ظن صرف

[ویکی فقه] ظن صِرف، به معنای حکم غیر جازم به ترجیح یکی از دو طرف نقیض با تجویز طرف دیگر است.
ظن بر دو معنا اطلاق می شود: ظن مقابل یقین و ظن صِرف. ظن مقابل یقین شامل سه قسم است: ظن صِرف، جهل مرکب و اعتقاد تقلیدی.
شروط تحقق یقین
توضیح اینکه تحقق یقین، منوط به تحقق سه شرط است:۱. جازم بودن حکم؛۲. مطابقت حکم با واقع؛۳. استناد حکم به علت و سبب آن. اگر این سه شرط در حکمی جمع نباشد، به آن حکم «ظنی» گویند (و مراد از «ظنّ مقابل یقین» همین معناست). اکنون اگر شرط اول منتفی باشد آن را «ظن صِرف» گویند و اگر شرط دوم منتفی باشد آن را «جهل مرکب» گویند و اگر شرط سوم منتفی باشد آن را «تقلید» گویند.
توضیح اصطلاح
بنابراین، ظن صِرف عبارت است از: حکم غیر جازم که یکی از دو طرف نقیض، نزد ظان رجحان دارد، اما احتمال طرف مقابل را هم می دهد. سبب رجحان، گاهی شهرت حقیقی و گاهی استناد مطلب به اشخاص صادق و فرزانگان و گاهی امر دیگری مثل تواتر و تجربه اکثری، و حدس و تواتر غیر یقینی است. آنچه در قضایای مظنونات (که ماده صناعت خطابه اند) از ظن اراده شده است، «ظن صِرف» است.
مستندات مقاله
...