[ویکی فقه] طبابت معنوی قرآن. قرآن کریم در ارتباط با انسان، مقاماتی را داراست، که از قرآن به عنوان طبیب فکر و روح بشر یاد شده است.
قرآن کریم در ارتباط با انسان، مقاماتی را داراست مقام هدایت و رهبری، تذکر و ارشاد و بشارت و انذار و غیره، از میان این مقامات، مقامی خاص وجود دارد که دو خصوصیت مهم را داراست:اول: اغلب مقامات دیگر در این مقام، نهفته است.دوم: اولیه ترین و ضروری ترین شان و مقام، در برخورد با بشریت گمراه و درمانده محسوب می شود؛ این کدام شان و مقام می باشد؟ قرآن پاسخ می دهد:«و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لا یزید الظالمین الا خسارا». .و پیوسته از قرآن فرو می فرستیم آنچه را که مایه ی شفاء و رحمت برای مؤمنین می باشد و ستمگران را چیزی جز سرمایه باختگی نمی افزاید.این مقام، «مقام طبابت» روح و فکر بشر می باشد؛ اصلاح اندیشه ی فاسد و درمان فساد اخلاقی و آلودگی روح، و این مقامی است که بشر به بن بست رسیده، در بدر، بدنبال یافتن آن در جستجو و تکاپوست.
طبابت انحصاری قرآن
این مقام در واقع شان انحصاری خداوند عالم می باشد؛ این خداست که درمان کننده ی دردها و امراض بشر می باشد، از این رو در دعای « جوشن کبیر و کمیل » دردمندانه او را چنین می خوانیم:«یا طبیب القلوب، یا طبیب من لا طبیب له»، «یا من اسمه دواء و ذکره شفاء...» .(ای طبیب دلها، ای طبیب آنکه برایش طبیبی نیست)، (ای کسی که اسمش دارو و یادش شفاست).بارزترین جلوه ی طبابت خداوند، از طریق کلامش، قرآن و اولیائش، پیامبر و اوصیاء پیامبر متحقق گشته است.قرآن و معصوم (علیه السّلام ) به اذن الهی، مقام طبابت بشر را با هم بر عهده دارند و به همین جهت حضرت علی (علیه السّلام) پیامبر اسلام را چنین معرفی می نماید:«طبیب دوار بطبه، قد احکم مراهمه و احمی مواسمه یضع ذلک حیث الحاجة الیه».(رسول خدا، طبیبی است دوره گرد به همراه طبش، براستی مرهمها را محکم کرده و ابزار داغ را سخت گداخته است، آن را هر جایی که نیاز افتد قرار می دهد ـ و درمان می کند ـ).«من قلوب عمی و آذان صم و السنة بکم متتبع بدوائه مواضع الغفلة و مواطن الحیرة».(درمان قلوبی که ـ ازدیدن حقیقت ـ کور و گوشهایی که ـ از شنیدن سخن حق ـ کر و زبانهایی که ـ از بیان حقیقت ـ لال می باشند؛ او با دارویش جایگاههای غفلت و بی خبری و مکانهای حیرت و سرگشتگی را جستجو می کند ـ تا درمان نمایدـ).«لم یستضیئوا باضواء الحکمة و لم یقدحوا بزناد العلوم الثاقبة فهم فی ذلک کالانعام السائبة و الصخور القاسیة». (بشریتی که با اشعه ی حکمت روشنی نیافته اند و با آتش زنه ی علوم نافذ و رهگشا، در وجودشان جرقه ای شکل نگرفته است، پس در این شرایط، همچون چارپایان سرگشته و رها و صخره های سخت غیرقابل نفوذ می باشند ـ که سخت نیازمند رهنمایی و هدایت هستند ـ).
ایمان به طبابت انحصاری قرآن
از آنجا که قرآن کریم سمت طبابت را از خداوند عالم اخذ کرده است پس نسخه اش منحصر به فرد و قطعی است:«یا ایها الناس قد جاءتکم موعظة من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمة للمؤمنین». .(ای مردم از جانب پروردگار شما بسویتان محتوایی سراسر انذار و بشارت و یکپارچه بهبودی بخش امراض مستقر در سینه هاست و سراسر هدایت و رحمتی گسترده برای مؤمنین است).قرآن کریم به تمام حوزه های معارف انسانی، در آنچه که به درمان و هدایت و رشد فکر و روح بشر مربوط می شود، نظر داشته، روشنگریها و ضوابط و احکام آنها را بیان فرموده است و هیچ مساله ای نیست که قرآن آن را فروگذاشته و نظر قطعی خود را در آن زمینه بیان نکرده باشد؛ این وسعت برخورد و قاطعیت در حکم، از استحکام پایگاه قرآن، ناشی می شود، که سخن خالق عالم است و محیط بر همه ی عوالم، و آگاه بر مصلحت بشر است و در حل معضلات (درک کوتاهی و محدودیت ابزار حرکت انسانی: غریزه، فکر، عقل، علم و قلب، و ناتوانی آنها با توجه به مقاصد بلند انسان (رسیدن به حیات ابدی و قدرت لایزال و عزت پایدار و لذت بی الم دائمی و زیبایی مطلق) به همراه انس با قرآن ما را به جامع الاطراف بودن پیام قرآن واقف می سازد و تاثیر عمیق آن را در حوزه ی حس، فکر و استنتاج، عقل و سنجش و کشف و شهود قلبی می یابیم و به درکهای گسترده تر از روابط خود با خود و جهان بیرون نایل می شویم.) خبرگی دارد:«و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شی ء و هدی و رحمة و بشری للمسلمین». (هدی: جهت سیر انسان، رحمة: عنایت و لطف و عطوفت و همراهی خداوند، بشری: امید بخشیدن در زمینه اضطرار و حیرت و بیچارگی را می تواند اشاره کند.) .(و بتدریج بر تو کتاب را فروفرستادیم در حالی که بیانگر هر چیزی است و سراسر هدایت و رحمت و مژده ای است برای تسلیم شدگان).بر این اساس قرآن کریم تمام مکتب ها و مدعیان هدایت و ارشاد بشر را به مبارزه طلبیده می فرماید:«قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القرآن لا یاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا» ..(بگو ای پیامبر اگر تمام انس و جن اجتماع کنند بر اینکه همانند این قرآن را ارائه دهند ـ هرگز ـ همانندش را نمی توانند بیاورند اگر چه گروهی از ایشان مددکار گروه دیگر شوند).این هجوم و جسارت قرآن با وجود کبر و غرور مدعیان، تاکنون بدون پاسخ مانده است، و جرات رویارویی مستقیم با قرآن را در خود ندیده به کذب و افترا و تهمت متوسل شده اند تا شاید از این طریق، با ستمگری، جلو نفوذ گسترده ی قرآن را بگیرند.بنابراین آنکه روی به این طبیب می آورد باید از طبابت مدعیان به یاس رسیده باشد؛ تا این یاس حاصل نشود و امیدی بجای ماند، نمی توان از طبابت قرآن بهره مند شد چرا که نسخه های قرآن، همه با هم مرتبط بوده، در پیوند با هم تاثیر خود را می گذارد، کنار گذاردن بعضی از آنها، موجب اختلال در تاثیر نسخه های دیگر گشته، هلاکت را بدنبال می آورد.
قرآن کریم در ارتباط با انسان، مقاماتی را داراست مقام هدایت و رهبری، تذکر و ارشاد و بشارت و انذار و غیره، از میان این مقامات، مقامی خاص وجود دارد که دو خصوصیت مهم را داراست:اول: اغلب مقامات دیگر در این مقام، نهفته است.دوم: اولیه ترین و ضروری ترین شان و مقام، در برخورد با بشریت گمراه و درمانده محسوب می شود؛ این کدام شان و مقام می باشد؟ قرآن پاسخ می دهد:«و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لا یزید الظالمین الا خسارا». .و پیوسته از قرآن فرو می فرستیم آنچه را که مایه ی شفاء و رحمت برای مؤمنین می باشد و ستمگران را چیزی جز سرمایه باختگی نمی افزاید.این مقام، «مقام طبابت» روح و فکر بشر می باشد؛ اصلاح اندیشه ی فاسد و درمان فساد اخلاقی و آلودگی روح، و این مقامی است که بشر به بن بست رسیده، در بدر، بدنبال یافتن آن در جستجو و تکاپوست.
طبابت انحصاری قرآن
این مقام در واقع شان انحصاری خداوند عالم می باشد؛ این خداست که درمان کننده ی دردها و امراض بشر می باشد، از این رو در دعای « جوشن کبیر و کمیل » دردمندانه او را چنین می خوانیم:«یا طبیب القلوب، یا طبیب من لا طبیب له»، «یا من اسمه دواء و ذکره شفاء...» .(ای طبیب دلها، ای طبیب آنکه برایش طبیبی نیست)، (ای کسی که اسمش دارو و یادش شفاست).بارزترین جلوه ی طبابت خداوند، از طریق کلامش، قرآن و اولیائش، پیامبر و اوصیاء پیامبر متحقق گشته است.قرآن و معصوم (علیه السّلام ) به اذن الهی، مقام طبابت بشر را با هم بر عهده دارند و به همین جهت حضرت علی (علیه السّلام) پیامبر اسلام را چنین معرفی می نماید:«طبیب دوار بطبه، قد احکم مراهمه و احمی مواسمه یضع ذلک حیث الحاجة الیه».(رسول خدا، طبیبی است دوره گرد به همراه طبش، براستی مرهمها را محکم کرده و ابزار داغ را سخت گداخته است، آن را هر جایی که نیاز افتد قرار می دهد ـ و درمان می کند ـ).«من قلوب عمی و آذان صم و السنة بکم متتبع بدوائه مواضع الغفلة و مواطن الحیرة».(درمان قلوبی که ـ ازدیدن حقیقت ـ کور و گوشهایی که ـ از شنیدن سخن حق ـ کر و زبانهایی که ـ از بیان حقیقت ـ لال می باشند؛ او با دارویش جایگاههای غفلت و بی خبری و مکانهای حیرت و سرگشتگی را جستجو می کند ـ تا درمان نمایدـ).«لم یستضیئوا باضواء الحکمة و لم یقدحوا بزناد العلوم الثاقبة فهم فی ذلک کالانعام السائبة و الصخور القاسیة». (بشریتی که با اشعه ی حکمت روشنی نیافته اند و با آتش زنه ی علوم نافذ و رهگشا، در وجودشان جرقه ای شکل نگرفته است، پس در این شرایط، همچون چارپایان سرگشته و رها و صخره های سخت غیرقابل نفوذ می باشند ـ که سخت نیازمند رهنمایی و هدایت هستند ـ).
ایمان به طبابت انحصاری قرآن
از آنجا که قرآن کریم سمت طبابت را از خداوند عالم اخذ کرده است پس نسخه اش منحصر به فرد و قطعی است:«یا ایها الناس قد جاءتکم موعظة من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمة للمؤمنین». .(ای مردم از جانب پروردگار شما بسویتان محتوایی سراسر انذار و بشارت و یکپارچه بهبودی بخش امراض مستقر در سینه هاست و سراسر هدایت و رحمتی گسترده برای مؤمنین است).قرآن کریم به تمام حوزه های معارف انسانی، در آنچه که به درمان و هدایت و رشد فکر و روح بشر مربوط می شود، نظر داشته، روشنگریها و ضوابط و احکام آنها را بیان فرموده است و هیچ مساله ای نیست که قرآن آن را فروگذاشته و نظر قطعی خود را در آن زمینه بیان نکرده باشد؛ این وسعت برخورد و قاطعیت در حکم، از استحکام پایگاه قرآن، ناشی می شود، که سخن خالق عالم است و محیط بر همه ی عوالم، و آگاه بر مصلحت بشر است و در حل معضلات (درک کوتاهی و محدودیت ابزار حرکت انسانی: غریزه، فکر، عقل، علم و قلب، و ناتوانی آنها با توجه به مقاصد بلند انسان (رسیدن به حیات ابدی و قدرت لایزال و عزت پایدار و لذت بی الم دائمی و زیبایی مطلق) به همراه انس با قرآن ما را به جامع الاطراف بودن پیام قرآن واقف می سازد و تاثیر عمیق آن را در حوزه ی حس، فکر و استنتاج، عقل و سنجش و کشف و شهود قلبی می یابیم و به درکهای گسترده تر از روابط خود با خود و جهان بیرون نایل می شویم.) خبرگی دارد:«و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شی ء و هدی و رحمة و بشری للمسلمین». (هدی: جهت سیر انسان، رحمة: عنایت و لطف و عطوفت و همراهی خداوند، بشری: امید بخشیدن در زمینه اضطرار و حیرت و بیچارگی را می تواند اشاره کند.) .(و بتدریج بر تو کتاب را فروفرستادیم در حالی که بیانگر هر چیزی است و سراسر هدایت و رحمت و مژده ای است برای تسلیم شدگان).بر این اساس قرآن کریم تمام مکتب ها و مدعیان هدایت و ارشاد بشر را به مبارزه طلبیده می فرماید:«قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القرآن لا یاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا» ..(بگو ای پیامبر اگر تمام انس و جن اجتماع کنند بر اینکه همانند این قرآن را ارائه دهند ـ هرگز ـ همانندش را نمی توانند بیاورند اگر چه گروهی از ایشان مددکار گروه دیگر شوند).این هجوم و جسارت قرآن با وجود کبر و غرور مدعیان، تاکنون بدون پاسخ مانده است، و جرات رویارویی مستقیم با قرآن را در خود ندیده به کذب و افترا و تهمت متوسل شده اند تا شاید از این طریق، با ستمگری، جلو نفوذ گسترده ی قرآن را بگیرند.بنابراین آنکه روی به این طبیب می آورد باید از طبابت مدعیان به یاس رسیده باشد؛ تا این یاس حاصل نشود و امیدی بجای ماند، نمی توان از طبابت قرآن بهره مند شد چرا که نسخه های قرآن، همه با هم مرتبط بوده، در پیوند با هم تاثیر خود را می گذارد، کنار گذاردن بعضی از آنها، موجب اختلال در تاثیر نسخه های دیگر گشته، هلاکت را بدنبال می آورد.
wikifeqh: طبابت_معنوی_قرآن