طب اکبری

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] طب اکبری (تحقیق موسسه احیاء طب طبیعی). «طب اکبری» یا طب الاکبر، اثر حکیم محمد اکبر ارزانی، دوره ای کامل در علم الامراض و شناخت و درمان بیماری ها که در سال 1112ق به نگارش شده است. حکیم ارزانی این اثر را به عنوان ترجمه ای از کتاب ارزشمند و مشهور «شرح الاسباب و العلامات» تألیف شیخ برهان الدین نفیس بن عوض کرمانی با حذف زوائد آن و افزودن فوائد و نکات مفید فراوان نگاشته است.
این کتاب مشتمل بر یک مقدمه تحقیقی، دو جزء و بیست وهفت باب است. در مقدمه محقق مطالبی درباره نویسنده و کتاب و شیوه تحقیق اثر آمده است. مطالب کتاب تا باب دوازدهم در جزء اول و باقی ابواب در جزء دوم آمده است. باب اول این کتاب با بررسی امراض سر شروع و سپس در ابواب بعدی، امراض هر عضو بررسی می شود و در بیست وشش باب امراض تمامی اعضای بدن بررسی می شود. باب بیست و هفتم نیز به بررسی امراض متفرقه (سوختگی ها، گزیدگی ها، مسمومیت ها و مانند آن) اختصاص دارد.
هر باب از این اثر خود به اجزاء کوچک تری تحت عنوان فصل تقسیم می شود و فصول نیز گاه به اجزاء کوچک تری تقسیم می شود. ترتیب مباحث کتاب نیز، همان ترتیب مباحث شرح الاسباب و العلامات است و شیوه بحث در آن نیز همانند آن است.
هر چند این اثر بیشتر با عنوان ترجمه شرح الاسباب و العلامات شناخته می شود و تلقی بسیاری از دانشجویان طب سنتی و حتی برخی از اساتید این است که این کتاب، تلخیص کتاب شرح الاسباب و العلامات است؛ ولی با مقارنه بین طب اکبری و شرح الاسباب و العلامات این نکته به خوبی معلوم می شود که طب اکبری تنها یک ترجمه صرف نیست، بلکه -چنان چه حکیم ارزانی در مقدمه این اثر گفته- در این اثر از سویی بسیاری از مطالبی که ذکر آن ها خالی از فائده است، حذف شده و از سویی دیگر فوائد بسیاری که جای خالی آن ها در اصل کتاب حس می شده، در جای جای کتاب گنجانده شده است. حتی در بسیاری از موارد حکیم، ارزانی سرفصل های جدیدی را در کتاب گشوده و مباحث تازه ای را مطرح نموده است و نیز هر جا مطلبی دارای پیچیدگی و اغماض بوده به صورت واضح شرح کرده است.
این کتاب به سببب شهرت و جامعیت آن چندین بار در ایران و هند به چاپ رسیده است، همچنین این اثر به اردو نیز ترجمه شده و در پاکستان چاپ و منتشر شده است.

[ویکی نور] طب اکبری (مقدمه محمدمهدی اصفهانی). «طب اکبری» یا «طب الاکبر»، دوره ای کامل در علم الامراض و شناخت و درمان بیماری هاست. حکیم ارزانی، این اثر را به عنوان ترجمه ای از کتاب ارزشمند و مشهور«شرح الاسباب و العلامات» تألیف شیخ برهان الدین نفیس بن عوض کرمانی، با حذف زوائد آن و افزودن فوائد و نکات مفید فراوان، نگاشته است.
مؤلف، انگیزه اش را از تألیف اثر چنین بیان می کند: «این منزوی زاویه خمول، بعد از تصحیح عقاید دینیه و اکتساب علوم متداوله یقینیه، چون از علم ابدان نیز بهره یافت و بر علو شأن این فن عالی که علمی است بس شریف و فنی بس لطیف و کدام شرافت به از این باشد که موضوعش بدن انسانی است که مصداق مصدوقه «و لقد کرمنا بنی آدم» اوست، آگاهی حاصل نموده شد، نیز طبیعت در مساحت این هنر جولان فرموده، خواست که در این دیر نیست هست نما نسخه جامع الفواید ترتیب دهد. بعد از ملاحظه کتب طبیه و صحف حکمیه، به ظهور آمد که هرچند در رسایل معتبره هذا الفن، اسباب و علامات امراض مع الکلیات مذکور است، لیکن چنانچه در کتاب فیض انتساب «شرح اسباب و علامات و معالجات» مستوفی مسطور گردیده، در غیر آن نیست؛ بناء علیه در خاطر حقیر ریخت که اگر آن مجموعه کثیر النفع که در کمال متانت و اعتبار است جهت عموم افاده و استفاده به لسان فارسی از زبان عربی مترجم ساخته شود و با ملاحظه اینکه ترک بعضی دلایل زواید، اولی و انسب است و فواید دیگر که ایراد آنها در بعضی، از قبیل لوازم باشد؛ از قانون و حاوی و اقسرائی و سدیدی و موجز و ذخیره و کفایه مجاهدیه و غیر آن مندرج نموده آید، احسن و الیق است».
کتاب، مشتمل بر 27 باب است که 12 باب آن، در جلد اول و بقیه در جلد دوم گنجانده شده است و هر بابی، خود دارای چندین فصل است. فصول نیز گاه به اجزای کوچک تری تقسیم می شود.
مباحث، ترتیب آنها و شیوه بحث، مطابق کتاب «شرح الاسباب و العلامات» می باشد.
باب اول، با بررسی امراض سر شروع می شود و سپس در ابواب بعدی، امراض هر عضو بررسی می گردد و در بیست و شش باب، امراض سر تا ناخن مطرح می شود. باب بیست و هفتم نیز به بررسی امراض متفرقه (سوختگی ها، گزیدگی ها، مسمومیت ها و...) اختصاص دارد.

[ویکی فقه] طب اکبری (کتاب). «طب اکبری» یا طب الاکبر، اثر حکیم محمد اکبر ارزانی، دوره ای کامل در علم الامراض و شناخت و درمان بیماری ها که در سال ۱۱۱۲ ق به نگارش شده است.
حکیم ارزانی این اثر را به عنوان ترجمه ای از کتاب ارزشمند و مشهور «شرح الاسباب و العلامات» تالیف شیخ برهان الدین نفیس بن عوض کرمانی با حذف زوائد آن و افزودن فوائد و نکات مفید فراوان نگاشته است.
ساختار
این کتاب مشتمل بر یک مقدمه تحقیقی، دو جزء و بیست و هفت باب است. در مقدمه محقق مطالبی درباره نویسنده و کتاب و شیوه تحقیق اثر آمده است. مطالب کتاب تا باب دوازدهم در جزء اول و باقی ابواب در جزء دوم آمده است. باب اول این کتاب با بررسی امراض سر شروع و سپس در ابواب بعدی، امراض هر عضو بررسی می شود و در بیست و شش باب امراض تمامی اعضای بدن بررسی می شود. باب بیست و هفتم نیز به بررسی امراض متفرقه (سوختگی ها، گزیدگی ها، مسمومیت ها و مانند آن) اختصاص دارد.هر باب از این اثر خود به اجزاء کوچکتری تحت عنوان فصل تقسیم می شود و فصول نیز گاه به اجزاء کوچکتری تقسیم می شود. ترتیب مباحث کتاب نیز، همان ترتیب مباحث شرح الاسباب و العلامات است و شیوه بحث در آن نیز همانند آن است.
گزارش محتوا
هر چند این اثر بیشتر با عنوان ترجمه شرح الاسباب و العلامات شناخته می شود و تلقی بسیاری از دانشجویان طب سنتی و حتی برخی از اساتید این است که این کتاب، تلخیص کتاب شرح الاسباب و العلامات است؛ ولی با مقارنه بین طب اکبری و شرح الاسباب و العلامات این نکته به خوبی معلوم می شود که طب اکبری تنها یک ترجمه صرف نیست، بلکه- چنان چه حکیم ارزانی در مقدمه این اثر گفته- در این اثر از سویی بسیاری از مطالبی که ذکر آن ها خالی از فائده است، حذف شده و از سویی دیگر فوائد بسیاری که جای خالی آن ها در اصل کتاب حس می شده، در جای جای کتاب گنجانده شده است. حتی در بسیاری از موارد حکیم، ارزانی سرفصل های جدیدی را در کتاب گشوده و مباحث تازه ای را مطرح نموده است و نیز هر جا مطلبی دارای پیچیدگی و اغماض بوده به صورت واضح شرح کرده است.
وضعیت کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس