طزرجان

طزرجان روستایی در دهستان شیرکوه بخش مرکزی شهرستان تفت استان یزد ایران است و یکی از مناطق خوش آب و هوای استان یزد است که علاوه برداشتن آثار باستانی و تاریخی، از جاذبه های خاص اکوتوریستی نیز برخوردار است. [ ۱] این روستا در کف دره ای گسترده واقع شده است و هر ساله پذیرای هزاران نفر است که از دل کویر به ییلاق می روند. این روستا در مجاورت روستاهای هنزا، بنادک سادات و ده بالا قرار دارد.
نام کنونی روستای «طزرجان» نامی است معرّب که شاید پس از چیرگی اعراب بر ایران، دگرگونه گشته و به ریخت کنونی درآمده؛ چونان: طابران و طَبرِس و طبرستان و طبس و طزنج و طوس و طهران یا هم چون: گوزگان، گرگان، آذرآبادگان یا آذربایگان و مهرنگان ( در شهرستان فلاورجان ) و غیره بوده که بعدها به معرّب شده و به ریختِ جوزجان، جرجان، آذربایجان و مهرنجان درآمده است.
از این رو شاید نام کهن طزرجان، «تزرگان» بوده باشد هم چنان که اکنون بسیاری شهرها با پسوند «جان» و شهرهایی با پسوند «گان» وجود دارند مانند: شادگان، گلپایگان، سمنگان و …. [ ۲]
روشن است که نام کنونی اش، یعنی «طزرجان» نامی است معرّب که شاید پس از چیرگی اعراب بر ایران، دگرگونه گشته و به ریخت کنونی درآمده؛ چونان: طابران و طَبرِس و طبرستان و طبس و طزنج و طوس و طهران یا هم چون: گوزگان، گرگان، آذرآبادگان یا آذربایگان و مهرنگان ( در شهرستان فلاورجان ) و غیره بوده که بعدها به معرّب شده و به ریختِ جوزجان، جرجان، آذربایجان و مهرنجان درآمده است.
ازین رو شاید نام کهن طزرجان، «تزرگان» بوده باشد هم چنان که اکنون بسیاری شهرها با پسوند «جان» و شهرهایی با پسوند «گان» وجود دارند مانند: شادگان، گلپایگان، سمنگان و …. [ ۳]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۳۵۵ نفر ( ۱۲۹خانوار ) بوده است. [ ۴]
تزرجان، روستایی است سرسبز با باغستان های انبوهی از درختان گردو، بادام، سیب گلاب، گیلاس، آلبالو و زردآلو و شفتالو که تابستانی خوش را برای تمامیِ باشندگان روستا و کوچندگان یزد به ارمغان می آورد. روزهای گرم تابستان یزد را پناهگاهی خنک چون تزرجان می طلبد که بتوان چندی از تابستان را در آن اتراق کرد.
هنوز بوی خوشِ عطر و گلاب و عرق های گیاهی کوهساران این روستا در کوچه پس کوچه های بازار و مطبخ و تالار خانه های یزد جاری است.