طحاوی ابوجعفر احمد

طَحاوی، ابوجعفر احمد (قاهره ۲۳۹ـ۳۲۱ق)
فقیه حنفی مصری. ابتدا شافعی بود و نزد دایی خود ابوابراهیم اسماعیل مزنیِ شافعی درس خواند. سپس در محضر ابوجعفر احمد بن ابی عمران بغدادی فقه حنفی آموخت و برای ادامۀ تحصیل به غزه، عسقلان و دمشق سفر کرد، و در حدود ۲۶۹ق به مصر بازگشت. رتبۀ او در حنفیه چنان است که از زمرۀ مجتهدان به شمار می رود. وی در مسائلی که نص خاص نداشتند، براساس قواعد مقرر در مذهب، به استنباط حکم می پرداخت. مزار او در قرافۀ مصر واقع است. کتاب اختلاف بین الفقها (یا: اختلاف العلما)ی وی، که اکنون اصل آن در دست نیست، سال ها پس از او از منابع معتبر نویسندگان بزرگ بود. کسانی چون سید مرتضی و شیخ طوسی نیز در آثار خود، بسیار به این کتاب ارجاع داده اند. طحاوی المختصر فی الفقه را به سبک المختصر مزنی نوشت. بر این اثر او شرح های بسیاری نوشته اند که قدیم ترین و مهم ترین شرح آن از ابوبکر رازی است. از دیگر آثار اوست: معانی الآثار؛ احکام القرآن؛ مشکل الآثار؛ الشروط الکبیر؛ تاریخ الکبیر (در دست نیست)؛ شرح مناقب ابی حنیفة؛ العقیده؛ شرح الجامع الکبیر؛ نوادر الفقهیة.