عبدالعلی دیبا

سید عبدالعلی طباطبائی دیبا ملقب به سیدالمحققین ( ۱۲۵۳ تبریز - آبان ۱۳۱۵ تهران ) از روحانیون مشروطه خواه آذربایجان، تنها نماینده ایل شاهسون و نخستین نماینده مشگین شهر در مجالس قانونگذاری ایران بود.
پدرش نظام العلمای تبریزی و مادرش زیور خانم دختر امین الوزاره تبریزی بود. تحصیلاتش را در تبریز آغاز کرد و در نجف ادامه داد. پس از کسب اجازه اجتهاد از میرزای شیرازی به تبریز بازگشت. با آغاز جنبش مشروطه از نقش آفرینان اصلی این جنبش در تبریز شد و به ریاست انجمن ایالتی تبریز رسید. [ ۱] در جریان جنبش شیخ محمد خیابانی، او نیز از همراهان شیخ بود. در دوره چهارم مجلس شورای ملی، آذربایجان به سبب جنبش شیخ محمد خیابانی و اختلاف او با دولت مرکزی بر سر انتخابات، دیرتر از دیگر مناطق ایران نماینده به تهران فرستاد. سیدالمحققین به مجلس راه یافت و اعتبارنامه اش در نوزدهم دی ۱۳۰۰ به تصویب رسید.
در انتخابات دوره پنجم، سیدالمحققین به نمایندگی ایل شاهسون به مجلس رفت و نخستین و تنها کسی شد که در مجلس قانونگذاری ایران عنوان نماینده ایل شاهسون داشت. عبدالعلی دیبا در دوره های ششم تا نهم نیز نماینده ایل شاهسون بود تا اینکه در در دوره نهم، به دلیل تخته قاپو شدن عشایر، کرسی های نمایندگی ایلات از میان رفت و به جای کرسی ایل شاهسون، کرسی خیاو ( مشگین شهر ) ایجاد شد که در دوره بعد، دیبا نخستین کسی شد که به نمایندگی این کرسی تازه رسید.
دیبا از نمایندگان فعال مجلس شورای ملی بود. در سراسر دوران قانونگذاری اش در کمیسیون عدلیه حضور داشت و نقش مهمی در تدوین قوانین مدنی و کیفری در سالهایی ایفا کرد که دادگستری نوین ایران در حال پایه ریزی بود.
دیبا هنگام نمایندگی درگذشت و حاج محتشم السلطنه اسفندیاری رئیس مجلس شورای ملی هنگام اعلام خبر درگذشت دیبا او را نماینده ای توصیف کرد که با «معلومات علمى و فقاهتى» خود «طورى در مطالب قانونى متوغل و متبحر بود که نظریات دقیق و اظهارات مفید ایشان براى قانون گذاران همیشه مغتنم بود». [ ۲]
دیبا دارای پنج همسر، شش پسر و هشت دختر بود و پس از وفات در آرامگاه خانوادگی در قم به خاک سپرده شد. [ ۱]