ظن به واقع

[ویکی فقه] ظن به احکام شرعی، ظن به واقع گفته می شود.
ظن به واقع، مقابل ظن به طریق، و به معنای ظن به خود واقع احکام واقعی است؛ به بیان دیگر، به ظن، از این لحاظ که طریق به واقع است، نظر نمی شود، بلکه ارزش آن در کشف از واقع است.
کاربرد ظن به واقع
اصطلاح "ظن به واقع" و "ظن به طریق" در بحث انسداد باب علم مطرح است؛ به این بیان که بر فرض تمام بودن " مقدمات انسداد " این بحث پیش می آید که آیا نتیجه مقدمات انسداد، حجیت ظن به واقع حکم واقعی است یا حجیت ظن به طریق و اسبابی که تعبداً مکلف را به واقع می رساند، و یا هر دو.
نتیجه حجیت ظن به واقع
در صورتی که نتیجه مقدمات دلیل انسداد، حجیت ظن به واقع باشد، اگر عادلی از راه خبر واحد که حجیت آن ظنی است از حرمت یا وجوب چیزی خبر داد، این خبر در صورتی حجت است که مکلف، به حکم وجوب یا حرمت ظن پیدا کند، ولی اگر فقط به حجیت خبر واحد عادل ظن پیدا کرد ولی ظن به حکم برای او حاصل نشد چنین ظنی اعتبار ندارد.