عبدالحسین نوشین ( ۱۲۸۵ - ۱۳۵۰ ) نمایش نامه نویس، کارگردان تاتر و شاهنامه پژوه ایرانی.
محتویات [نمایش]
زندگی [ویرایش]
در مشهد به دنیا آمد. پدرش ـ محمدباقر نوشین ـ معروف به سلطان الواعظین روحانی بود.
... [مشاهده متن کامل]
پس از دوران ابتدایی، در مدارس فرانسوی ادامه تحصیل داد و به هنگام دریافت دیپلم، نامش در فهرست یک صدنفره محصلان اعزامی به خارج ثبت شد. در فرانسه، با آن که قرار بود، تاریخ و جغرافیا بخواند، به تولوز رفت و در مدرسه تئاتر نام نوشت و از همین رو هزینه تحصیلی اش قطع شد و به ایران بازگشت.
او چند سال بعد، با عرضه یکی دو نمایش و انتشار یک فرهنگ فارسی به فرانسه، مبلغی فراهم کرد و دوباره به اروپا بازگشت. پس از بازگشت از این سفر بود که کار جدی نمایشی خود را آغاز کرد.
برگزاری هزاره فردوسی با حضور ایران شناسان غربی، فرصت خوبی برای نوشین فراهم آورد و توانست سه نمایش نامه را با الهام از شاهنامه، در برابر آنان روی صحنه ببرد. در همین سال با همکاری همسرش «لورتا»، تئاتر فردوسی را بنیاد نهاد.
نوشین سفر دیگری هم به اروپا داشت. در آغاز در جشنواره تئاتر مسکو شرکت کرد و بعد، در آستانه جنگ جهانی دوم رهسپار فرانسه شد و تحصیلات خود را در زمینه تئاتر، زبان و ادبیات فرانسه ادامه داد. فعالیت های سیاسی ( عضویت در حزب توده ایران ) برای او، زندان و تبعید و فرار را در سال های بعد در پی داشت.
با باز شدن فضای فرهنگی، نوشین نیز زمینه های هموارتری برای عرضه نمایش های خود پیدا کرد و گام های بلندی در آشنایی جامعه ایران با تئاتر جهانی برداشت. اما با تیراندازی به محمدرضا پهلوی، پادشاه آن دوران، در سال ۱۳۲۷ هجری شمسی، کار یک سره شده و نوشین یک بار دیگر همراه با گروهی از هم اندیشان خود به زندان افتاد. از همان زندان، از طریق همسرش که ملاقات هفتگی با او داشت، گروه تئاتری خود را در اجرای نمایشنامه ها هدایت کرد. او از جمله رهبران و کادرهای حزب توده ایران بود که از زندان قصر گریختند. نوشین پس از فرار از زندان راهی اتحاد جماهیر شوروی وقت شد.
نام نوشین به عنوان بزرگ ترین کارگردان و هنرپیشه بی رقیب کشور ما طنینی عظیم یافت. در این تئاترها، نوشین مستنطق، پرنده آبی ( از موریس مترلینک ) ، مونسراً، توپاز، بادبزن خانم وینده میر، نوکرخان لنکران و غیره را به صحنه آورد. ولی نمایش نامه انقلابی خروس سحر را که خود او نوشته و در مجله مردم به ثبت رسانده بود، هرگز به صحنه نیآورد. این نمایش نامه، ملهم از نمایش نامه های اجتماعی ماکسیم گورکی است.
تئاتر فرهنگ را نوشین در دوران آزادی خود، شخصاً اداره می کرد، ولی تئاتر سعدی به هنگامی دایر شد که نوشین در زندان بود و به هدایت این تئاتر از دور اکتفا می ورزید. گروه تئاتری او سرشار از احترام و اطاعت نسبت به او بود.
در مسکو به تصحیح شاهنامه در هشت جلد و فراهم آوردن واژه نامه دقیقی برای آن و ترجمه بسیاری از قصه ها و نمایش نامه های برجسته جهانی مشغول شد و از دانشکده ادبیات دانشگاه مسکو درجه دکتری دریافت کرد. نوشین در ابتدای سال ۱۳۵۰ هجری شمسی درگذشت.
آثار [ویرایش]
واژه نامک: فرهنگ واژه های دشوار شاهنامه، عبدالحسین نوشین، تهران، انتشارات معین، ۱۳۸۵
منابع [ویرایش]
دایرةالمعارف فارسی، مصاحب، غلامحسین ( سرپرست ) .
باقر عاقلی ـ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. چاپ اول سال ۱۳۸۰. نشر گفتار.
جستارهای وابسته [ویرایش]
گروه ربعه
پیوند به بیرون [ویرایش]
عبدالحسین نوشین بنیانگذار تئاتر ایران و محقق بزرگ شاهنامه فردوسی
تئاتر ایران خشت اول را «آخوندزاده» گذاشت
نوشین، خانلری، صبحی، مینوی
جایزه نوشین برای بهترین ها
رده های صفحه: ۵۳ نفراعضای حزب تودهاهالی مشهددرگذشتگان ۱۳۵۰زادگان ۱۲۸۵شاهنامه پژوهان اهل مشهدشاهنامه پژوهانکارگردانان اهل مشهدنمایش نامه نویسان اهل مشهد
محتویات [نمایش]
زندگی [ویرایش]
در مشهد به دنیا آمد. پدرش ـ محمدباقر نوشین ـ معروف به سلطان الواعظین روحانی بود.
... [مشاهده متن کامل]
پس از دوران ابتدایی، در مدارس فرانسوی ادامه تحصیل داد و به هنگام دریافت دیپلم، نامش در فهرست یک صدنفره محصلان اعزامی به خارج ثبت شد. در فرانسه، با آن که قرار بود، تاریخ و جغرافیا بخواند، به تولوز رفت و در مدرسه تئاتر نام نوشت و از همین رو هزینه تحصیلی اش قطع شد و به ایران بازگشت.
او چند سال بعد، با عرضه یکی دو نمایش و انتشار یک فرهنگ فارسی به فرانسه، مبلغی فراهم کرد و دوباره به اروپا بازگشت. پس از بازگشت از این سفر بود که کار جدی نمایشی خود را آغاز کرد.
برگزاری هزاره فردوسی با حضور ایران شناسان غربی، فرصت خوبی برای نوشین فراهم آورد و توانست سه نمایش نامه را با الهام از شاهنامه، در برابر آنان روی صحنه ببرد. در همین سال با همکاری همسرش «لورتا»، تئاتر فردوسی را بنیاد نهاد.
نوشین سفر دیگری هم به اروپا داشت. در آغاز در جشنواره تئاتر مسکو شرکت کرد و بعد، در آستانه جنگ جهانی دوم رهسپار فرانسه شد و تحصیلات خود را در زمینه تئاتر، زبان و ادبیات فرانسه ادامه داد. فعالیت های سیاسی ( عضویت در حزب توده ایران ) برای او، زندان و تبعید و فرار را در سال های بعد در پی داشت.
با باز شدن فضای فرهنگی، نوشین نیز زمینه های هموارتری برای عرضه نمایش های خود پیدا کرد و گام های بلندی در آشنایی جامعه ایران با تئاتر جهانی برداشت. اما با تیراندازی به محمدرضا پهلوی، پادشاه آن دوران، در سال ۱۳۲۷ هجری شمسی، کار یک سره شده و نوشین یک بار دیگر همراه با گروهی از هم اندیشان خود به زندان افتاد. از همان زندان، از طریق همسرش که ملاقات هفتگی با او داشت، گروه تئاتری خود را در اجرای نمایشنامه ها هدایت کرد. او از جمله رهبران و کادرهای حزب توده ایران بود که از زندان قصر گریختند. نوشین پس از فرار از زندان راهی اتحاد جماهیر شوروی وقت شد.
نام نوشین به عنوان بزرگ ترین کارگردان و هنرپیشه بی رقیب کشور ما طنینی عظیم یافت. در این تئاترها، نوشین مستنطق، پرنده آبی ( از موریس مترلینک ) ، مونسراً، توپاز، بادبزن خانم وینده میر، نوکرخان لنکران و غیره را به صحنه آورد. ولی نمایش نامه انقلابی خروس سحر را که خود او نوشته و در مجله مردم به ثبت رسانده بود، هرگز به صحنه نیآورد. این نمایش نامه، ملهم از نمایش نامه های اجتماعی ماکسیم گورکی است.
تئاتر فرهنگ را نوشین در دوران آزادی خود، شخصاً اداره می کرد، ولی تئاتر سعدی به هنگامی دایر شد که نوشین در زندان بود و به هدایت این تئاتر از دور اکتفا می ورزید. گروه تئاتری او سرشار از احترام و اطاعت نسبت به او بود.
در مسکو به تصحیح شاهنامه در هشت جلد و فراهم آوردن واژه نامه دقیقی برای آن و ترجمه بسیاری از قصه ها و نمایش نامه های برجسته جهانی مشغول شد و از دانشکده ادبیات دانشگاه مسکو درجه دکتری دریافت کرد. نوشین در ابتدای سال ۱۳۵۰ هجری شمسی درگذشت.
آثار [ویرایش]
واژه نامک: فرهنگ واژه های دشوار شاهنامه، عبدالحسین نوشین، تهران، انتشارات معین، ۱۳۸۵
منابع [ویرایش]
دایرةالمعارف فارسی، مصاحب، غلامحسین ( سرپرست ) .
باقر عاقلی ـ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. چاپ اول سال ۱۳۸۰. نشر گفتار.
جستارهای وابسته [ویرایش]
گروه ربعه
پیوند به بیرون [ویرایش]
عبدالحسین نوشین بنیانگذار تئاتر ایران و محقق بزرگ شاهنامه فردوسی
تئاتر ایران خشت اول را «آخوندزاده» گذاشت
نوشین، خانلری، صبحی، مینوی
جایزه نوشین برای بهترین ها
رده های صفحه: ۵۳ نفراعضای حزب تودهاهالی مشهددرگذشتگان ۱۳۵۰زادگان ۱۲۸۵شاهنامه پژوهان اهل مشهدشاهنامه پژوهانکارگردانان اهل مشهدنمایش نامه نویسان اهل مشهد