طغتکین بن عبدالله

طُغْتَکین بن عبدالله ( ـ دمشق ۵۲۲ق)
(مشهور به: اتابک و ملقب به ظهیر الدین و امین الدوله) بنیانگذار دودمان بوریان (حک: ۴۹۷ ـ ۵۴۹ ق) و از اتابکان دودمان سلجوقی در دمشق. نخست در خدمت تُتُش بن الپ ارسلان سلجوقی بود و پس از مرگ او، به خدمت دَقاق بن تتش درآمد. دقاق او را سپهسالار دمشق کرد و بسیاری از کارها را به او سپرد. طغتکین پس از آن صفوةالملک، مادر دقاق، را به زنی گرفت و به استواری دولت و گسترش قلمرو دقاق همت گماشت. دقاق در ۴۹۷ق، بیمار شد و به پیشنهاد مادرش، اتابک طغتکین را به نیابت از فرزند خردسالش تتش، به حکومت دمشق برگزید و در همان سال درگذشت. تتش، فرزند دقاق، نیز چندی بعد درگذشت و اتابک طغتکین استقلال تمام یافت و در واقع در همان سال (۴۹۷ ق) دودمان بوریان که به نام تاج الملک بوری، فرزند طغتکین، موسوم است، بنیان گذارده شد و تا ۵۴۹ ق حکومتش ادامه یافت. طغتکین پس از آن در جنگ با صلیبیان شرکت جست و تا پایان زندگی اش دربرابر آنان ایستاد و بارها سپاه ایشان را شکست داد و بر قلمرو خویش افزود. صلیبیان بارها به سبب شکست هایی که از سپاه اتابک طغتکین خوردند، تن به صلح دادند. وی سرانجام پس از یک بیماری طولانی درگذشت و پس از او فرزندش، تاج الملک ابوسعید بوری، در دمشق بر مسند حکومت نشست.