طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی ( انگلیسی: Inductively coupled plasma mass spectrometry ) ( اختصاری|ICP - MS ) نوعی طیف سنجی جرمی است که برای ارزیابی و شناسایی فلزها و برخی نافلزها تا غلظت هایی به اندکی بخش در ۱۰۱۵ ( ppq کوتاه شده parts per quadrillion ) کارایی دارد. این تکنیک در مقایسه با طیف بینی جذب اتمی، دارای دقت کمتر، وحساسیت و سرعت بیشتری است.
در ICP - MS منبع تولید یون، پلاسمای آرگون با دماهای بالا تا ۸۰۰۰ کلوین است. نخست، پلاسما در کوره یا مشعلی از جنس کوارتز تشکیل و سپس نمونه به داخل پلاسما مهپاشی می شود و در نتیجه بر اثر دمای بالای پلاسما، تبخیر و یونیزه می شود.
دمای بالای پلاسما شرایط لازم را برای تبدیل مقدار زیاد از نمونه به یون، فراهم می کند. مقدار این تبدیل، به انرژی یونش بستگی دارد.
استفاده از گاز آرگون برای تولید پلاسما به دو دلیل است: اولا به دلیل فراوان بودن گاز آرگون، استفاده از آن ارزان تر از دیگر گازهای نجیب است. دوما اولین انرژی یونش آن بالاتر از عناصری مانند هلیم، فلوئور و نئون است بنابراین واکنش الکترون گیری آرگون، راحت تر از الکترون گیری دیگر عناصر است. در نتیجه یون فلزی مورد نظر، مدت زمان بیشتر در محیط می ماند.
معمولاً برای برای یونیزه کردن نمونه های جامد از لیزر استفاده می شود. اما این روش مشکلاتی از جمله تهیه نمونه استاندارد در آنالیزهای کمی را در بر دارد. در این روش با استفاده از لیزر نمونه به شکل ابری از ذارت بسیار ریز به درون پلاسما وارد می شود.
روش های دیگری مثل تبخیر الکترودمایی ( به انگلیسی: Electrothermal Vaporization ) و تبخیر درون مشعل ( به انگلیسی: In Torch Vaporization ) نیز وجود دارند که در آن از یک سطح داغ برای تبخیر و ورود نمونه استفاده می شود.
به منظور برقراری ارتباط پلاسمای جفت شده القایی با طیف سنجی جرمی، با عبور بخشی از یون های تولید شده از درون دو حفره با قطرهای ۱ و ۰/۴ میلیمتر، خلاء لازم برای ورود نمونه به طیف سنج جرمی فراهم می شود.
پیش از جداسازی جرمی باید یون های مثبت ( یون های آنالیت ) خارج شده از پلاسما از یون های خنثی و ذرات جامد، جدا شوند. برای این کار از دو روش کلی استفاده می شود:
۱ ) استفاده از سلول های واکنشی/برخوردی ( به انگلیسی: Collision/Reaction cell ) که در آن یون های خارج شده از پلاسما از طریق چند فیلتر به درون طیف سنج جرمی که معمولاً به صورت چهار قطبی ( Quadrupole ) است وارد می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر ICP - MS منبع تولید یون، پلاسمای آرگون با دماهای بالا تا ۸۰۰۰ کلوین است. نخست، پلاسما در کوره یا مشعلی از جنس کوارتز تشکیل و سپس نمونه به داخل پلاسما مهپاشی می شود و در نتیجه بر اثر دمای بالای پلاسما، تبخیر و یونیزه می شود.
دمای بالای پلاسما شرایط لازم را برای تبدیل مقدار زیاد از نمونه به یون، فراهم می کند. مقدار این تبدیل، به انرژی یونش بستگی دارد.
استفاده از گاز آرگون برای تولید پلاسما به دو دلیل است: اولا به دلیل فراوان بودن گاز آرگون، استفاده از آن ارزان تر از دیگر گازهای نجیب است. دوما اولین انرژی یونش آن بالاتر از عناصری مانند هلیم، فلوئور و نئون است بنابراین واکنش الکترون گیری آرگون، راحت تر از الکترون گیری دیگر عناصر است. در نتیجه یون فلزی مورد نظر، مدت زمان بیشتر در محیط می ماند.
معمولاً برای برای یونیزه کردن نمونه های جامد از لیزر استفاده می شود. اما این روش مشکلاتی از جمله تهیه نمونه استاندارد در آنالیزهای کمی را در بر دارد. در این روش با استفاده از لیزر نمونه به شکل ابری از ذارت بسیار ریز به درون پلاسما وارد می شود.
روش های دیگری مثل تبخیر الکترودمایی ( به انگلیسی: Electrothermal Vaporization ) و تبخیر درون مشعل ( به انگلیسی: In Torch Vaporization ) نیز وجود دارند که در آن از یک سطح داغ برای تبخیر و ورود نمونه استفاده می شود.
به منظور برقراری ارتباط پلاسمای جفت شده القایی با طیف سنجی جرمی، با عبور بخشی از یون های تولید شده از درون دو حفره با قطرهای ۱ و ۰/۴ میلیمتر، خلاء لازم برای ورود نمونه به طیف سنج جرمی فراهم می شود.
پیش از جداسازی جرمی باید یون های مثبت ( یون های آنالیت ) خارج شده از پلاسما از یون های خنثی و ذرات جامد، جدا شوند. برای این کار از دو روش کلی استفاده می شود:
۱ ) استفاده از سلول های واکنشی/برخوردی ( به انگلیسی: Collision/Reaction cell ) که در آن یون های خارج شده از پلاسما از طریق چند فیلتر به درون طیف سنج جرمی که معمولاً به صورت چهار قطبی ( Quadrupole ) است وارد می شود.
