طاهره قرهالعین

پدر و مادرش هر دو مسلمان و مجتهد بودند. وی همانند یکی از عموهایش ابتدا به شیخیه گرایش پیدا کرد و برای مدتی رهبری بخشی از شیخیه در کربلا و عراق را به دست گرفت. با علنی شدن دعوت سید علی محمد باب، طاهره به وی گروید و بدون آنکه موفق شود تا پایان عمر او را از نزدیک ببیند، در زمره نزدیک ترین یاران او درآمد. او نخستین زن آیین بابیه بود که روبنده از صورت برگرفت و اعلام نمود که با آمدن آیین بیانی، احکام اسلام ملغی شده است.
قُرةالعَین به اتّهام دست داشتن در قتل عموی بزرگش محمدتقی برغانی معروف به «شهید ثالث» بازداشت شد و سه سال بعد، مدتی پس از ترور نافرجام ناصرالدین شاه و هم زمان با بسیاری از بابیان دیگر، در تهران به جرم فساد فی الارض اعدام شد. او اولین زنی بود که به این اتهام اعدام شد.
از طاهره، اشعاری باقی مانده است که بر سر انتساب پاره ای از این اشعار به وی اختلاف نظر، وجود دارد. از سویی طاهره تفسیری انقلابی از بابی گری ارائه کرد که موجب جدایی در جامعه بابی ها در ایران و عراق گردید؛ ولی از سوی دیگر همین تفسیر باعث پیوند موعودگرایی با مفهوم باب شد. طاهره برترین شخصیت زن در آیین بیانی و سومین و شناخته شده ترین شخصیت زن در آئین بهایی است. یکی از مشهورترین کارهای او برداشتن روبنده در واقعه بدشت در شاهرود بود. برخی نویسندگان معاصر این عمل را در جهت آزادی زنان و عملی فمینیستی توصیف کرده اند. اما دیدگاه مقابلی، طاهره را فعال فمینیست ندانسته و کارهایی مانند برداشتن روبنده در واقعه بدشت در شاهرود را بیشتر نمادی از الغای شریعت اسلام و اعلام شریعتی نو به نبوت سید علی محمد باب می داند.
نام کامل او فاطمه زرین تاج برغانی قزوینی است. به گفتهٔ افسانه نجم آبادی و ریچارد فولتز نام او فاطمه بیگم برغانی بوده است. عباس افندی گفته است که طاهره، در کودکی ام سلمه نامیده شد، نام های دیگر طاهره، قره العین، زرین تاج، زکیه، و هنده می باشد. مردم قزوین وی را با نام دختر آقا یاد می کردند. نام «فاطمه»، برای بسیاری از بابی ها، مفهومی از بازگشت و رجعت فاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام را القا می نمود. وی پس از آن که با سیدکاظم رشتی، رهبر شیخیه، مکاتبه و ارتباط برقرار کرد توسط او قرةالعین ( مجازاَ به معنای نور چشم؛ مایهٔ سرور، یا روشنی چشم ) نامیده شد. مورخ عراقی، علی الوردی، در کتاب لمحات اجتماعیّه، موی وی را بور و زرین عنوان کرده و آن را دلیل بر لقب زرین تاج به وی دانسته است، زیرا که او را صاحب تاج طلایی می داند.