عبدالله خان نقاش باشی دهنوی سمیرمی معمارباشی و نقاش باشی دربار فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه بود و در بین سال های ۱۲۲۵–۱۲۶۶ ق فعالیت داشت. او از نقاشان خاصهْ فتحعلی شاه بود و از او تک چهره می کشید. او دیوارنگاره ای بزرگ از مراسم سلام نوروزی فتحعلی شاه در تالار بارعام کاخ گلستان اجرا کرده بود که اکنون از بین رفته است.
... [مشاهده متن کامل]
مهارت عبدالله خان درکشیدن مجالس بزم و رزم و شبیه سازی بود و بیشتر کاخ های سلطنتی قاجار را تزیین و آراسته است. عبدالله خان افزون بر نقاشی و معماری، در دربار قاجار دارای مناصب عالی مدیریتی هم بود. از محمد شاه فرمانی در دست است که در آن عبدالله خان را به منصب باشیگری معماران و پیشه وران و سایر ارباب حرف و صنایع، بسان دورهٔ فتحعلی شاه منصوب کرده، و در این فرمان تأکید شده که جملهٔ نقاشان و معماران و مهندسان و میناکاران و نجاران و فخاران و شیشه بران و حدادان و باغبانان و مقنیان و شماعان تحت نظارت اویند و نباید از سخن و صواب دید او تجاوز کنند.
مهمترین اثر عبدالله خان دیوارنگارهٔ عظیم کاخ نگارستان با ۱۱۸ پیکرهٔ تمام قد در تهران بوده که از بین رفته است. در این دیوارنگاره، تاج گذاری فتح علی شاه در میان فرزندانش آمده بود. بیشتر جهانگردان غربی که در سدهٔ هجدهم میلادی به ایران آمده اند این دیوارنگاره را به ] نسبت داده اند ولی ادوارد براون در اواخر دههٔ ۱۸۸۰ کتیبه ای را در پایین آن کشف کرد که نشان می دهد این دیوارنگاره از کارهای عبدالله خان است و در سال های ۱۲۷۷–۱۲۲۸ ه. ق کشیده شده است.
از آثار آبرنگ عبدالله خان تصویر شاهزاده خانمی در درون یک شمسه همراه با ندیمهٔ اوست. مهارت طراحی و شیوهٔ پرداز صورت ها و رنگ جامه ها در این اثر کم نظیر است و «رقم عبدالله نقاش باشی» را دارد.
از دیگر آثار منسوب به او، تصویر تمام قد فتحعلی شاه با ردای قرمز و جواهر نشان همراه با کلاه هشترخانی است ( محفوظ در لندن، موزهٔ ویکتوریا و آلبرت، ۱۸۷۶–۷۰۷ ) .
عبدالله خان در حدود سال ۱۲۲۸ ق در کاخ سلیمانیه کرج دیوارنگاره ای از آغامحمد خان و فتحعلی شاه اجرا کرده است که خوشبختانه در سال های اخیر بازسازی و محافظت شده است.
عبدالله خان همچنین طراح مقبره سنگ مرمر فتحعلی شاه در قم بود.
عبدالله خان در اوایل دهه ۱۲۸۰ قمری درگذشت.
... [مشاهده متن کامل]
مهارت عبدالله خان درکشیدن مجالس بزم و رزم و شبیه سازی بود و بیشتر کاخ های سلطنتی قاجار را تزیین و آراسته است. عبدالله خان افزون بر نقاشی و معماری، در دربار قاجار دارای مناصب عالی مدیریتی هم بود. از محمد شاه فرمانی در دست است که در آن عبدالله خان را به منصب باشیگری معماران و پیشه وران و سایر ارباب حرف و صنایع، بسان دورهٔ فتحعلی شاه منصوب کرده، و در این فرمان تأکید شده که جملهٔ نقاشان و معماران و مهندسان و میناکاران و نجاران و فخاران و شیشه بران و حدادان و باغبانان و مقنیان و شماعان تحت نظارت اویند و نباید از سخن و صواب دید او تجاوز کنند.
مهمترین اثر عبدالله خان دیوارنگارهٔ عظیم کاخ نگارستان با ۱۱۸ پیکرهٔ تمام قد در تهران بوده که از بین رفته است. در این دیوارنگاره، تاج گذاری فتح علی شاه در میان فرزندانش آمده بود. بیشتر جهانگردان غربی که در سدهٔ هجدهم میلادی به ایران آمده اند این دیوارنگاره را به ] نسبت داده اند ولی ادوارد براون در اواخر دههٔ ۱۸۸۰ کتیبه ای را در پایین آن کشف کرد که نشان می دهد این دیوارنگاره از کارهای عبدالله خان است و در سال های ۱۲۷۷–۱۲۲۸ ه. ق کشیده شده است.
از آثار آبرنگ عبدالله خان تصویر شاهزاده خانمی در درون یک شمسه همراه با ندیمهٔ اوست. مهارت طراحی و شیوهٔ پرداز صورت ها و رنگ جامه ها در این اثر کم نظیر است و «رقم عبدالله نقاش باشی» را دارد.
از دیگر آثار منسوب به او، تصویر تمام قد فتحعلی شاه با ردای قرمز و جواهر نشان همراه با کلاه هشترخانی است ( محفوظ در لندن، موزهٔ ویکتوریا و آلبرت، ۱۸۷۶–۷۰۷ ) .
عبدالله خان در حدود سال ۱۲۲۸ ق در کاخ سلیمانیه کرج دیوارنگاره ای از آغامحمد خان و فتحعلی شاه اجرا کرده است که خوشبختانه در سال های اخیر بازسازی و محافظت شده است.
عبدالله خان همچنین طراح مقبره سنگ مرمر فتحعلی شاه در قم بود.
عبدالله خان در اوایل دهه ۱۲۸۰ قمری درگذشت.
