ بزرگ عبدالملکی ها، قاسم خان هژبرالدوله نام داشت که در دورۀ پهلوی اول می زیست و ظاهراً از مدافعان مشروطیت بود. از دیگر بزرگان و سرکردگان این طایفه می توان عبدالرزاق خان عبدالملکی، از سرداران کریم خان زند، صادق خان عبدالملکی و ابدال خان عبدالملکی ( ـ۱۲۰۵ق)، از سرداران آقامحمدخان در شیراز، را نام برد. سواران عبدالملکی در جنگ های ایران و روس و همچنین در جنگ های محلی ایران شرکت داشتند. اغلب عبدالملکی ها در نواحی مختلف ساری، بابل، بهشهر، نکا و میانکاله سکونت دارند.
از طوایف ترک یک جانشین مازندران، ساکن ناحیۀ زاغ مرز و میانکاله. در گذشته ساکن دره گز خراسان بودند و گویا در دورۀ زندیه به فارس تبعید شدند. در آغاز سلطنت آقامحمدخان قاجار به اطراف شهریار در استان تهران انتقال یافتند و در سا ل های آخر سلطنت او همراه خواجه وندها به نور در مازندران تبعید شدند و ۵۰ـ۶۰ سال بعد به حوالی خلیج میانکاله منتقل شدند. از سازمان اجتماعی عبدالملکی ها اثری باقی نمانده است، اما در گذشته ایل عبدالملکی از چندین طایفۀ عمده از جمله کلوند، شیخ وند، زین وند و چهاربنیچه تشکیل می شد. عبدالملکی ها در بیچه بندی نظامی دورۀ قاجاریه مکلف به تأمین دسته ای نظامی بودند که ریاست آنان معمولاً با خوانین موروثی عبدالملکی بود. آخرین سرکردۀ بزرگ عبدالملکی ها، قاسم خان هژبرالدوله نام داشت که در دورۀ پهلوی اول می زیست و ظاهراً از مدافعان مشروطیت بود. از دیگر بزرگان و سرکردگان این طایفه می توان عبدالرزاق خان عبدالملکی، از سرداران کریم خان زند، صادق خان عبدالملکی و ابدال خان عبدالملکی ( ـ۱۲۰۵ق)، از سرداران آقامحمدخان در شیراز، را نام برد. سواران عبدالملکی در جنگ های ایران و روس و همچنین در جنگ های محلی ایران شرکت داشتند. اغلب عبدالملکی ها در نواحی مختلف ساری، بابل، بهشهر، نکا و میانکاله سکونت دارند.
wikijoo: عبدالملکی
پیشنهاد کاربران
درخصوص عبدالملک بن ماکان
دکترکیومرث فولادی در کتاب ازدیلمان تا اشترانکوه چنین آورده است:"جد سوم عبدالملک؛ فولادوند پیرمرد صدساله تاریخ بیهق است که پادشاه دیلم بوده ومقارن سال۲۰۰ در اشکور صاحب مقام و جایگاه بوده است که طبری مورخ نامی هم عصر با وی بوده و باعنوان ابالیلی از وی نام برده است. در باب بزرگی عبدالملک بن ماکان تجارب الامم از قول مسکویه ی گوید :"عبدالملک بن ماکان به قدری نیرومند و اندامش قوی بوده که در رزم تن به تن حریف نداشته است. مسکویه می گوید :"من خود زره او را دیدم که هیچ جنگجویی نمی توانست زره او را بپوشد و تحمل سنگینی آن بنماید . " مسکویه از خیزش عبدالملک بن ماکان برای پادشاهی ایران در ادامه چنین می نویسد :"در همین سال یعنی سال ۳۴۴ ابن ماکان از خراسان ازراه کویر به اصفهان یورش برد و ابومنصور بویه پسر رکن الدوله با عیال و خانواده و وابستگان و تعداد کمی دیلمی روی به اصفهان آورد زمانی که پسر ماکان در تعقیب ابومنصور بویه بود ، سپاه پسر عمید ( وزیررکن الدوله ) به اصفهان رسید اول چیزی نمانده بود که پسر عمید شکست بخورد ولی چون یاران ابن ماکان در فکر گرفتن غنیمت بودند سپاه پسر ماکان تارومار شد و عبدالملک بن ماکان با چابکی که در فنون جنگی داشت با جلدی از دام حریف گریخت ( مسکویه، ج۶ ص۱۶۰ ) . عبدالملک همچون پدرش ماکان در آرزوی رسیدن به پادشاهی ایران بود او نیز همچون پدرش بخت باهاش یار نبود و با رسیدن پسران بویه به حکومت جز ارکان حکومت دیلم شد و خود و فرزندانش برای همیشه متحد شهریاران دیلمی ماندند واز آنجا که فخرالدوله بویه نوه دختری فیروزان فولادوند بود در دولت آل بویه صاحب مقام و جایگاه شدند.
... [مشاهده متن کامل]
کتاب معجم الادبا در شرح عروسی نوه صاحب بن عباد وزیر فخرالدوله با نوه دختری حسن فیروزان فولادوند یعنی دختر دیکونه درسال۳۸۴ چنین آورده است:" صاحب بن عباد فرمود مائده ای ترتیب دادند که طول آن بیش از ۵۰ زراع بود به اندازه طول سرای . شش تن را بر سفره نشاند و کاکی بن یشکرزاد ومرداویج کلاری ، حسن فیروزان و عبدالملک بن ماکان. " به خدمت ایستادند کافی الکفات نیز خود بایستاد. فخرالدوله که عروسی دختر خاله اش بوده صد طبق زر وسیم در سنه ۳۸۴ فرستاده است
ایستادگان خاندان پولادوندان کاکی بن یشکرزاد ومرداویج کلاری ( پدر فرهاد ) و ابوالعباس فیروزان وعبدالملک بن ماکان هستند که این نشان دهنده این است که خاندان پولادوند صاحب مراسم عروسی بوده اند.
در توضیح مطلب معجم الادبا اینکه این مرداویج کلاری ربطی به مرداویج زیاری ندارد بلکه از پسر عموهای عبدالملک بن ماکان و ازخاندان پولادوندان است واینها اقطاعاتشان در بروجرد ولرستان امروزی بوده است که فرهاد بن مرداویج به روایتی قبرش در روستای زواریان بروجرد است. و در کتاب التاجی صابی ک متوفی۴۸۴ میباشد اشاره شده است که هلال بن بدر حسنویه بدست فرهادبن مرداویج از جماعت دیلم کشته شده است. در مجمل القصص که حدود ۲۰ سال یا بیشتر بعد ازصابی نگاشته شده ومولف اهل اسداباد همدان بوده گزارش مفصلتری داده که بدست پولادوندان کشته شد. پس دو منبع فوق مغایرتی با هم نداشته بلکه فرهاد بن مرداویج از همین خاندان پولادوندان بوده است که نویسنده معجم الادبا یاقوت حموی هم آنرا تایید کرده است.
دکترکیومرث فولادی در کتاب ازدیلمان تا اشترانکوه چنین آورده است:"جد سوم عبدالملک؛ فولادوند پیرمرد صدساله تاریخ بیهق است که پادشاه دیلم بوده ومقارن سال۲۰۰ در اشکور صاحب مقام و جایگاه بوده است که طبری مورخ نامی هم عصر با وی بوده و باعنوان ابالیلی از وی نام برده است. در باب بزرگی عبدالملک بن ماکان تجارب الامم از قول مسکویه ی گوید :"عبدالملک بن ماکان به قدری نیرومند و اندامش قوی بوده که در رزم تن به تن حریف نداشته است. مسکویه می گوید :"من خود زره او را دیدم که هیچ جنگجویی نمی توانست زره او را بپوشد و تحمل سنگینی آن بنماید . " مسکویه از خیزش عبدالملک بن ماکان برای پادشاهی ایران در ادامه چنین می نویسد :"در همین سال یعنی سال ۳۴۴ ابن ماکان از خراسان ازراه کویر به اصفهان یورش برد و ابومنصور بویه پسر رکن الدوله با عیال و خانواده و وابستگان و تعداد کمی دیلمی روی به اصفهان آورد زمانی که پسر ماکان در تعقیب ابومنصور بویه بود ، سپاه پسر عمید ( وزیررکن الدوله ) به اصفهان رسید اول چیزی نمانده بود که پسر عمید شکست بخورد ولی چون یاران ابن ماکان در فکر گرفتن غنیمت بودند سپاه پسر ماکان تارومار شد و عبدالملک بن ماکان با چابکی که در فنون جنگی داشت با جلدی از دام حریف گریخت ( مسکویه، ج۶ ص۱۶۰ ) . عبدالملک همچون پدرش ماکان در آرزوی رسیدن به پادشاهی ایران بود او نیز همچون پدرش بخت باهاش یار نبود و با رسیدن پسران بویه به حکومت جز ارکان حکومت دیلم شد و خود و فرزندانش برای همیشه متحد شهریاران دیلمی ماندند واز آنجا که فخرالدوله بویه نوه دختری فیروزان فولادوند بود در دولت آل بویه صاحب مقام و جایگاه شدند.
... [مشاهده متن کامل]
کتاب معجم الادبا در شرح عروسی نوه صاحب بن عباد وزیر فخرالدوله با نوه دختری حسن فیروزان فولادوند یعنی دختر دیکونه درسال۳۸۴ چنین آورده است:" صاحب بن عباد فرمود مائده ای ترتیب دادند که طول آن بیش از ۵۰ زراع بود به اندازه طول سرای . شش تن را بر سفره نشاند و کاکی بن یشکرزاد ومرداویج کلاری ، حسن فیروزان و عبدالملک بن ماکان. " به خدمت ایستادند کافی الکفات نیز خود بایستاد. فخرالدوله که عروسی دختر خاله اش بوده صد طبق زر وسیم در سنه ۳۸۴ فرستاده است
ایستادگان خاندان پولادوندان کاکی بن یشکرزاد ومرداویج کلاری ( پدر فرهاد ) و ابوالعباس فیروزان وعبدالملک بن ماکان هستند که این نشان دهنده این است که خاندان پولادوند صاحب مراسم عروسی بوده اند.
در توضیح مطلب معجم الادبا اینکه این مرداویج کلاری ربطی به مرداویج زیاری ندارد بلکه از پسر عموهای عبدالملک بن ماکان و ازخاندان پولادوندان است واینها اقطاعاتشان در بروجرد ولرستان امروزی بوده است که فرهاد بن مرداویج به روایتی قبرش در روستای زواریان بروجرد است. و در کتاب التاجی صابی ک متوفی۴۸۴ میباشد اشاره شده است که هلال بن بدر حسنویه بدست فرهادبن مرداویج از جماعت دیلم کشته شده است. در مجمل القصص که حدود ۲۰ سال یا بیشتر بعد ازصابی نگاشته شده ومولف اهل اسداباد همدان بوده گزارش مفصلتری داده که بدست پولادوندان کشته شد. پس دو منبع فوق مغایرتی با هم نداشته بلکه فرهاد بن مرداویج از همین خاندان پولادوندان بوده است که نویسنده معجم الادبا یاقوت حموی هم آنرا تایید کرده است.
عبدالملک اسمی عربی است که تمام اقوام ایرانی بر فرزندان خود می گذارند
مانند اسم فولاد
ایل فولادوند بختیاری لر
عشیره فولادی عرب
طایفه فولادی بندرعباس
*****
مانند اسم چهاربنیچه
... [مشاهده متن کامل]
به معنی
( چهار نژاد، چهار بنه ی کوچک، چهار برادر )
. . . . .
ایل چهاربنیچه ممسنی لر
رستم
بکش
دشمن زیاری
جاوید
****
ایل چهاربنیچه کهگیلویه لر
بویر احمد
دشمن زیاری
چرام
نوئی
****
تیره چهاربنیچه طایفه خلیلی منجزی ایل بختیاری لر
تیره چهاربنیچه احمدوند خلیلی
تیره چهاربنیچه منجزی در جوار طایفه اورک
چهاربنیچه منجزی از نسل چهار برادر هستند
( مهدی خان، شاهمنصور خان، خیرالدین سیاه منصور خان*خدر خان*، ، تاج الدین خان )
محل سکونت
شوشتر
عقیلی
گتوند
جهانگیری
زیلایی
لالی
مسجدسلیمان
چلو
سوسن و سرخاب
تاراز
بازفت
بیرگان
اهواز
اصفهان
یزدان شهر
ایذه
اردل
قلعه تل
مانند اسم فولاد
ایل فولادوند بختیاری لر
عشیره فولادی عرب
طایفه فولادی بندرعباس
*****
مانند اسم چهاربنیچه
... [مشاهده متن کامل]
به معنی
( چهار نژاد، چهار بنه ی کوچک، چهار برادر )
. . . . .
ایل چهاربنیچه ممسنی لر
رستم
بکش
دشمن زیاری
جاوید
****
ایل چهاربنیچه کهگیلویه لر
بویر احمد
دشمن زیاری
چرام
نوئی
****
تیره چهاربنیچه طایفه خلیلی منجزی ایل بختیاری لر
تیره چهاربنیچه احمدوند خلیلی
تیره چهاربنیچه منجزی در جوار طایفه اورک
چهاربنیچه منجزی از نسل چهار برادر هستند
( مهدی خان، شاهمنصور خان، خیرالدین سیاه منصور خان*خدر خان*، ، تاج الدین خان )
محل سکونت
شوشتر
عقیلی
گتوند
جهانگیری
زیلایی
لالی
مسجدسلیمان
چلو
سوسن و سرخاب
تاراز
بازفت
بیرگان
اهواز
اصفهان
یزدان شهر
ایذه
اردل
قلعه تل
هر زبانشناسی می تونه پس از چهار کلمه صحبت با یک فرد از ایل عبدالملکی در مناطقی که زبانشان حفظ شده بفهمه که اساس و فوندیشین این زبان و فرهنگ هورامی ، گورانیه .
هسته اصلی ایل بزرگ عبدالملکی که هنوز هم می توانند به زبان باستانی اوستایی خود سخن بگویند تنها در سه منطقه در ایران پراکنده بوده و بقیه عبدالملکی ها که تعداد بسیاری نیز بوده در سراسر ایران پراکنده و بدلیل قلیل بودن جمعیتشان بصورت جزایر کوچک در دریای پاره فرهنگهای همجوار ( لر و فارس و مازنی و ترک و قشقایی و بختیاری و غیره ) مستحیل شده و زبان باستانی هورامی ، اوستایی خود را به فراموشی سپرده و اکنون بعضی خود را لر یا لک یا . . . میدانند. تنها سه منطقه که از طوفان حوادث جان سالم بدر برده و اینک سرفرازانه زبان و فرهنگ باستانی خود را حفظ کرده اند بشرح ذیل می باشند :
... [مشاهده متن کامل]
۱ - چهار روستا ( چهار قلعه عبدالملکی ) در سواحل شرقی مازندران در دهستان میانکاله
۲ - روستایی بنام قلعه در شهرستان قروه در کردستان
۳ - روستایی بنام زاغه ( زاغه نیز در گذشته بصورت قلعه ای در ارتفاع کوه قرار داشته ) در حومه شهر تویسرکان که اکنون متروکه شده و اهالی آن به شهر تویسرکان نقل مکان کرده اند
... [مشاهده متن کامل]
۱ - چهار روستا ( چهار قلعه عبدالملکی ) در سواحل شرقی مازندران در دهستان میانکاله
۲ - روستایی بنام قلعه در شهرستان قروه در کردستان
۳ - روستایی بنام زاغه ( زاغه نیز در گذشته بصورت قلعه ای در ارتفاع کوه قرار داشته ) در حومه شهر تویسرکان که اکنون متروکه شده و اهالی آن به شهر تویسرکان نقل مکان کرده اند
طایفه عبدالملکی نهاوند از نسل عبدالملک بن ماکان می باشند ایل عبدالملکی از ایل های باسابقه کرد است منشأ عبدالملکی ها به جنوب کردستان و شمال استان کرمانشاه و منطقه زاگرس مرکزی برمی گردد این مردم از دوره
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
های مختلف تاریخی به مناطق گوناگونی از ایران کوچانیده شدند ودر جنگ های بسیاری همچون جنگ های قفقاز و جنگ هرات نیز شرکت داشته اند. دکتر کیومرث فولادی در کتاب ازدیلمان تااشترانکوه فولادونددرآینه ی تاریخ چنین مینویسد:" این ایل از بازماندگان ملوک بنی عیار می باشند که به مدت ۱۳۰ سال با اقتدار در کردستان و کرمانشاه و لرستان شمالی فرمانروایی می کردند ، ملوک بنی عیار از فرزندان عبدالملک بن ماکان بودند ، ماکان بن کاکی فولادوند پادشاه دیلم و طبرستان بود که به قول دکتر زرین کوب آرزوی پادشاهی بر سرتاسر ایران بزرگ را در سر می پروراند، در همه کتب تاریخی مربوط به قرن ۳ و ۴ به روایت های گوناگون جنگ های ماکان ثبت شده است ماکان سه پسر داشته به نام محمد و ماکان و عبدالملک از محمد سپهسالار خراسان خبری نیست و اما ماکان دوم و عبدالملک پس از فوت ماکان اول ساکن قزوین می شوند . اولاد ماکان مشهورند به نام ماکی قزوینی اما عبدالملک فرزند دیگر ماکان بر خلاف برادرش راه سپاهی گری و نظامی گری که خصلت برجسته و ذاتی دیلمیان بود را در پیش می گیرد وی در سال ۳۶۹ هم پیمان عضدالدوله پادشاه دیلمی در عراق و بعداً هم جبال است و به شهر زور و قرمیسین ( کرمانشاه ) می رود و قلعه هایی را در دست می گیرد و در نهایت به دست هلال بن بدر کشته می شود. فرزندان او عیار؛ ابوالفتوح و ابوشکوک حکومت بنی عیار را در نهاوند ، کردستان و کرمانشاه تاسیس کرده و به مدت ۱۳۰ سال فرمانروایی می کنند و عبدالملکی های نهاوند و طایفه کاکی بخش گهواره کرمانشاه از بازماندگان عبدالملک میباشند که به کرد گورانی شادزنجایی نیز معروفند
ما عبدالملکی ها کرد هستیم ؛ مثل خودم
ما خودمان رو لک می دانیم نیازی به گفته کسی نیست
طوایف ایل لر عبدالملکی
کال وند
شیخ وند
زینوند
فهروند ( چهاربنیچه. پاشاکلایی. کلسوند. . . .
کال وند
شیخ وند
زینوند
فهروند ( چهاربنیچه. پاشاکلایی. کلسوند. . . .
طایفه عبدالملکی از قوم بزرگ لر
مسکن اصلی این طایفه استان فارس بود
و
توسط سلسله ترک قاجاری
از شیراز به قم کوچ داده شدند
طایفه لر عبدالملکی یکی از متحدان
سلسله لر زند بود
کریم خان زند از ایل لر لک
سلسله زند
مسکن اصلی این طایفه استان فارس بود
و
توسط سلسله ترک قاجاری
از شیراز به قم کوچ داده شدند
طایفه لر عبدالملکی یکی از متحدان
سلسله لر زند بود
کریم خان زند از ایل لر لک
سلسله زند