طبقات الشعراء

[ویکی نور] طبقات الشعراء اثر محمد بن سلام جمیحی، کتابی است به زبان عربی که در موضوع نقد ادب عربی نگاشته شده و به معرفی شعرای عرب پرداخته است.
از زمان تألیف کتاب اطلاعی در دست نیست، اما از آنجا که کار تدوین شعر در اوائل قرن سوم هجری آغاز شد و رو به گسترش نهاد به نظر می رسد که ابن سلام نیز در همین زمان به نگارش اثر خود پرداخته باشد.
در اهمیت کتاب همین بس که بنا به عقیده بسیاری از محققان ادب معاصر عربی، این کتاب در تاریخ ادب عربی، نخستین اثر به شمار می آید و برخی نیز آن را اولین اثر تدوین شده در نقد ادبی عرب می دانند. بر این پایه، ابن سلاّم را به حق می توان پرچمدار تاریخ ادب نویسان دانست، زیرا ابوالفرج اصفهانی صاحب الاغانی، ابوعلی قالی و زجّاج، در کتاب های خود، راه وی را پیموده اند.
کتاب شامل مقدمه ای به قلم ناشر آلمانی آن، ژوزف هل، مقدمه ای به قلم مولف و دو بخش است که بخش اول به شاعران دوره جاهلی و بخش دوم به شاعران دوره اسلامی تعلق دارد.
در مقدمه، ابن سلاّم درباره نقد شعر، دانشمندان بصره و تأسیس علم نحو و عروض سخن به میان آورده و از میان دانشمندان کوفه فقط به مفضّل الضّبّی اشاره کرده است.