طلاق قضایی در فقه و حقوق ایران

[ویکی فقه] طلاق، حقی است که شرعا و قانونا استیفای آن در اختیار مردان است. روایات فراوانی در این رابطه وجود دارد و قانون مدنی ایران نیز در ماده ۱۱۳۳ به این امر تاکید کرده است. با وجود این، در شرع اسلام و قانون مدنی ایران مواردی وجود دارد که صریحا اجازه می دهد قاضی به درخواست زوجه، حکم به طلاق بدهد.با توجه به وضعیت جامعه کنونی ما، بخصوص در عرصه روابط خانوادگی، این بحث مطرح می شود که اگر مرد از تکالیف زناشویی سر باز زند، آیا زن می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید؟ و اینکه آیا موارد رجوع زن به دادگاه منحصر در موارد مصرح در قانون است یا هرگاه تمرّد مرد از وظایف زناشویی مصداق نشوز زوج بود قاضی می تواند به درخواست زن، وی را علی رغم اراده شوهر طلاق دهد.
در حال حاضر، طلاق قضایی به عنوان یکی از اقسام طلاق مطرح بوده و در موارد زیادی دادگاه ها اقدام به صدور حکم طلاق می نمایند. اما سؤال این است که ادلّه طلاق قضایی و شرایط و موانع اجرای این طلاق چیست و طلاق قضایی جزو کدام دسته از طلاق ها می باشد؛ آیا طلاق بدعی است یا طلاق سنی و جایز، و در صورت دوم، جزو طلاق بائن است یا طلاق رجعی؟
اقسام طلاق
برای یافتن پاسخ این سؤال، ابتدا باید اقسام طلاق اجمالاً مورد بررسی قرار گیرد.طلاق اقسامی دارد:۱. حرام؛۲. مکروه؛۳. واجب؛۴. مستحب.
شهید ثانی، علی بن احمد، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۶، کتاب الطلاق، ص۳۰.
در باب پیشینه این نوع طلاق نیز ذکر این نکته ضروری است که هرچند موضوع طلاق قضایی (حاکم) موضوعی مهم و ضروری به نظر می رسد، ولی با توجه به اینکه در قرآن به صراحت به آن اشاره نشده است و فقط در موارد محدودی (مثل آیه ۲ سوره طلاق
طلاق/سوره۶۵، آیه۲.
...