عاشق پاشا، علی (آناتولی ۶۷۰ـ قیرشهر ۷۳۳ق)
شاعر و صوفی اهل عثمانی . نوۀ شیخ باباالیاس بود که از خراسان به آناتولی کوچید و فرقۀ بابایی را در آن جا تأسیس کرد. در جوانی علوم اسلامی، به ویژه تصوف، و نیز زبان های فارسی و عربی را فراگرفت. عاشق پاشا از شاعران و عارفان دربار عثمان غازی ، بنیادگذار امپراتوری عثمانی، بود. چندی به مصر رفت و سپس به وزارت امیر تیمورتاش چوپانی منصوب شد. پس از آن به مصر گریخت و در آن جا زندانی شد. در ۷۳۲ق از بند رهایی یافت و در بازگشت به آماسیه در قیر شهر بیمار شد و درگذشت . در بیشتر منابع از ارتباط وی با تیمورتاش، یا قرامانیان و گریختنش به مصر سخنی به میان نیامده است . برخی از محققان نیز به اشتباه و با استناد به گفته های تاش کوپری زاده ، وی را ایرانی و گروهی نیز او را همدورۀ حاجی بکتاش ولی دانسته اند. عاشق پاشا با تصوف و ادبیات ایران ، به ویژه آثار سنایی ، عطار، مولوی و سلطان ولد، آشنایی فراوان داشت . از پیشگامان ادبیات مکتوب ترکی در آناتولی به شمار می آید. هم شعر هجایی و هم شعر عروضی گفته است. از آثار اوست : غریب نامه که منظومه ای به ترکی نزدیک به ۱۲هزار بیت در تصوف و اخلاق و به پیروی از مثنوی مولوی است و بر همان وزن در ۷۳۰ق سروده شده ، اما مقدمۀ آن به فارسی است و به نام های معارف نامه و دیوان عاشق پاشا نیز شناخته است ؛ فقرنامه (۱۹۵۳)؛ وصف حال (۱۹۵۴)؛ حکایت که مثنوی در ۵۹ بیت است و با اثر دیگرش رسالۀ کیمیا یک جا چاپ شده است (۱۹۵۵).
شاعر و صوفی اهل عثمانی . نوۀ شیخ باباالیاس بود که از خراسان به آناتولی کوچید و فرقۀ بابایی را در آن جا تأسیس کرد. در جوانی علوم اسلامی، به ویژه تصوف، و نیز زبان های فارسی و عربی را فراگرفت. عاشق پاشا از شاعران و عارفان دربار عثمان غازی ، بنیادگذار امپراتوری عثمانی، بود. چندی به مصر رفت و سپس به وزارت امیر تیمورتاش چوپانی منصوب شد. پس از آن به مصر گریخت و در آن جا زندانی شد. در ۷۳۲ق از بند رهایی یافت و در بازگشت به آماسیه در قیر شهر بیمار شد و درگذشت . در بیشتر منابع از ارتباط وی با تیمورتاش، یا قرامانیان و گریختنش به مصر سخنی به میان نیامده است . برخی از محققان نیز به اشتباه و با استناد به گفته های تاش کوپری زاده ، وی را ایرانی و گروهی نیز او را همدورۀ حاجی بکتاش ولی دانسته اند. عاشق پاشا با تصوف و ادبیات ایران ، به ویژه آثار سنایی ، عطار، مولوی و سلطان ولد، آشنایی فراوان داشت . از پیشگامان ادبیات مکتوب ترکی در آناتولی به شمار می آید. هم شعر هجایی و هم شعر عروضی گفته است. از آثار اوست : غریب نامه که منظومه ای به ترکی نزدیک به ۱۲هزار بیت در تصوف و اخلاق و به پیروی از مثنوی مولوی است و بر همان وزن در ۷۳۰ق سروده شده ، اما مقدمۀ آن به فارسی است و به نام های معارف نامه و دیوان عاشق پاشا نیز شناخته است ؛ فقرنامه (۱۹۵۳)؛ وصف حال (۱۹۵۴)؛ حکایت که مثنوی در ۵۹ بیت است و با اثر دیگرش رسالۀ کیمیا یک جا چاپ شده است (۱۹۵۵).