عادل شاهیّه
مسجد ابراهیم روضه، بیجاپور
از سلسله های مسلمان پادشاهی (حک: ۸۹۰ـ۱۰۹۷ق) هند، پس از تجزیۀ مملکت بهمنیه. مؤسس این سلسله یوسف عادل خان (حک: ۸۹۵ـ۹۱۶ق) ایرانی تبار بود که در دورۀ وزارت محمود گاوان به جنوب هند در بیدر وارد گردید و به سبب استعداد و صلاحیت خود از نزدیکان محمود گاوان شد. زمانی که حکومت بهمنیان فرو پاشید، وی به عنوان طرفدار (= استاندار) منطقۀ بیجاپور اعلام حکومت کرد. در زمان حکومت وی ، پرتغالی ها جزیره گووا را تصرف کردند. پس از وی فرزندش اسماعیل عادل (حک: ۹۱۶ـ۹۴۱ق) به پادشاهی رسید. دورۀ وی بیشتر دچار دسیسه های دربار و جنگ با دیگر همسایگان بود. در دورۀ حکومت بیست سالۀ ابراهیم عادل شاه (حک: ۹۴۱ـ۹۶۵ق) و همچنین دورۀ علی عادل شاه (حک: ۹۶۵ـ۹۸۷ق) سیاست های داخلی و خارجی بیجاپور گسترش یافت و آسایش و آرامش به وجود آمد. دورۀ حکومت ابراهیم عادل شاه دوم (حک: ۹۸۷ـ۱۰۳۵ق) دورۀ طلایی عادل شاهیان بود. در این دوره، قلمروی حکومت او تا انتهای جنوب کشیده شد. در زمان وی هنرمندان و دانشمندانی در مرکز بیجاپور جمع شدند، و یک شهر جدید به نام نورس پور نیز ایجاد شد. در زمان عادل شاهیان ، تشیع ، مذهب رسمی حکومت بود و تعداد امرای آفاقی (غیرهندی ) نیز رو به فزونی نهاد و به پیروان مذاهب و ادیان دیگر هم مسئولیت های درباری داده شد. معماری بناهای این دوره ، ترکیبی از معماری ایرانی ـ هندی است . بعد از مرگ وی محمد عادل شاه (حک: ۱۰۳۵ـ۱۰۶۹ق) زمام حکومت را به دست گرفت ، اما عملاً امرا ادارۀ امور را در دست داشتند. سرانجام بر اثر اختلاف میان امرا، حکومت عادل شاهیان رو به انحطاط نهاد و عادل شاه نیز زندانی شد و در همان جا درگذشت . در زمان عادل شاهیان ملک امیر و شیواجی سردارِ مراتهه خدمات بزرگی انجام دادند. دورۀ حکومت عادل شاهیان دورۀ طلایی زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایرانی در جنوب هند بود.
مسجد ابراهیم روضه، بیجاپور
از سلسله های مسلمان پادشاهی (حک: ۸۹۰ـ۱۰۹۷ق) هند، پس از تجزیۀ مملکت بهمنیه. مؤسس این سلسله یوسف عادل خان (حک: ۸۹۵ـ۹۱۶ق) ایرانی تبار بود که در دورۀ وزارت محمود گاوان به جنوب هند در بیدر وارد گردید و به سبب استعداد و صلاحیت خود از نزدیکان محمود گاوان شد. زمانی که حکومت بهمنیان فرو پاشید، وی به عنوان طرفدار (= استاندار) منطقۀ بیجاپور اعلام حکومت کرد. در زمان حکومت وی ، پرتغالی ها جزیره گووا را تصرف کردند. پس از وی فرزندش اسماعیل عادل (حک: ۹۱۶ـ۹۴۱ق) به پادشاهی رسید. دورۀ وی بیشتر دچار دسیسه های دربار و جنگ با دیگر همسایگان بود. در دورۀ حکومت بیست سالۀ ابراهیم عادل شاه (حک: ۹۴۱ـ۹۶۵ق) و همچنین دورۀ علی عادل شاه (حک: ۹۶۵ـ۹۸۷ق) سیاست های داخلی و خارجی بیجاپور گسترش یافت و آسایش و آرامش به وجود آمد. دورۀ حکومت ابراهیم عادل شاه دوم (حک: ۹۸۷ـ۱۰۳۵ق) دورۀ طلایی عادل شاهیان بود. در این دوره، قلمروی حکومت او تا انتهای جنوب کشیده شد. در زمان وی هنرمندان و دانشمندانی در مرکز بیجاپور جمع شدند، و یک شهر جدید به نام نورس پور نیز ایجاد شد. در زمان عادل شاهیان ، تشیع ، مذهب رسمی حکومت بود و تعداد امرای آفاقی (غیرهندی ) نیز رو به فزونی نهاد و به پیروان مذاهب و ادیان دیگر هم مسئولیت های درباری داده شد. معماری بناهای این دوره ، ترکیبی از معماری ایرانی ـ هندی است . بعد از مرگ وی محمد عادل شاه (حک: ۱۰۳۵ـ۱۰۶۹ق) زمام حکومت را به دست گرفت ، اما عملاً امرا ادارۀ امور را در دست داشتند. سرانجام بر اثر اختلاف میان امرا، حکومت عادل شاهیان رو به انحطاط نهاد و عادل شاه نیز زندانی شد و در همان جا درگذشت . در زمان عادل شاهیان ملک امیر و شیواجی سردارِ مراتهه خدمات بزرگی انجام دادند. دورۀ حکومت عادل شاهیان دورۀ طلایی زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایرانی در جنوب هند بود.
wikijoo: عادل_شاهیه