عامل محدودکننده

یک عامل محدود کننده ( به انگلیسی: Limiting factor ) متغیری از یک سیستم است که باعث تغییر محسوس در خروجی یا معیار دیگری از یک نوع سیستم می شود. عامل محدودکننده در شکل هرمی جانداران است که از تولیدکنندگان به مصرف کنندگان و غیره می روند. عاملی که بر دامنه خاصی از شرایط شروع محدود نمی شود، ممکن است در محدوده دیگری از شرایط شروع، از جمله عامل محدود کننده باشد.
در بوم شناسی جمعیت، یک عامل تنظیم کننده ( Regulating factor ) ، که به عنوان عامل محدودکننده نیز شناخته می شود، [ ۱] چیزی است که جمعیت را در حالت تعادل نگه می دارد ( نه افزایش و نه کاهش اندازه در طول زمان ) . [ نیازمند منبع] عامل محدودکنندهٔ منبع مشترک ویژگی های محیطی هستند که رشد، فراوانی یا پراکندگی یک جاندار زنده یا جمعیت جانداران را در یک اکوسیستم محدود می کنند. [ ۲] [ ۳] مفهوم عامل محدودکننده بر اساس قانون کمینهٔ لیبیگ است که بیان می کند رشد نه با مقدار کل منابع موجود، بلکه توسط کمیاب ترین منبع کنترل می شود. به عبارت دیگر، در صورتی که تغییر در عامل باعث افزایش رشد، فراوانی یا توزیع ارگانیسم شود، یک عامل محدودکننده است، در حالی که سایر عوامل ضروری برای زندگی جاندار چنین نیستند. عوامل محدودکننده ممکن است فیزیکی یا زیستی باشند. [ ۲]