عبدالقادر گیلانی

نام کامل او «شیخ محیی الدین ابو محمد عبدالقادر بن ابی صالح موسی جنگی دوست گیلانی» است و برخی القاب او «ثموت الثقلین»، «شیخ کل»، «شیخ مشرق»، «محیی الدین» می باشد. از دیگر القاب او می توان به «غوث گیلانی»، «غوث»، «غوث اعظم»، «غوث الثقلین»، «باز اشهب»، «باز اللَّه» و «جنگی دوست» اشاره کرد.
در حالی که علی قادری هروی در رساله ای به نام «نزهة الخاطر» تلاش می کند که نسبت عبدالقادر را به حسن مثنی از نسل حسن مجتبی ( امام دوم شیعیان ) برساند. در «فوات الوفیات» این نسبت به حسین بن علی ( امام سوم شیعیان ) رسانده شده است. در قاموس الاعلام و «طبقات شعرانی» نیز وی بر همین اساس از نسل حسن مجتبی دانسته شده است. اما تقی الدین واسطی در کتاب «تریاق المحبین» این نسبت ها را مردود شمرده و مؤلف کتاب «عمدة المطالب» خاطرنشان می کند که گیلانی خود هرگز مدعی چنین نسبتی نبوده است و تنها نوادگانش بعد از مرگ او چنین ادعایی کرده اند. اما از اسنادی چون تاریخ بغداد، تحفة الازهار، الانساب سمعانی، سیر اعلام النبلاء، وفیات، مروج الذهب و الکامل نتیجه گیری می شود که نسب وی از جانب پدر به حسن مجتبی و از جانب مادر به علی بن موسی الرضا می رسد و شاید رد بر این مسئله همراه با غرضی بوده است. نسب او از نژاد گیلک می باشد. پدرش سید موسی جنگی دوست، فرزند سید ابی عبدالله گیلانی بود. عبدالقادر دخترزادهٔ ابوعبداللَّه صومعه ای از نوادگان محمد تقی ( امام نهم شیعیان ) و از بزرگان مشایخ گیلان و نام مادرش «ام الخیرامة الجبار فاطمه» ( سیده نساء ) بود.
در تاریخ زادروز او اختلاف وجود دارد و ۴۷۰ یا ۴۷۱ یا ۴۹۰ یا ۴۹۱ قمری تاریخ های زادروز او ذکر شده اند. محل تولد وی قریه «پشتیر صومعه سرا  » از توابع گیلان بوده و مقبره مادرش سیده نساء نیز در این شهر می باشد. وی در زمان حکومت ملکشاه سلجوقی متولد شد. به سبب حمایت های ملکشاه و وزیرش خواجه نظام الملک اوج دوره شهرت «علم» بود. اما به دلیل کشمکش وارثان تخت شاهی پس از قتل ملکشاه و همچنین ظهور فرقه نزاریه از اسماعیلیه به رهبری حسن صباح و جنگ های صلیبی و فتح بیت المقدس بدست مسیحیان، ثبات و آرامش زندگانی مردم از بین رفت.