عالی، مصطفی (گالیپولی ۹۴۸ـ جده ۱۰۰۸ق)
فرزند احمد؛ تاریخ نگار، نویسنده و شاعر عثمانی. چون تحصیلاتش را نزد مصطفی سروری به پایان برد، به دربار راه یافت (۹۶۵ق) و در دورۀ سلیمان قانونی (۹۲۶ـ۹۷۴ق) و جانشینان او در مناصب مختلف خدمت کرد. برای زمانی دراز ندیم و دبیر مصطفی پاشا، دولتمرد برجستۀ عثمانی، بود و از آن میان، هنگامی که مصطفی پاشا در سمت سرلشکر سپاهیان عثمانی مأمور حمله به ایران شد، عالی در خدمت او به سر می برد. پس از برآمدن محمد سوم (۱۰۰۳ـ۱۰۱۲ق)، عالی دفتردار روم (سیواس) و سپس پاشای آماسیه و جده شد. عالی در مناصب دولتی چندان توفیقی نداشت، اما در تاریخ نگاری بلندآوازه بود. آثار نثر او به ترکی است، ولی، گذشته از ترکی، به فارسی هم شعر می گفت. از آثارش: کنه الاخبار در تاریخ عمومی، از پیدایش آدم تا ۱۰۰۶ق، که منبعی بسیار ارزشمند و بی مانند برای تاریخ عثمانی در روزگار مؤلف است. این اثر در پنج جلد منتشر شده است (استانبول، ۱۲۷۷ـ۱۲۸۵ق)؛ مناقب هنروران در تاریخ خط و احوال و آثار خوشنویسان و نقاشان که به فارسی ترجمه شده است (تهران، ۱۳۶۹ش): مثنوی تحفةالعشاق به ترکی در ۳۳۰۴ بیت؛ مجمع البحرین که دربر دارنده ۵۳ نظیرۀ فارسی بر غزل های حافظ است: بدیع الرقوم که بیشتر آن نظیره هایی بر رباعیات خیام است؛ مرآت العوالم در معجزات آفرینش جهان و پیامبران؛ حلیة الرجال دربارۀ پیران تصوّف و سلسله های آن ها.
فرزند احمد؛ تاریخ نگار، نویسنده و شاعر عثمانی. چون تحصیلاتش را نزد مصطفی سروری به پایان برد، به دربار راه یافت (۹۶۵ق) و در دورۀ سلیمان قانونی (۹۲۶ـ۹۷۴ق) و جانشینان او در مناصب مختلف خدمت کرد. برای زمانی دراز ندیم و دبیر مصطفی پاشا، دولتمرد برجستۀ عثمانی، بود و از آن میان، هنگامی که مصطفی پاشا در سمت سرلشکر سپاهیان عثمانی مأمور حمله به ایران شد، عالی در خدمت او به سر می برد. پس از برآمدن محمد سوم (۱۰۰۳ـ۱۰۱۲ق)، عالی دفتردار روم (سیواس) و سپس پاشای آماسیه و جده شد. عالی در مناصب دولتی چندان توفیقی نداشت، اما در تاریخ نگاری بلندآوازه بود. آثار نثر او به ترکی است، ولی، گذشته از ترکی، به فارسی هم شعر می گفت. از آثارش: کنه الاخبار در تاریخ عمومی، از پیدایش آدم تا ۱۰۰۶ق، که منبعی بسیار ارزشمند و بی مانند برای تاریخ عثمانی در روزگار مؤلف است. این اثر در پنج جلد منتشر شده است (استانبول، ۱۲۷۷ـ۱۲۸۵ق)؛ مناقب هنروران در تاریخ خط و احوال و آثار خوشنویسان و نقاشان که به فارسی ترجمه شده است (تهران، ۱۳۶۹ش): مثنوی تحفةالعشاق به ترکی در ۳۳۰۴ بیت؛ مجمع البحرین که دربر دارنده ۵۳ نظیرۀ فارسی بر غزل های حافظ است: بدیع الرقوم که بیشتر آن نظیره هایی بر رباعیات خیام است؛ مرآت العوالم در معجزات آفرینش جهان و پیامبران؛ حلیة الرجال دربارۀ پیران تصوّف و سلسله های آن ها.