طایفه بلواسی لر بختیاری

مراکه فرزندبزرگش بودم محمدولی نهادامیدکه باسفربه آن منطقه سایربستگانم راقبلازدنیارفتن بیابم

دوم اینکه فقط این رو واسه برادرانم خلاصه بگم که در خوزستان و کهگلویه دو استان بزرگ لر نشین که اتفاقات خوب و بد تاریخ از صدها سال پیش که تا امروز� سینه به سینه� به دست جوانان بلواسی این دو استان رسیده میتواند به استناد گفت که طایفه بلواسی دارای ۳ دهه و یا پدرِ بزرگ فرزندان بلواس بزرگ میباشد به نام های ( محمد و احمد مکان و بدران ) میباشد که هر کدام دارای شاخه ها و دهه های کوچکتر هستند که در این دو استان ساکن هستند و خود را از ایل بهمئی می دانند و بزرگان و کودکان� تا ۱۰ پشت نسلی پدر جدی خود را هم میدانند و می شناسند و نکته قابل توجه هم این است که از دهه های دیگر هم اطلاعات کافی دارند و میدانند که کدام یک از دهه ها در شهرها و روستاهای استان های دیگر� ساکن هستند.
به این ترتیب اگر بلواسی ها در استان ها و ( کشورهای همسایه که زمانی جز خاک ایران بودند ) تبعید و یا کوچ اجباری شده اند آنها از همین سه تیره و یا دهه و یا پدرِ بزرگ و فرزندان بلواس بزرگ میباشند همراه با برادران نژادی در طوایف برادری و همتبار خودکه آمار آنها هم مستند میباشد کوچ اجباری و تبعید شده اند� که ریشه همگی به خوزستان و کهگلویه که بخشی از خوزستان بود ساکن میباشند. باز هم می گویم مهم نام بلواسی است نه منطقه و زبان و مکان. اگر در مناطق به دور از خوزستان و کهگلویه هستید می تواند برای پیگیری اصالت خود تحقیقتان را به مراکز همبستگی و همدلی� بلواسی ها در خوزستان رامهرمز، جایزان و کهگلویه لیکک بهمئی بیاورید. با تشکر فرزندی از بلواسی

و مشهورترین ایلات لرهای جنوبی و مبارزترین ایل ها لرتبارولرزبان معروف به لرجنوبی بودن که ایل بلواسی یکی از بزرگترین ایل های ایلات بهمئئ و در نیمه جنوبی و تاحدودی شرقی و حنوب شرقی باغملک و در شهرستانهای رامهرمز . هفتگل . بهبهان . رامشیر . و در استان کهگلویه وبویراحمد در شهرستانهای بهمئئ. لنده . دهدشت و مارگون زندگی میکنتد . امروز یکی از ایل های پرجمعیت ومقتدر ایلات میوند که جز ( چهارلنگ شمالی ) هستند. ایل هیودی جودکی که یکی از از طوایف بزرگ بلواسی یا بلاواسی بودن که به همراهی یکی طایفه دیگراز ایل بلواسی بختیاری که از نظر جمعیت نسبت به هیودی ها که بعدا به هیودی جودکی معروف شدن در لرستان در میان ایل حسندند و جز طوایف پرجمعیت ایل حسنوند بحساب می آیند. . ایل هیودی جودکی به مدت بیش ۲ونیم قرن در میان ایلات بالاگریوه لر لرستانی بین مقتدرترین ایل آن یعنی بین حودکی ها زندگی کرده اند وبعد به بختیاری دوباره بازگشت این بار بهمیان چهارلنگ شمالیکه شامل ( چهارلنگ های شمال خوزستان و تمام شهرستان الیگودرز و قسمتهای عمدهدای شهرستان ازنا و تعدادی قابل توجهی در شهرستان دورودسکنا گزیدن. و امروز به ایل هیودی جودکی معروف شده اند که خیلی از بزرگان جودکیهای بالاگریوه لرستان از ایل هیودی جودکی هستند اصلت. مناطق ییلاقی ایل هیودی جودکی در بزرگترین بخش الیگودرز ودر بین بخش های استان بزرگترین بخش حدود ۲و۷۰۰کیلومترمربع وسعت دارن و منطقه بهارکار و ( محای که آبشار بزرگ ومعروف چکان قرار دارد ) و روستاهای کشت ورزه در اطراف مرکز بخش ززوماهرو و روستاهای درامتداد رود زز در شرق منطقه زز بخش ززوماهرو در مرز با بخش بشارت که حدود ۱۵درصد و ۸۵ ممناطق ایل هیودی جودکی که پسوند که بخاطر زندگری در دو سه قرن میا ن ایل بسیار مشهور و پرآواز جودکی لرکوچک لرستان بوده گرفته شده . خلاصه دومین قله مرتفع لرستان رشته کوهای قالیکوه که حدود ۴۰ کیلومتر طول و عرض زیاد کمی کمتر از طول این رشته کوه که ۴۰۵۰متر مرتفع ترین قله آن ارتفاع دارد . درحالی که اشترانکوه ۴۱۳۰متر ارتفاع داردمنطقه دستگرد هم مرز با شهرستان کوهرنگ چهارمحال بختیاری زندگی میکنند و شهرستان لالی ودزفول خوزستان و ممرتفع ترین وییلاقی ترین شهرستان اصفهلن فریدونشهر و منطفه که رشته کوهای مرتفع دو بخش ززوماهرو و بشارت در جنوب و در شمال رشته کوه اشترانکوه قراردارد منطقه پهناور با زوستا های زیاد و بزرگ بنام چقاگرگ که تاشهر الیگودرز هم راه چنان طولانی نیست و مناطق اطراف امامزاده مومد حسن و روستاهای دهستانهای شرقی وهم مرز با اصفهان مثل دجنوب مناطق چن سلطان که شهر چمن سلطان مرکز آن می باشد دهستان تمندر که کوه مرتفع ۳۵۷۹متری تمندر درآنجا واقع شده و روستاهای شرقی که های قالیکوه و جاده الیگودرز به مرکز بخش بشاارت شهر بزنوید و منطقه دستکرد که بین خوزستان لرستان چهارمحال بختیاری وخوزستان و خیلی از دهستانهای سردسیر بخش هفت تنان شعرستان لالی و و روستاهای بخش سالند و بخش سردشت دزفول . بقیه مناطق قشلاقی در همین بخش و سایر دوشهرستان لالی و روستاهای دو بخش دزفول منطقه قشلاق ایل هیودی ( جودکی ) ایلات میوند می باشند که البته یک تیره در بخش پاپی زندگبی میکنند که امروز در شهر اندیمشک و روستاهای بخخس الوار اندیمشک ساکنند که تعدادی از آنها جدا شده و د ر شهرهای دورود و خرم اباد و مناطق بخش پاپی مناطق ییلاقی آن و منطقه ازنا در در جنوب بخش پاپی ساکنن که رده ای پرجمعیت در میان ایلات بالاگریوه ایل پاپی و بخش پاپی و دو شهر خرم اباد و دورود سکنا گزیدن که نیز جز اصیل ترین مردمان هیودی جودکی می باشند.

و اصیل ترین طایفه ایل کیان ارثی یا کیانسری جونکی چهارلنگ بختیاری اصیل که لربزرگ واصیل نیز ایل بختیاری می باشد که امروز یک تیره از بلواسی به میان ایل حسنوند رفته و جمعیت زیادی هم دارد و جز ایل حسنوند می باشدامروزه و تیرهای دیگری در قسمتهای از لرستان و حتی ایلام و بختیاری و تیره هم بین میان ایل مشهور جودکی از ایل بالاگریوه لرستان احتمالا در گذشته بود وامروز شاید فقط تعدادی بسیار مخدود باقی ماندن که همگی از دیار لربزرگ از مناطق لرهای ایل بختیاری چهالنگ ایل کیان ارتی یا کیانسری جانکی یا حونکی هستند همه . همه از ایل لرتبارولرزبان بختیاری چهالنگ باب یا ایلات بزرگ کیان ارثی یاکیانسری ایل جونکی به لرستان و به و سایر مناطق لرنشین و غیر لرنشین مهاجرت کردن که لربزرگ ایل بختیاری چهارلنگ. ایلات کیان ارثی یاکیانسری شاخه جانکی یاجونکی می باشند در کل اصالت تمام بلواسی های کهدجمعیت بسیار بالایی هم دارد کان ارثی چهالنگ بختیاری لربزرگ اصیل می باشد که یک تیره آن طایفه بزرگ هیودی حودکی ایل میوند چهارلنگ در شرق لرستان طایفه نامدر محترم و بزرگ که ادامع آن در سه . چهار شهرستان و چند بخش شمال خوزستان هم زندگی میکند بنام هیودی جودکی. البته بعضی در عجیب ترین نظرات مسخص اصلا درباره ایل کبان ارثس جانکی و ایل یا طایفه بسیاربزرگ بلواسی اصلا اطلاعاتی ندارد یا اگر دارد با یک طایف دیگر اشتباه گرفته که آن را کورد گفتن . بلواسی های ساکن ایل حسنوندهم لربزرگ بختیاری می باشند. یا بلواسی های کم تعداد در بالاگریوه یا بلواسی های ساکن مناطق مختلف لرستان وایلام وکل ایرانو لر اصیل . بختیاری اصیل چهارلنگ اصیل . و حز باب یا ال برزگ کیان ارثی یا کیانسری چهارلنگ ایل بختیاری لربزرگ می باشد

معنی نام و نشان ایلات بزرگ کُرد موسوم به بلباس
نام بلباسها در شرفنامه امیر اشرفخان بدلیسی متعلق به دوره صفویان ذکر گردیده است. ریشه این نام باید سوارکاران تازنده و پرواز و جهش کننده با اسب باشد؛ چون کلمات بالباز و بل بون در زبان کُردی به ترتیب به معنی “سربازان سوارکار و جنگجو” و “تازنده” و “پرواز و جهش کننده با اسب” است. بر این پایه به ظاهر به نظر میرسد که نام کُردان توژیک ( تازندگان، سواران جنگی تازنده ) هم که کاردار تزاری واسیلی نیکی تین در تهران در کتاب خود از ایشان به عنوان قبیله نظامی و سوارکار و جنگجو یاد میکند، از همین تبار بلباسها بوده اند اما نام ایشان را در تاریخ و جغرافیای کهن عثمانی در نواحی دور تر در منطقه درسیم می بینیم. گر چه به هر حال وجود کلمه بال در نام بلباس ما را به سوی توتمهای کوتیان ( سگپرستان ) و کیمریان ( سگسان دارای شاخ بزکوهی ) از بومیان دیرین کردستان رهنمون میگردد. چون می دانیم در نقش برجسته دوغو بایزید تمثالی از یک سگسان شاخدار توتمی و قدسی و خدایگانی بر سنگ نقش بسته است که دو روحانی محلی ( ارمنی - کُرد زازایی ) او را در دو سوی پس و پیش از کنار بر روی اریکه ای که وی بر آن ایستاده است، همراهی می نمایند. ولی در این رابطه صرفاً نام کًردان زازا ( =توژیکان، منسوبین به تازی ) در شمال دریاچه وان مطرح است نه بلباسها در نواحی جنوب غربی اورمیه. چون نام زازا به صورت زاوه ذا به معنی پرستنده ایزد سگسان علم و دانش تیر است که در رابطه با توتم کیمری و سکا ( شکا ) و تورِ سگسان - بزکوهی شاخ ایشان بسیار قابل توجه میگردد؛ چه نام دیگر این مردم یعنی دملی را نیز به زبان کُردی می توان دارندگان توتم حیوان دراز دم ( روباه دم ) گرفت. این توتم در اساطیر اوستایی تحت نام تخموروپه ( پهلوان سگسان دراز دم یا روباه دم ) در مقام پادشاهی پیشدادی ( میتانی، کُرد مادی تبار ) ظاهر می شود. ایرانیان مادی و پارسی نیز تخموروپه ( تهمورث ) را همانند تیر - توژیک - زازای کًردان کیمری و ارامنه ایزد کتابت و خط و دبیری به شمار میروند

کلا ایلات پرجمعیت بالاگریوه اصالت لربزرگ و از ایل بختیاری می باشند و ریشه نژادی نزدیکی با لرهای جنوبی یعنی ایل بهمئئ . کهگلویه. بویراحمد. لیرواری. طیبی. کرکرایی. و ایل ممسنی دارن ولی امروزه بلواسی جز جانکی می باشد که اصالتن جز ایل چهارلنگ بختیاری لربزرگ می باشد

قدیم جز استان بختیاری بود و در دوران رضاشاه تجزیه شد و در حال حاضر بجز طوایف نام برده ( شریفی. یوسفی . زمانی . و سروستانی از طوایف جانکی ) در بلواس زندگی میکنند پاینده باشید

اتابکان لرکوچک شاهوردیخان و شجاع الدین خورشید از نوادگان اردشیر ساسانی بودن جودکی ها که طایفه بلواسی از زمان پیدایش لر . ایل بالاگریوه و طایفه جودکی. بلواسی بعنوان پسر ارشد جود حد جودکیها بوده و بلواسی های ساکن لرهای بختیاری در منطقه بلواس در خوزستان و چارمحال بختیاری و یک طایفه بزدگ از بلواسی در شهرستانهای الیگودرز و بخش های روستایی عشایری ززوماهرو و بخصوص بخش های بشارت و بخش مرکزی و ازنا که نیمه لربزرگ و نیمه لرکوچک می باشد در مناطق روستایی جنوب ازنا در دامنه اشترانکوه در جنوب و شمال دامنه این کوه مرتفع و بخش مرکزی ازنا و قسمتی از انها در شهردورود ساکنن طایفه بزرگ و مشهور هیودی جودکی بلواسی هستن . یک رده از آنها در بین طایفه حسنوند و یکی ازرده های بلواسی جودکی معروف به هیودی جودکی که جز طوایف بزرگ چهارلنگ لرستان است از برادران خود جدا ک در بخش پاپی وایستگاهای این بخش و مناطق ییلاقی بخش پاپی و شهرهای دورود و خرم اباد و بخش الوار اندیمشک و شهر اندیمشک زندگی میکنند ولی رابطه نزدیک رو با سایر تیره ها و ردهای برادر خود یعنی بلواسی های معروف به هیودی جودکی دارن و همواره پشت هم و از حمایت هم برخوردار بودن و بلواسی ها منطق بزرگ بلواسی یا بلواس و شهرابوالعباس در حد شهرستانهای باغملک . دهدز. ایذه. مسجدسلیمان. لردگان و مناطقی از فارسان . اردلان. و شهرکرد بیشترنواحی غربی استان چارمخال بختیاری هم مرز با منطقخ بلواس خوزستان می باشد. و قسمتی های هم در لالی و گتوتد و شوشتر. ولی بلواسی های هیودی جودکی بجز لرستان در شهرستانهای دزفول . اندیمشک. اتدیکا و قسمتی در لالی و کوهرنگ چهارمحال . ساکنند. تعجب میکنم خیلیا بدون اطلاعات و آگاهی بلواسی های جودکی که ریاست جودکی رو برعهده داشتند و اصل جودکی می باشند رو به سایر مناطق ربط میدن حتی بسیار باعث تاسف می باشد که حتی اصالت بلواسی جودکی که از ایل بزرگ بالاگریوه طایفه بنام و خوش اسم و رسم جودکی لر اصیل مینحایی که جز لر کوچک فیلی هستند را کورد مینامند بلواسی برادران او در لرستان خوانین جودکی ریاست ایلات بالاگریوه راداشتند و جز طوایف خوب و مشهور و بزرگ و مقتدر و تاریخ دار جودکی . برادران بلواسی طوایف اصیل حودکی مثل حیدروتد. محمودوند. آبسری. شهسواروتد. لنگانی. لتوتد. مینایی. بابایی. الهیاروند. ممیوند. هفت تخم . میشوند. بخشیوند. ورشنو. کائد. هفت تخم. که البته جز دو یاسه تیره وابسته به جودکی بقیه از نسل جود می باشند . جودکی لقب بخشنده کوچک به جودکی داده بودن به معنی بخشنده و سخاوتمند و کی به معنی کوه یعنی سرسخت . بلواسی ها رو باسایر جودکی اگر از چهره که شباهت بسیار زیادی دارن نشناسی حتما شناختی نداری بلواسی ها مثل سایرجودکی ها ابروهای پرپشت و چشای درشت و قدرت بدنی بالا و قدبلند و مهمانواز و مجلس دار و شجاع و روحیه جنگاوری بالایی دارن و بسیار مغرور در عین خال مهربان و متعصب و غیرتی هستند واز چهره که چشای درشت وابروهای بزرگ و پر پشت. میتوان شناخت که بلواسی جودکی های خوزستان منطقه بلواس و بلواسی های جودکی معروف به هیودی جودکی کاملا شبیه به جودکیهای بالاگریوه لرستان می باشند بلاواسی یا بلواسی به دو شکل توشته و حتی تلفض میشود و چون در جنگ های با دولت های وقت و ارتش های شوروی و انگلیس و نزاع های ایلاتی و طایفه ای بلواسی ها جودکی مثل برادران خود سایر جودکی ها که در بالاگریوه لرستان هستند حماسه ساز و تاریخ ساز بودن و مبارز علیه بیگانه و ظلم بودن . کسی که واقعا از طایفه بلواس راسد و بلواسی اصیل باشد کاملا میدونه بلواس طایفه اصیل جودکی که ریاست بالاگریوه را داشته و درمیان لرهای کوچک فعلی نیز میشه گفت جودکی جز چند ایل و طایفه نامدار . پرافتخار. پرآوازه حماسه ساز . قدیمی . که بقدری خوانین بزرگی داشتن دارائ ۳ قلعه باستانی ثبت ملی و جهانی قلعه اسفندیارخان و قلعه علیمرداخان و بزرگترین و معروفترین آنها قلعه بزرگ سردارشهید نصیرخان جودکی نشان دهنده هویت جودکی ها می باشد یک تیره ازبلواسی جودکی هنوز در میان لرهای کوچک فعلی لرستان و پرجمعیت ترین ایل لرکوچک فعلی می باشند که جودکی به نگین بالاگریوه معروف گردبده. بلواسی ها رو اصیل ترین طایفه جودکی طبق صدها سال پیدایش جودکی لر اصیل بوده. بلواسی جماعت اگر از طایفه بلواسی می باشد و شکی نداره باید بدانند که اصالت آنها از ایل ات بلاگریوه شاخه مینجایی. لرهای کوچک فیلی لرستان و ۵ شهرستان جنوب و جنوب شرقی ایلام و بخش الوار اندیمشک و شهر اندیمشک ساکنن. مگر میشه از طایفه بلواسی باشی و اثالت خودتو بیایی از روی یا عمدا الکی یا از روی ناآگاهی چیزی جز طایفه بزرگ جودکی که بخاطر جمعیت بالا ایل جودکی جز ایلات بالاگریوه . شاخه مینجایی. ( خرم آبادی. بالاگریوه . سیلاخوری. طرهانی رومشکان . و زبان و گویش ایل چگنی و ایل سگوند. پیامنی. یاراحمدی . عاروان. ۷۰درصد قائدرحمت. رازانی . صوفی وند. و ۷۰درصدایل طرهان جنوبی و ۳۰درصد ایل سرطرهان و چند طایفه متفرقه درکوهدشت و طایفه بزرگ و خوش نام قلایی که جز ایل سلسله می باشد و ایل بزرگ پاپی که فرزندان حسین کور که به میان ایل بختیاری رفتن. جد عباسقلی خان بختیاری . سرداراسدخان بختیاری سردار بانو بی مریم و شیرعلیمردان خان و بزرگانی دیگر نظر خ ان بختیاری و سران ایل زراسوند بختیاری بودن که با بلواسی های جودکی از یک ریشه و اصالت و نسل و از یک نیاکان مشترکن که به لرهای ایلات جنوبی بهمئی. لرهای بویراخمد . ایل ممسنی . ایل کهگلویه . ایل لیرواری . ایل باشت . کرکرایی . طیبی و با لرهای ایل بختیاری هم ریشه و هم اصالت وهم خون ولراصیل و دارای اجداد مشترکن

ترین ایل لرکوچک فعلی یعنی بالاگریوه می باشند و حودکی اصیل بوده که ریاست حودکی را برعهده داشتن یک تیره به میان ایل حسنوند رفته یک طایفه بزرگ بنام هیودی جودکی بلواسی طایفه پرجمعیت و مقتدر درازنا والیگودرز لرستان و دزفول و اندیمشک و اندیکا زندگی میکنند و بیقه در منطقه بزرگ بلواس مابین باغملک . ایذه . دهدز. مسجدسلیمان خوزستان و قسمتی از لردگان . فارسان اردلان و شهرکرد و کوهرنگ زندگی میکتتد طایفه ای به بزرگی چتد ایل که امروز جز لربزرگ لرهای بختیاری هستند ولی اصالت از طایفه مشهور حماسه ساز و پرافتخار و مقتدر ومشهور جودکی که جز بزرگتربن ایل لرهای کوچک فعلی شاخه مینجایی در شمال خوزستان . چند شهرستان از لرستان و چند شهرستان شدقی و جنوب شرقی و جنوبی استان ایاام زندگی میکنتد اصالت بلواسی ها جودکی اصیل بوده و ریاست جودکی ها را برعهده داشتند که حودکی ریاست ایل بالاگریوه را برعهده داشتند و در میان شاخه ایلات و طوایف مینحایی قوی ترین بودن جودکی ها و جز ۴ طایفه از همه لخاظ سرتر در بین لرهای کوچک لرستان و ایلام و شمال خوزستان بودن اصالت بلواسی جودکی طایفه که باعث سربلندی همه حتی لرها هست بلواسی ها اصیل حودکی هستند و اصالت از لرستان مهاحرت به میان لربزرگ لرهای بختیاری کردن وامروز جز لرهای ایل بختیاری محسوب میشوند

ریشه بلواسی در دل زاگرس و لرستان بزرگ است که قلمرو بلواسی در گذشته و امروز منطقه ابوالعباس یا بلواس باغملک می باشد که در گذشته به علت جنگهای حکومتی و کشوری و یا قومیتی در اکثر نقاط کشور پراکنده و یا تبعید شده اند و امروزه آنها را به نام بلواسی، ابوالعباسی، بلباسی، بلعباسی، بهمئی و بختیاری می شود در زاگرس یافت.
بلواسی ها طایفه ای بزرگ و تاریخ داری هستند و جز برترین طوایف قوم لر با عقبه تاریخی محسوب میشوند و به همین دلیل در سه شجره نامه بهمئی، بختیاری و فیلی از آنها به عنوان طایفه های بزرگ ایلی خود نام برده اند و همگی در تمام شجره نامه ها یک نام مشابه دارند اما عده ای گویای آن هستند که این فقط یک تشابه اسمی است اما به دلایل و مستنداتی این فرضیه قابل تائید نیست زیرا که مردمان بلواسی در ایلات لر و در تمام اقوام داستانهایی در خصوص پیشینه خود بیان می کنند که همگی از زادگاه خود یعنی بلواس باغملک سخن می گویند و آنها تائید میکنند که بلواس در تمام نقاط کشور از یک رگ و ریشه واحد برخوردار هستند.

از انجایی که خاک بلواسی یا بلواس در بلوک جانکی گرمسیری در باغملک در حال حاضر طوایف بختیاری در ان ساکن هستن دلیل برا بختیاری بودن انها نیست و از اونجایی که در کتاب های طوایف بختیای نام بلواس را یکی از طوایف بختیاری ۴ لنگ کیان ارثی معرفی کردن با مطالعه کامل متوجه میشوین که بلواسی فقط یک از طوایف هم پیمان و وابسته هستن و طوایف اصلی ۶ تیره بیشتره نیستن
در ایل بهمئی در کتاب فارسنامه ناصری در زمان قاجار بلواسی یکی از طوایف بهمئی از ۹ تیره احمدی می باشد و بعد از تغییرات و کتاب دکتر افشار نظریه رد شد و بلواسی یکی از طوایف ۹ تیره بیژن شد
در این شجره بلواسی برادرطایفه ویسی می باشد ودر طوایف حسن وند از خاندان رجب بلواسی مهاجرت از خرم اباد تغییر گویش دادن و از لری جنوبی به لکی تغییر کردن و در مناطق کرد نشین با زبان کردی جاف سخن می گویند و بلباس بلواسه خوانده میشوند