عبدالله بن نجم بن شاس

[ویکی فقه] عبداللّه بن نجم بن شاس، فقیه مالکی مصری در قرن ششم و هفتم، معروف به ابن شاس و مکنّا به ابومحمد بود.
لقبش جلال الدین یا جلال یا جمال الدین بود و او را جُذامی و سعدی نیز نامیده اند. در پاره ای منابع وی را خَلّال نامیده اند که ظاهرآ ناشی از تصحیف است. در برخی منابع نام اسلافِ او به گونه ای دیگر ذکر شده و به همین سبب، زرکلی شرح حال او را به اشتباه در دو جا آورده است.از تاریخ و محل تولد ابن شاس اطلاعی در دست نیست. وی از خاندانی بلندپایه بود که اعضای آن از فرماندهان نظامی و سیاسی بودند، چنانکه به نوشتۀ ابن فرحون، یکی از اجداد او، فرمانده صد هزار پیشقراول بوده است.
تحصیلات
ابن شاس در مصر، فقه مالکی را نزد کسانی چون یعقوب بن یوسف مالکی (فقیه مالکی، متوفی ۵۹۵) آموخت و از ابومحمد عبداللّه بن بَرّی (محدّث و نحوی شافعی، متوفی ۵۸۲) حدیث شنید. پس از اتمام تحصیلات، به افتاء و تدریس در مدرسۀ مالکیه (جنب مسجد جامع عتیق در فسطاط مصر) پرداخت و شاگردان زیادی داشت. عبدالعظیم مُنذِری (محدّث و فقیه شافعی، متوفی ۶۵۶) از ابن شاس حدیث نقل کرد و از شاگردان اوست.
وفات ابن شاس
ابن شاس در اواخر عمر، مراسم حج را به جا آورد و از آن پس تا هنگام مرگ از فتوا دادن خودداری کرد. وی در ۶۱۶ برای پس گرفتن دِمیاط (بندر مهم تجاری مصر) از صلیبیان، در جهاد بر ضد آنان شرکت کرد و در همان سال در دمیاط درگذشت، یا در جنگ کشته شد.
از نگاه دیگران
...