طغیانا

[ویکی الکتاب] معنی طُغْیَاناً: سرکشی (به عدالت و انصاف رفتار نکردن)
ریشه کلمه:
طغو (۳۹ بار)
طغی (۳۹ بار)

تجاوز از حدّ. «طزغی طُغْیاناً: جاوَزَ الْقَدْرَ وَالْحَدَّ». راغب آن را تجاوز حدّ در گناه می‏داند و در طغیان آب استعاره گفته است. طبرسی فرموده: طغیان از «طَغَی الْماءُ یَطْغی» به معنی تجاوز از حدّ است. در قرآن فقط در طغیان آب به کار رفته است. و نیز در توزین مثل: . به نظر نگارنده معنی آن مطلق تجاوز از حدّ است و آن به گناه و طغیان آب و غیره تطبیق می‏شود که گناهکار از حد خویش تجاوز کرده و گرنه حدّ او انسانیت و نیکوکاری است. ،، . طغوی: اسم است از طغیان چنانکه در مفردات و قاموس گفته است . ثمود به واسطه طغیانی که داشت پیامبر خدا را تکذیب کرد. طاغیة: اسم فاعل است از طغیان.. مجمع آن را مصدر گفته مثل عافیة یعنی ثمود به سبب طغیانش هلاک شد ولی آن است که مراد از آن صاعقه طاغیه باشد که از حدّ گذشت و نابودشان کرد، در آیه ما بعد فرموده: «وَ اَمّا عادَ فَاُهْلِکُوا بِریحٍ صَرْصَرٍ عاتَیَةٍ» لفظ «بریح» قرینه است که مراد از طاغیه، صاعقه است زیرا قرآن در صددبیان عذابی است که هلاکشان کرد. بقیه مطلب در «ثمود» دیده شود. * . به نظرم «اَطْغی» ذکر عام بعد از خاص است که طغیان اعم از ظلم است. * . در این آیه در ذکر خاص بعد از عام است که مفر اخصّ از طغیان می‏باشد.