طبری گرگانی

گویش جلگه های غیرترکمن نشین بلوک استارآباد قدیم ( شهرستان گرگان ) را در بر می گیرد. گویش طبری استرابادی زبان بومیان آبادی های دهستان استرآباد جنوبی، دهستان انجیرآب، دهستان روشن آباد و همچنین زبان بخش عمده ای از مردم شهر گرگان است. همچنین گویش کتولی که زبان بومیان شهرستان علی آباد کتول هست به همراه گویش طبری استرابادی در آبادی های دهستان استرآباد شمالی و دهستان قرق رایج هست. زیارت، اصفهان کلاته، لمسک، زنگیان و کلاجان قاجار نمونه ای از آبادی های طبری زبان شهرستان گرگان هستند. محدوده جغرافیایی فعلی زبان مازندرانی از مرز گیلان در غرب تا دشتهای گرگان در شرق امتداد دارد. گویش طبری استرابادی نزدیکی فراوانی به گویش استرآبادی که تا قرن هفدهم در گرگان گویش می شد دارد. گویش استرآبادی را به دو دسته استرآبادی شرقی و غربی تقسیم نموده اند که هر دو گونه گویشی از گویش های دوارده گانه مازندرانی می باشد. ولادیمیر ایوانف گویش گرگانی را یکی از گویش های زبان مازندرانی می داند. به گزارش گلستان ما به نقل از سرویس سیاسی رادکانا: مردم غرب گرگان به زبان مازندرانی صحبت کرده و فرهنگ آنها بیشتر به سمت گلوگاه، بهشهر و بندرگز نزدیک است. در این خطه از گرگان یعنی غرب گرگان جمعیت زیادی زندگی می کنند که نزدیک به ۴۰ هزار نفر می توانستند در سال ۹۴ رای بدهند. گویش طبری گرگانی جز گویش شرقی مازندرانی می باشد. وبسایت اتنولوگ گویش گرگانی را گویشی از زبان مازندرانی معرفی می کند. دانشنامه ایرانیکا گویش گرگانی را همان زبان مازندرانی معرفی می کند. اطلس ایران این گویش را زیر مجموعه زبان مازندرانی می داند. به گفته دکتر میر دهقان گویش گرگانی زیرمجموعه زبان مازندرانی می باشد و زبان مازندرانی به سه گویش غربی، مرکزی و شرقی تقسیم می شود. به نقل از دانشنامه طبرستان و مازندران گویش استرآبادی از نظر ساختار نحوی و دستوری مانند گویش مازندرانی است و در این میان مناطق واقع در غرب شهر گرگان، سدن رستاق و انزان به سبب یکپارچگی و پیوند مستمر با فرهنگ مازندرانی اصالت طبری خود را حفظ کرده است.