عام الفیل

/~Amolfil/

لغت نامه دهخدا

عام الفیل. [ مُل ْ ]( اِخ ) سال 570 م. است و بدین سال رسول ( ص ) تولد یافت و از آن رو آن را عام الفیل خوانند که ابرهه با لشکریان خود که فیل سوار بودند به قصد ویران کردن کعبه روان شدند. در تاریخ بلعمی آمده است که : سبب این آن بود که چون نجاشی از ابرهه خشنود شد و پادشاهی یمن بدو گذاشت ابرهه شاد شد و خدای تعالی را شکر کرد و خواستها به درویشان داد و کلیساها به هر شهری در شهرهای یمن بنا نهاد و یکی کلیسا به صنعا اندر بنا کرد وآن را ذوالعکس نام کرد و خبر آن به جهان اندر پراکند و به نجاشی نامه کرد که من یکی کلیسا برآوردم به نام ملک که اندر جهان آن را همتا نیست. شکران را که خدای تعالی ملک را بر من رحیم کرد و صورت آن پیش وی فرستاد و همه روم و شام هر کجا ترسا بودند آنجا آمدند و خبری دیدند که هرگز چنان ندیده بودند و نشنیده وهر کسی آنجا قربانی کردند و آن کلیسا را خواسته دادند و خبر به قیصر روم بردند و او نیز آنجا چیزها فرستاد و نامه کرد به نجاشی که آن کاردار تو خبری کرده است در یمن که هرگز کس نکرده است و فخر آن تراست و همه جای به جهان اندر چنان بنا نیست و هیچ جای چنان کلیسا نیست. نجاشی شاد شد بدان و به ابرهه نامه کرد به آزادی و ابرهه بسوی نجاشی نامه کرد که به عرب اندرمکه خانه است و گویند خانه ٔخداست و مردمان آنجا حج کنند و گرد آن طواف کنند و این کلسیا که من کردم از آن صدهزار بار نیکوتر است و من ترسایان یمن را بفرمایم تا این کلیسا را حج کنند و عرب را بفرمایم تا حج خویش از آن خانه اندر آرند تا فخر آن جاودانه ملک رابود. نجاشی بدین سخن شاد شد و ابرهه به یمن ترسا بود و جهودان را فرمود تا اندر آن خانه نماز کردند و از عرب دو برادر آمده بودند از بنی سلیم بسوی ابرهه ، ابرهه ایشان را نیکو داشتی چون تدبیر آن کرد که عرب را به حج کلیسا خواند و از کعبه باز دارد و ابن محمد خزاعی را ( یکی از آن دو برادر ) نیکوئی کردی و ملک عرب بدو داد و بادیه و حجاز و امیری مکه و تاج بر سرش نهاد و به مکه فرستاد و بفرمود تا عرب را بفرماید تابه حج بدان کلیسا آیند و بگوید که این کلیسا از آن خانه کعبه نیکوتر و فاضلتر است که ایشان در آن خانه بتان دارند و آن را پلید کردند و این کلیسا کس پلیدنکرده است و محمد خزاعی با برادرش قیس برفت با قوم خویش و خبر به مکه آمد و ریاست مکه به قریش. و همه بطون قریش بنی کنانه را بود و ایشان عبدالمطلب را رئیس کرده بودند در مکه بر قریش. چون محمد خزائی بقبیله ٔبنی کنانه آمد ایشان مردی را فراز کردند از بنی هذیل نام وی عرقةبن عیاض تا او را نیزه بزد و بکشت و برادرش قیس بجست و به نزدیک ابرهه شد به یمن و خبر او بگفت ابرهه گفت مرا کس چه باید که ایشان را بدین دین خواند بروم و آن خانه ویران کنم تا بیچاره بمانند و اگر خواهند و اگر نه اینجا آیند و بنی کنانه را بکشم پس سپاه کرد از یمن پنجاه هزار مرد و قصد کرد که به مکه رود... عرب بادیه چون از این قصد آگاه شدند کس فرستادند تا آن کلیسا بیند. او شب را به قصد نماز در کلیسا بماند و نیمه شب در و دیوار آن را ملوث کرد چون صبحگاه شد مردم برای نماز آمدند آن وضع را دیدند و خبر به ابرهه دادند سوگند یاد کرد که خانه کعبه را ویران کند و به دستور نجاشی ابرهه با لشکریان خود سوار پیلان شدند و به طرف حجاز روان شدند. چون خبر به عبدالمطلب رسید هزار سوارعرب برای مصاف فرستاد. وی از اعراب بسیار را بکشت و دو نفر را اسیر کرد و سرانجام چون به مکه رسیدند مرغانی کوچک به نام ابابیل با سنگ ریزه که در منقار داشتند به آسمان پرواز کردند و آن سنگها بر سر آنها رها کردند و بدن آنها سوراخ گردید و بدین ترتیب ابرهه و لشکریانش به قتل رسیدند. ( ازتاریخ بلعمی ترجمه تاریخ طبری خطی ). و در قرآن است : «ألم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل ». ( سوره فیل آیه اول ). رجوع شود به تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 260.

فرهنگ فارسی

سالی که حبشیان با پیلان خود بر حجاز حمله بردند ( اواسط قرن ۶ م . ) و میخواستند بر کعبه مسلط گردند و سدانت کعبه درین زمان بدست عبد المطلب جد محمد ( ص ) بود ولی حبشیان بمقصود نرسیدند و نابود شدند. این سال خود یکی از مبداهای تاریخ عرب دوره جاهلیت است .
سال ۵۷٠ میلادی است و بدین سال رسول ( ص ) تولد یافت و از آن رو آن را عام الفیل خوانند که ابرهه با لشکریان خود که سوار فیل بودند به قصد ویران کردن کعبه روان شدند و سر انجام چون به مکه رسیدند مرغانی کوچک به نام ابابیل با سنگ ریزه که در منقار داشتند باسمان پرواز کردند و آن سنگ ها بر سر آنها رها کردند و بدن آنها سوراخ گردید و بدین ترتیب ابرهه و لشکریانش بقتل رسیدند .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عام الفیل نام سالی است که در این سال ابرهه، پادشاه یمن، با لشگری انبوه همراه با تعدادی فیل، برای تخریب کعبه به سمت مکه حرکت کرد.علت لشگرکشی او این بود که وی پس از تسلط کامل بر یمن، به قصد جایگزینی کعبه کلیسایی در یمن به نام قلیس ساخت. مردی از قبیله بنی فقیم برای ابراز انزجار خود، کلیسای ابرهه را به نجاست آلوده کرد. ابرهه در پی این اقدام تحقیر آمیز، به قصد تخریب کعبه با لشگری انبوه و همراه با ۱۴ فیل به سمت مکه حرکت کرد. همین که لشگر ابرهه به سمت کعبه حرکت کرد خداوند دسته هایی از پرندگان آسمانی به نام ابابیل را مأمور کرد با سنگریزه هایی که به منقار داشتند به لشگر ابرهه هجوم ببرند و آنان را هلاک کنند.
داستان اصحاب فیل از جمله داستان های عبرت آموز تاریخ است که به بیدار ساختن گردن کشان مغرور و نشان دادن ضعف انسان در برابر قدرت خداوند، کمک می کند. این حادثه به اندازه ای تکان دهنده بود که عرب آن را مبدا تاریخ خود قرار داد و حوادث خود را با قبل و بعد از آن می سنجید.این واقعه گرچه برای حفظ بیت الله بوده؛ اما پیامدهای این ماجرا که مقارن با میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بوده است، در حقیقت زمینه ساز ظهور پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در مکه گردید.
فرمانروایی ابرهه بر یمن
دیری نپایید که روزگار یمنیان در برابر لشکر حبشه به سر آمد و حبشیان بر یمن چیره گشتند. فرمانده این لشکر "اریاط بن اصمحه" از سوی نجاشی، امیر یمن گردید؛ اما "ابرهه" دیگر امیر لشکر حبشه، در امور حبشی ها با او به نزاع برخاست؛ اندکی بعد اریاط به نیرنگ او گرفتار آمده، کشته شد. این عمل ابرهه، خشم نجاشی را برانگیخت؛ اما ابرهه توانست نظر نجاشی را جلب کرده، خشم او را فرو بنشاند و فرمانروای مطلق یمن گردد.ابرهه در راه تبلیغ آیین مسیح سعی بسیار کرد و کنیسه های بسیاری را بنیان نهاد که در زیبایی و شرف و نقش های زرین و سیمین و شیشه ها و کاشی کاری ها و رنگ آمیزی ها و انواع گوهرها هیچ کس مانند آن را ندیده بود، سپس فرمان داد تا مردم در آنجا حج گزارده و حج مکه را رها کنند.
ساخت بزرگترین کلیسا
"طبری" با پنج طریق از "ابن عباس" و "عطاء بن یسار" و.. . نقل می کند که: «ابرهه هنگامی که بر یمن غالب شد. مشاهده کرد که در ایام موسم حج، مردم برای حج بیت الحرام آماده می شوند، سؤال کرد: که این مردم به کجا می روند؟ گفتند: برای حج بیت الحرام به مکه می روند. پرسید: جنس این خانه از چیست؟ گفتند از سنگ. سؤال کرد: پوشش و پرده اش چیست؟ گفتند: از همین پارچه هایی است که از اینجا می برند. پس گفت: «به مسیح قسم که من بهتر از آن را برایتان می سازم. » سپس دستور داد کلیسایی از سنگ های مرمر سیاه و سفید و زرد و سرخ ساختند و آن را با طلا و نقره تزئین کردند، همه جای آن را پر از جواهر نمودند و درهایی با ورقه های زر، برای آن ساختند و پرده های گران بهایی برای آن تهیه نمودند؛ دیوارهایش را با مشک می شستند و در آن صندل می سوزاندند. آنگاه دستور داد که مردم به سوی آن حج نمایند. »
تصمیم جایگزینی گعبه
...
wikifeqh: عام الفیل
[ویکی شیعه] عامُ الفیل (سال فیل)، سال حملۀ ابرهه، پادشاه یمن، با لشکری معروف به اصحاب فیل به سمت مکه برای تخریب کعبه. به دلیل اینکه لشکر ابرهه در این حمله با خود فیل به همراه داشت، به این سال، عام الفیل گفته اند. قرآن کریم درسورۀ فیل به این واقعه اشاره کرده است. تاریخ نگاران عام الفیل را سال ۵۷۰ میلادی حدس زده اند. بنا بر قول مشهور، سال ولادت پیامبر اسلام همین سال است.
وقتی ابرهه در یمن قدرت گرفت، متوجه تقدس و مرکزیت مکه و احترام مردم از نقاط دور و نزدیک نسبت به این شهر و نقش اقتصادی آن شد و او علت آن را خانۀ کعبه دانست، لذا کلیسایی در منطقه صنعاء به نام قلیس ساخت و در نامه ای به پادشاه حبشه چنین نوشت: «کلیسایی بنا نهاده ام که تاکنون مانند آن دیده نشده است. پس از اتمام بنای آن، زائران کعبه را به سوی آن خواهم کشید».
این کار مورد استقبال مردم واقع نشد و حتی مردی از قبیله بنی فقیم برای ابراز انزجار خود، کلیسای ابرهه را با مدفوع خود آلوده کرد. ابرهه که به دنبال فرصت مناسبی برای تخریب کعبه بود، در پی این اقدام تحقیرآمیز، با لشگری انبوه و همراه با ۱۴ فیل به سمت مکه حرکت کرد تا این رقیب را از بین ببرد و توجه مردم را به یمن معطوف کند.
wikishia: عام_الفیل
[ویکی اهل البیت] عام الفیل همان سالی است که اصحاب فیل به سرکردگی ابرهه به مکه حمله بردند و به وسیله پرنده های ابابیل نابود شدند.
مشهور در میان اهل تاریخ آن است که ولادت رسول خدا در عام الفیل بوده، و عام الفیل همان سالی است که اصحاب فیل به سرکردگی ابرهه به مکه حمله بردند و به وسیله پرنده های ابابیل نابود شدند. و این که آیا این داستان در چه سالی از سال های میلادی بوده اختلاف است که سال 570 و 573 ذکر شده، ولی با توجه به این که مسیحیان قبل از اسلام تاریخ مدون و مضبوطی نداشته اند نمی توان در این باره نظر صحیح و دقیقی ارائه کرد، و از این رو از تحقیق بیشتر در این باره خودداری می کنیم، و به داستان اصحاب فیل که از معجزات قرآن کریم بشمار می رود می پردازیم.
کشور یمن که در جنوب غربی عربستان واقع است منطقه حاصلخیزی بود و قبائل مختلفی در آن جا حکومت کردند و از آن جمله قبیله بنی حمیر بود که سال ها در آن جا حکومت داشتند.
ذونواس یکی از پادشاهان این قبیله است که سال ها بر یمن سلطنت می کرد، وی در یکی از سفرهای خود به شهر «یثرب » تحت تاثیر تبلیغات یهودیانی که بدان جا مهاجرت کرده بودند قرار گرفت، و از بت پرستی دست کشیده به دین یهود درآمد.
طولی نکشید که این دین تازه به شدت در دل ذونواس اثر گذارد و از یهودیان متعصب گردید و به نشر آن در سرتاسر جزیرة العرب و شهرهائی که در تحت حکومتش بودند کمر بست، تا آن جا که پیروان ادیان دیگر را به سختی شکنجه می کرد تا بدین یهود درآیند، و همین سبب شد تا در مدت کمی عرب های زیادی به دین یهود درآیند.
مردم «نجران » یکی از شهرهای شمالی و کوهستانی یمن چندی بود که دین مسیح را پذیرفته و در اعماق جان شان اثر کرده بود و به سختی از آن دین دفاع می کردند و به همین جهت از پذیرفتن آئین یهود سرپیچی کرده و از اطاعت «ذونواس » سرباز زدند.
ذونواس بر آن ها خشم کرد و تصمیم گرفت آن ها را به سخت ترین وضع شکنجه کند و به همین جهت دستور داد خندقی حفر کردند و آتش زیادی در آن افروخته و مخالفین دین یهود را در آن بیفکنند، و بدین ترتیب بیشتر مسیحیان نجران را در آن خندق سوزاند و گروهی را نیز طعمه شمشیر کرده و یا دست و پا و گوش و بینی آن ها را برید، و جمع کشته شدگان آن روز را بیست هزار نفر نوشته اند و به عقیده گروه زیادی از مفسران قرآن کریم «داستان اصحاب اخدود» که در قرآن کریم (در سوره بروج) ذکر شده است اشاره به همین ماجرا است.
یکی از مسیحیان نجران که از معرکه جان بدر برده بود از شهر گریخت، و با این که ماموران ذونواس او را تعقیب کردند توانست از چنگ آن ها فرار کرده و خود را به دربار امپراطور - در قسطنطنیه - برساند، و خبر این کشتار فجیع را به امپراطور روم که به کیش نصاری بود رسانید و برای انتقام از ذونواس از وی کمک خواست.
wikiahlb: عام_الفیل

دانشنامه آزاد فارسی

عامُ الفیل
از مهم ترین سال های تاریخیِ اعراب پیش از اسلام و یکی از مبدأهای تاریخی آنان. در قرآن، سورۀ فیل، به این حادثه و سرانجام سپاه او یا اصحاب الفیل اشاره شده است. بنابه روایات تولد محمد (ص) نیز در این سال بوده است. ابرهه، حاکم یمن، در آن جا کنیسه ای بنا نهاده بود. فردی از قبیلۀ بنی مالک آن کنیسه را ویران (یا به قولی آلوده) کرد و ابرهه به انتقام آن برای تخریب کعبه با لشکر فراوان و ده ها فیل به مکه حمله ور شد اما در اطراف مکه پرندگانی که هر کدام در چنگال و منقارشان سنگریزۀ عجیبی (سِجّیل) داشتند به آنها حمله کرده و لشکر ابرهه را نابود کردند.
wikijoo: عام_الفیل

پیشنهاد کاربران

بپرس