عبدالرحمن بن محمد البکری

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] «ابوعبید بکری، عبدالله بن عبد العزیز بن محمد بن ایوب بن عمرو بکری»، بزرگ ترین جغرافی نگار عرب اندلس و نیز ادیب در سده ۵ ق، است که در باره تاریخ تولد او اختلاف نظر بسیار وجود دارد. برخی، او را متولد ۴۰۱ ق، یا ۴۰۵ ق و برخی نیز ۴۳۲ ق، دانسته اند.
از جزئیات زندگی ابوعبید بکری، اطلاع کافی در دست نیست. نسبت او را به قبیله بکر بن وائل نوشته اند. پدرش، عز الدوله، عبد العزیز بکری ، احتمالا پس از پدر خود ابومصعب محمد ، امیر منطقه کوچک «ولبه» و «شلطیش» در اندلس بود. پس از سقوط خلافت مروانیان قرطبه (۴۰۳ ق)، امیرنشین بکریان در بخش جنوبی شبه جزیره ایبری ؛ یعنی در کرانه اقیانوس اطلس در مغرب لبله تاسیس یافت. در ۴۴۳ ق، عز الدوله، بر اثر فشار معتضد بن عباد از عبادیان اشبیلیه ، ناگزیر امارت شلطیش و لبله را ترک گفت و به قرطبه رفت و از حمایت ابوالولید محمد بن جهور از دودمان جهوریان برخوردار شد. ابوعبید ظاهرا در همان سال ، همراه پدر به قرطبه رفته است. بعضی او را در این سفر، دست کم سی ساله دانسته اند.ابوعبید در قرطبه که تا مدتی یکی از مراکز فرهنگی به شمار می رفت، به تکمیل معلومات پرداخت و با نام همان شهر شهرت یافت؛ چنان که او را قرطبی نیز نامیده اند، ولی بیشتر با عنوان اندلسی مشهور است. وی از شاگردان « ابن حیان ، ابوالعباس ، احمد بن عمر عذری »، « ابوبکر مصحفی » و نیز «ابوعمر بن عبد البر حافظ » بود که ابوعبید به دریافت اجازه از او نایل شد.
وزیر دربار امیر المریه
ابوعبید، مدتی با سمت وزیر دربار امیر المریه ، به خدمت پرداخت و نیز چون در بارگاه معتمد بن عباد، امیر اشبیلیه ، سمت مهمی یافته بود، با ادیبان معاصر، پیوند نزدیکی داشت. پس از استیلای مرابطون بر اندلس ، ابوعبید دوباره به قرطبه رفت و به ادامه فعالیت ادبی پرداخت. در این زمان، سلطان یوسف بن تاشقین بار دیگر قرطبه را مرکز اندلس قرار داده بود. ابوعبید به هنگام اقامت در همین شهر درگذشت. در اغلب مآخذ، سال درگذشت او را ۴۸۷ ق، نوشته اند، اما ضبی که او را با لقب ذو الوزارتین نامیده، تاریخ مرگش را ۴۹۶ ق، نوشته است. چنین به نظر می رسد که فعالیت های علمی ابوعبید، در قرطبه صورت گرفته است. با اینکه بعضی را عقیده بر آن است که وی هرگز به مشرق و حتی آفریقای شمالی و یا سرزمین دیگری سفر نکرده، ولی او مشخصات آفریقای شمالی را با عنوان «المغرب فی ذکر بلاد افریقیة و المغرب» آورده است. از مطالعه این کتاب می توان به حدود آگاهی های وسیع وی در باره سرزمین های مزبور پی برد.
تالیفات
ابوعبید، دارای تالیفات متعددی در رشته های مختلف علوم بوده است. از نوشته های او در زمینه دین ، شعر و ادب ، گیاه شناسی و جغرافیا می توان دریافت که دانشمندی جامع الاطراف بوده است. او به ویژه در شعر و ادب، به عنوان فردی آگاه شناخته شده است؛ چنان که «امالی» ابوعلی اسماعیل بن قاسم قالی ، ادیب عرب اسپانیا را شرح کرده و در باره آن نظرهایی ابراز داشته است.
ابن بشکوال
...

[ویکی فقه] «ابوعبید بکری، عبدالله بن عبد العزیز بن محمد بن ایوب بن عمرو بکری»، بزرگ ترین جغرافی نگار عرب اندلس و نیز ادیب در سده ۵ ق، است که در باره تاریخ تولد او اختلاف نظر بسیار وجود دارد. برخی، او را متولد ۴۰۱ ق، یا ۴۰۵ ق و برخی نیز ۴۳۲ ق، دانسته اند.
از جزئیات زندگی ابوعبید بکری، اطلاع کافی در دست نیست. نسبت او را به قبیله بکر بن وائل نوشته اند. پدرش، عز الدوله، عبد العزیز بکری ، احتمالا پس از پدر خود ابومصعب محمد ، امیر منطقه کوچک «ولبه» و «شلطیش» در اندلس بود. پس از سقوط خلافت مروانیان قرطبه (۴۰۳ ق)، امیرنشین بکریان در بخش جنوبی شبه جزیره ایبری ؛ یعنی در کرانه اقیانوس اطلس در مغرب لبله تاسیس یافت. در ۴۴۳ ق، عز الدوله، بر اثر فشار معتضد بن عباد از عبادیان اشبیلیه ، ناگزیر امارت شلطیش و لبله را ترک گفت و به قرطبه رفت و از حمایت ابوالولید محمد بن جهور از دودمان جهوریان برخوردار شد. ابوعبید ظاهرا در همان سال ، همراه پدر به قرطبه رفته است. بعضی او را در این سفر، دست کم سی ساله دانسته اند.ابوعبید در قرطبه که تا مدتی یکی از مراکز فرهنگی به شمار می رفت، به تکمیل معلومات پرداخت و با نام همان شهر شهرت یافت؛ چنان که او را قرطبی نیز نامیده اند، ولی بیشتر با عنوان اندلسی مشهور است. وی از شاگردان « ابن حیان ، ابوالعباس ، احمد بن عمر عذری »، « ابوبکر مصحفی » و نیز «ابوعمر بن عبد البر حافظ » بود که ابوعبید به دریافت اجازه از او نایل شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس