ابوالقاسم عباس بن فِرناس بن وِرداس تاکُرِنی ( ۱۹۴–۲۷۴ ه. ق/۸۱۰–۸۸۶ م ) دانشمند، فیلسوف، مخترع، فیزیک دان، شیمی دان و شاعر اسلامی اهل تاکُر اندلس می باشد. او مخترع اولین هواپیما و روش ساخت شیشهٔ امروزی است. ... [مشاهده متن کامل]
وی معاصر حَکَم بن هشام اموی و عبدالرحمن بن حکم و محمد بن عبدالرحمن اوسط بود. طرح های ابن فرناس توسط برادران رایت مورد استفاده قرار گرفتند. اهتمام وی بیشتر به ریاضیات، کیمیا، نجوم و فیزیک بود، و نامش در تاریخ به عنوان نخستین مخترع هواپیما ثبت گردیده است. وی در شهر روندا ( رُنده ) به دنیا آمد. مادرش از دانشجویان اعزامی غرب به اندلس بود که به دین اسلام درآمد و با یکی از رجال اندلس ازدواج کرد. ابن فرناس ( منسوب به «تاکرین» ) به فراگیری پزشکی و داروسازی پرداخت و در علوم هیئت و ستاره شناسی، فیزیک و شیمی مهارت یافت. در موسیقی و ساخت ابزار آن متبحر، و رسم و هندسه معماری را به خوبی آموخته بود. او در قُرطُبه ( کوردوبا ) در اندلس بزرگ شد و نفوذ زیادی در دربار بنی امیه داشت که از جملهٔ ایشان می توان به حکم بن هشام که بین سال های ۱۸۰–۲۰۶ هجری حکمرانی می نمود و عبدالرحمن بن الحکم ۲۰۶–۲۳۸ هجری و محمد بن عبدالرحمن ۲۳۸–۲۷۳ هجری اشاره داشت. • قبهٔ آسمانی: وی مبادرت به ساخت قبهٔ رصد آسمانی نمود و آن را در خانهٔ خود قرار داد که اشکال ستارگان و خورشید و ماه و آسمان و ابرها و توابع آن از قبیل رعد و برق را نشان می داد. این دانش قطعاً در محاسبات پروازی وی، از جایگاه مهمی برخوردار بوده است. • هواپیما: ابن فرناس اولین فردی است که توانست اندیشه پرواز انسان را عملی نماید و کار وی سال ها بعد سرلوحه افراد دیگری که در اندیشه پرواز بودند قرار گیرد. کوشش وی برای تحقق پرواز انسان، تا حدود بیست سال ادامه داشت. آنگاه که موفق به پرواز گردید، حیرت و شگفتی اهالی قرطبه را برانگیخت. اهالی قرطبه با دیدن او در حال پرواز و در حالی که جسمش را با ابزاری آکنده از بال و پر پوشانیده بود، به وحشت افتادند. هر چند که در جریان یکی از پروازهای خود، در حالی که مسافتی در آسمان را پیموده بود، سقوط کرد و پشتش آسیب دید. پرواز موفق وی در سال ۸۵۰ میلادی با ابزاری دست ساز و کاملاً بر پایهٔ محاسبات هندسی بود. ضمن آن که وی در تحلیلی علمی، سقوط خود را به تعبیه نکردن دقیق «دُم» برای ابزار پروازش بازمی گرداند که نشان دهندهٔ توجه وی به محاسبات پرواز است.
عباس بن فرناس گرچه از مسلمانان است ولی عرب یا بربر بودن آن محل شک است زیرا نام های پدران او فرناس و دیگری ورداس است که نام هایی فارسی یا ارمنی است ، بر این پایه شاید از موالی ایرانی باشد . فرناس=پرناس=به معنی دیوانه وشیدایی .