[ویکی فقه] ظن مأخوذ در موضوع حکم شرعی را ظن موضوعی می گویند.
ظن موضوعی، مقابل ظن طریقی بوده و عبارت است از ظنی که در موضوع حکم شرعی چه به صورت تمام موضوع و چه به صورت جزء موضوع اخذ شده است؛ به بیان دیگر، ظن موضوعی در ثبوت حکم بر موضوع دخالت دارد یا خود موضوع است یا جزء آن به گونه ای که اگر نباشد، حکم شرعی بر موضوع مترتب نمی شود، مثل:" اذا ظننت بوجوب الجمعة یجب علیک التصدق ".
أخذ ظن به حکم در موضوع خود آن حکم
ظن به حکم را در موضوع خود آن حکم نمی توان اخذ نمود، زیرا مستلزم دور است؛ بنابراین، اگر گفته شود:" اذا ظننت بوجوب صلاة الجمعة یجب علیک صلاة الجمعة " دور لازم می آید.
← نظر آخوند خراسانی
۱. ↑ آخوندخراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۰۷.۲. ↑ انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائدالاصول، ج۱، ص۶-۷.۳. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۱۰۹.۴. ↑ عراقی، ضیاء الدین، نهایة الافکار، ج۲، ص۱۳.
...
ظن موضوعی، مقابل ظن طریقی بوده و عبارت است از ظنی که در موضوع حکم شرعی چه به صورت تمام موضوع و چه به صورت جزء موضوع اخذ شده است؛ به بیان دیگر، ظن موضوعی در ثبوت حکم بر موضوع دخالت دارد یا خود موضوع است یا جزء آن به گونه ای که اگر نباشد، حکم شرعی بر موضوع مترتب نمی شود، مثل:" اذا ظننت بوجوب الجمعة یجب علیک التصدق ".
أخذ ظن به حکم در موضوع خود آن حکم
ظن به حکم را در موضوع خود آن حکم نمی توان اخذ نمود، زیرا مستلزم دور است؛ بنابراین، اگر گفته شود:" اذا ظننت بوجوب صلاة الجمعة یجب علیک صلاة الجمعة " دور لازم می آید.
← نظر آخوند خراسانی
۱. ↑ آخوندخراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۰۷.۲. ↑ انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائدالاصول، ج۱، ص۶-۷.۳. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۱۰۹.۴. ↑ عراقی، ضیاء الدین، نهایة الافکار، ج۲، ص۱۳.
...
wikifeqh: ظن_موضوعی