[ویکی نور] عزالدین حسین بن عبدالصمد بن شیخ شمس الدین محمد بن علی بن حسین حارثی هَمْدانی جبل عاملی جُبَعی (از روستاهای جنوب لبنان)، پدر شیخ بهائی (م:1030ق.)، از برجسته ترین شاگردان شهید ثانی (م: 965ق.) و مروج اندیشه های فقهی او در ایران است.
وی نسب از حارث بن اعور همدانی، صحابی مشهور می برد.
عزالدین در اول محرم 918ق در خانواده ای که اکثرا اهل علم و فضل و دوستار اهل بیت(ع) بودند، متولد شد و از آغاز زندگی، به تحصیل دانش های دینی همت گماشت. او در جوانی مدت ها نزد سید حسن کرکی علم آموخت و سپس به محضر شهید ثانی شتافت و پس از سال ها بحث، گفتگو، تحقیق، تدریس و تصنیف، در عداد اساتید و مجتهدین درآمد و در سال 941ق اجازه اجتهاد از شهید ثانی دریافت کرد.
تشدید فشار مقامات عثمانی بر مناطق جبل عامل، خاصه بعد از فتح مصر در زمان سلطان سلیم اول (918-926ق) و تداوم آن در ایام سلطنت سلیمان قانونی (926-974ق)، حارثی را به مهاجرت به ایران واداشت. محققان درباره تاریخ مهاجرت وی به ایران اختلاف نظر دارند. وی نخست به عراق و سپس به ایران مهاجرت کرد. حارثی بعد از مهاجرت به ایران در شهر اصفهان سکنا گزید. سه سال در آن شهر ماند تا آنکه شاه طهماسب وی را به قزوین دعوت کرد و مقام شیخ الاسلامی پایتخت صفویه را بر عهده او گذارد. حارثی این منصب را تا سال 970ق بر عهده داشت. تغییر در اوضاع سیاسی ایران و احتمالا فشار برخی عالمان بر شاه، باعث شد که شاه طهماسب علی رغم اعتراف به مقام علمی والای حارثی، او را از شیخ الاسلامی پایتخت برکنار و به منصب شیخ الاسلامی مشهد منصوب کند. حارثی مدتی را در مشهد به سربرد. حارثی تا 983ق شیخ الاسلامی هرات را نیز بر عهده داشته است. شاه طهماسب به حاکم هرات دستور داده بود تا همه اشراف و اعیان در محفل نماز و وعظ وی شرکت کنند. شیخ سپس در 983ق به قزوین بازگشت و از طهماسب اجازه خواست تا برای زیارت بیت الله الحرام عازم بلاد عرب شود. شاه به وی اجازه داد اما از بردن شیخ بهائی به همراهش رضایت نداد.
شیخ حسین پس از انجام فریضه حج، در راه بازگشت به بحرین رسید و همانجا رحل اقامت افکند و بنا به آنچه افندی از خط شیخ بهائی نقل کرده، شیخ حسین در هشتم ربیع الاول سال 984ق در بحرین درگذشت. اندکی بعد مقبره اش زیارتگاه عمومی شد. مرگ وی به احتمال، هفت سال پس از آن که از ایران خارج شده بود، رخ داد. این بر آن اساس است که ورود وی را سال 960 بدانیم و اقامت او را در ایران هیجده سال به حساب آوریم که به علاوه آن هفت سال، سالِ درگذشت وی 984ق است.
از ایشان آثار فراوانی به ویژه در فقه برجای مانده که از آن جمله است:
وی نسب از حارث بن اعور همدانی، صحابی مشهور می برد.
عزالدین در اول محرم 918ق در خانواده ای که اکثرا اهل علم و فضل و دوستار اهل بیت(ع) بودند، متولد شد و از آغاز زندگی، به تحصیل دانش های دینی همت گماشت. او در جوانی مدت ها نزد سید حسن کرکی علم آموخت و سپس به محضر شهید ثانی شتافت و پس از سال ها بحث، گفتگو، تحقیق، تدریس و تصنیف، در عداد اساتید و مجتهدین درآمد و در سال 941ق اجازه اجتهاد از شهید ثانی دریافت کرد.
تشدید فشار مقامات عثمانی بر مناطق جبل عامل، خاصه بعد از فتح مصر در زمان سلطان سلیم اول (918-926ق) و تداوم آن در ایام سلطنت سلیمان قانونی (926-974ق)، حارثی را به مهاجرت به ایران واداشت. محققان درباره تاریخ مهاجرت وی به ایران اختلاف نظر دارند. وی نخست به عراق و سپس به ایران مهاجرت کرد. حارثی بعد از مهاجرت به ایران در شهر اصفهان سکنا گزید. سه سال در آن شهر ماند تا آنکه شاه طهماسب وی را به قزوین دعوت کرد و مقام شیخ الاسلامی پایتخت صفویه را بر عهده او گذارد. حارثی این منصب را تا سال 970ق بر عهده داشت. تغییر در اوضاع سیاسی ایران و احتمالا فشار برخی عالمان بر شاه، باعث شد که شاه طهماسب علی رغم اعتراف به مقام علمی والای حارثی، او را از شیخ الاسلامی پایتخت برکنار و به منصب شیخ الاسلامی مشهد منصوب کند. حارثی مدتی را در مشهد به سربرد. حارثی تا 983ق شیخ الاسلامی هرات را نیز بر عهده داشته است. شاه طهماسب به حاکم هرات دستور داده بود تا همه اشراف و اعیان در محفل نماز و وعظ وی شرکت کنند. شیخ سپس در 983ق به قزوین بازگشت و از طهماسب اجازه خواست تا برای زیارت بیت الله الحرام عازم بلاد عرب شود. شاه به وی اجازه داد اما از بردن شیخ بهائی به همراهش رضایت نداد.
شیخ حسین پس از انجام فریضه حج، در راه بازگشت به بحرین رسید و همانجا رحل اقامت افکند و بنا به آنچه افندی از خط شیخ بهائی نقل کرده، شیخ حسین در هشتم ربیع الاول سال 984ق در بحرین درگذشت. اندکی بعد مقبره اش زیارتگاه عمومی شد. مرگ وی به احتمال، هفت سال پس از آن که از ایران خارج شده بود، رخ داد. این بر آن اساس است که ورود وی را سال 960 بدانیم و اقامت او را در ایران هیجده سال به حساب آوریم که به علاوه آن هفت سال، سالِ درگذشت وی 984ق است.
از ایشان آثار فراوانی به ویژه در فقه برجای مانده که از آن جمله است:
wikinoor: عاملی،_حسین_بن_عبدالصمد