طالقانی، سیّد محمود (طالقان ۱۲۸۹ـ تهران ۱۳۵۸ش)
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
روحانی انقلابی ایرانی، مفسر قرآن، و از شخصیت های برجستۀ سیاسی ـ مذهبی معاصر. در ۷ سالگی به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد و از همان ایام نوجوانی به مسائل سیاسی علاقه مند شد. تحصیلات دینی خود را در جوانی با ورود به حوزۀ علمیۀ قم آغاز کرد. سپس، رهسپار نجف اشرف شد و در درس شیخ محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی حاضر شد و به درجۀ اجتهاد رسید. در اواخر دورۀ رضاشاه پهلوی به تهران رفت و در یکی از مساجد محلۀ قنات آباد در جنوب تهران به تفسیر قرآن پرداخت. در همان زمان به جرم دفاع از زنی مُحَجّبه دربرابر پلیس رضاشاه، دستگیر و شش ماه زندانی شد. پس از شهریور ۱۳۲۰ و پدیدآمدن فضای آزادتر، طالقانی کانون اسلام را در تهران تأسیس کرد که با استقبال جوانان، به ویژه دانشجویان و استادان دانشگاه مواجه شد و در کنار آن مجلۀ دانش آموز را نیز منتشر کرد. در سال های بعد، رابطۀ نزدیک و صمیمانه ای با آیت الله کاشانی برقرار و از دولت ملی دکتر مصدق حمایت کرد. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به جرم مخفی کردن اعضای فدائیان اسلام، دستگیر و مدتی بازداشت شد. سپس همراه با جمعی از یارانش، ازجمله مهدی بازرگان و یدالله سحابی، سازمانی مخفی به نام نهضت مقاومت ملی را بنیان نهاد. وی پس از چند بار دستگیری و بازداشت شدن، بعد از واقعۀ ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ نیز به سبب اعتراضات، اعلامیه ها و سخنرانی های شدیداللحن خود بار دیگر دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد، اما با فشار افکار عمومی در ۱۳۴۶ رهایی یافت. از آن پس همواره بازداشت یا تبعید می شد؛ آخرین بار در ۱۳۵۴ به جرم ارتباط با مجاهدین دستگیر و پس از تحمل شکنجه های سخت به دَه سال حبس محکوم شد، اما در آبان ۱۳۵۷ با اوج گیری انقلاب اسلامی آزاد شد. با توجه به اعتبار وی، امام خمینی ایشان را به عضویت شورای انقلاب برگزید و پس از پیروزی انقلاب، نخستین امام جمعۀ تهران و نمایندۀ نخست مردم تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی بود. طالقانی متفکری نوگرا، روحانی ای بسیار مؤثر در روند تحولات فکری و دینی معاصر، و مفسّری صاحب سبک بود که با مفاهیم، زبان و بسیاری علوم جدید آشنایی داشت. از مهم ترین آثار اوست: تفسیر ناتمام پرتوی از قرآن؛ اسلام و مالکیت؛ پرتوی از نهج البلاغه؛ آیندۀ بشریت؛ آزادی و استبداد.
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
طالقانی، سیّد محمود
روحانی انقلابی ایرانی، مفسر قرآن، و از شخصیت های برجستۀ سیاسی ـ مذهبی معاصر. در ۷ سالگی به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد و از همان ایام نوجوانی به مسائل سیاسی علاقه مند شد. تحصیلات دینی خود را در جوانی با ورود به حوزۀ علمیۀ قم آغاز کرد. سپس، رهسپار نجف اشرف شد و در درس شیخ محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی حاضر شد و به درجۀ اجتهاد رسید. در اواخر دورۀ رضاشاه پهلوی به تهران رفت و در یکی از مساجد محلۀ قنات آباد در جنوب تهران به تفسیر قرآن پرداخت. در همان زمان به جرم دفاع از زنی مُحَجّبه دربرابر پلیس رضاشاه، دستگیر و شش ماه زندانی شد. پس از شهریور ۱۳۲۰ و پدیدآمدن فضای آزادتر، طالقانی کانون اسلام را در تهران تأسیس کرد که با استقبال جوانان، به ویژه دانشجویان و استادان دانشگاه مواجه شد و در کنار آن مجلۀ دانش آموز را نیز منتشر کرد. در سال های بعد، رابطۀ نزدیک و صمیمانه ای با آیت الله کاشانی برقرار و از دولت ملی دکتر مصدق حمایت کرد. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به جرم مخفی کردن اعضای فدائیان اسلام، دستگیر و مدتی بازداشت شد. سپس همراه با جمعی از یارانش، ازجمله مهدی بازرگان و یدالله سحابی، سازمانی مخفی به نام نهضت مقاومت ملی را بنیان نهاد. وی پس از چند بار دستگیری و بازداشت شدن، بعد از واقعۀ ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ نیز به سبب اعتراضات، اعلامیه ها و سخنرانی های شدیداللحن خود بار دیگر دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد، اما با فشار افکار عمومی در ۱۳۴۶ رهایی یافت. از آن پس همواره بازداشت یا تبعید می شد؛ آخرین بار در ۱۳۵۴ به جرم ارتباط با مجاهدین دستگیر و پس از تحمل شکنجه های سخت به دَه سال حبس محکوم شد، اما در آبان ۱۳۵۷ با اوج گیری انقلاب اسلامی آزاد شد. با توجه به اعتبار وی، امام خمینی ایشان را به عضویت شورای انقلاب برگزید و پس از پیروزی انقلاب، نخستین امام جمعۀ تهران و نمایندۀ نخست مردم تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی بود. طالقانی متفکری نوگرا، روحانی ای بسیار مؤثر در روند تحولات فکری و دینی معاصر، و مفسّری صاحب سبک بود که با مفاهیم، زبان و بسیاری علوم جدید آشنایی داشت. از مهم ترین آثار اوست: تفسیر ناتمام پرتوی از قرآن؛ اسلام و مالکیت؛ پرتوی از نهج البلاغه؛ آیندۀ بشریت؛ آزادی و استبداد.